کودکان هم مشتری اخبارند

شنیدن اخبار , کودکان را به کسب آگاهی از پیرامون خود عادت می دهد

همین که صحبت از کودکان به میان می‌آید، بسیاری این قشر آینده ساز را آنقدر‌ها جدی نمی‌گیرند و به عقیده آنان، آنها هنوز راه زیادی تا بزرگ شدن و نقش بازی کردن در جامعه را دارند.

درست است کودکان کم سن و سال هستند و شاید تجربه کافی برای ماهرانه زندگی کردن نداشته باشند، اما باید این واقعیت را پذیرفت که ذهن و فکر آنها خصوصا در سال​های اخیر بیش از پیش رشد کرده و در چشم به هم زدنی بسیاری از مهارت‌هایی که تا چندی پیش در سنین بالاتر کسب می‌کردند را بخوبی فرا گرفته‌اند. گذشته از تغییرات عمده سبک زندگی و پیشرفت تکنولوژی که خاصیت قرون جدید شده، این کودکان همچون گذشته نیستند که تنها فعالیتشان چشم و گوش بسته به مدرسه رفتن بوده است و گاهی اگر خیلی بازیگوش باشند به کوچه بروند و با توپی سرگرم شوند. آنها حالا بیشتر از بزرگ‌ترهای خود به تکنولوژی علاقه نشان می‌دهند و در لحظات کوتاهی برنامه‌های یک رایانه را نصب و حذف می‌کنند.

حالا دیگر واژگان رایانه‌ای و فناوری جزو جدایی‌ناپذیر ذخیره اطلاعاتی ذهن کودکان شده است و از آنجا که عصر ارتباطات مترادف با عصر اطلاعات است، ضروری است​ غنای اطلاعاتی این کودکان را با تغذیه مناسب آنها با خوراک متناسب خبری بالا برد. جدای از این‌که در عصر اطلاعات، خبر و آگاهی به عنوان یکی از الزامات بشری خوانده می‌شود، برنامه ریزی برای ایجاد یک بخش خبری برای کودکان بسیار ضروری به نظر می‌رسد. البته این نیاز تا حدی با اخباری با عنوان «اخبار جوانه‌ها» برطرف می‌شود اما این اخبار به دلایلی نیاز کودکان را برطرف نمی‌کند. اول این‌که جذابیت کافی برای جذب کودکان و تهیه اخبار مناسب سن آنها را ندارد و بیشتر اخباری را پوشش می‌دهد که شاید بتوان گفت نوجوانان را جذب و برای این قشر مناسب است. اما با توجه به نیاز شدید انسان برای شنیدن اخبار و آگاهی از مسائل پیرامون، توجه به این نکته که باید اخبار را جزو اولویت‌های اولیه زندگی اجتماعی هر انسانی قرار داد، این بخش خبری را بایستی به نحوی برنامه‌ریزی کرد که اقشار مختلف را در بر بگیرد. در این میان کودکان نیز به عنوان افرادی که بسیاری به آینده آنها چشم دوخته‌اند نیاز به در جریان قرار گرفتن اخبار روز و البته مربوط به خود دارند.

تحقق این مساله با یک تحقیق و پژوهش جامع و برنامه‌ریزی دقیق صورت می‌گیرد تا بتواند نیاز‌های این قشر از جامعه را برآورده کند. برنامه ریزان فرهنگی می‌توانند اخبار و اطلاعات مربوط به این افراد را در یک بسته خبری متناسب با سن و شرایط کودکان تهیه و در قالبی جذاب به آنها ارائه کنند. این کار علاوه بر این‌که آنها را با مهارت‌های اجتماعی ـ سیاسی آشنا می‌کند، از همان سنین کودکی در جریان اخبار قرار می‌دهد، کودکان را مطلع بار می‌آورد و این قشر را از همان سنین کودکی به کسب اطلاعات و آگاهی از امور پیرامون خود عادت می‌دهد. همچنین لزوم توجه به اخباری ویژه کودکان، آنجا خود را نشان می‌دهد که نیاز به شنیدن و در جریان بودن اخبار آن هم در مختصات پیچیده عصر اطلاعات کنونی به‌طور طبیعی شکل می‌گیرد. حال اگر برنامه‌ای یا اخبار ویژه‌ای متناسب با کودکان در هیچ شبکه‌ای یافت نشود این نیاز یا در جایی دیگر برطرف یا به‌طور کلی نابود می‌شود. همچنین هنگامی که آنها پای اخبار بزرگسالان می‌نشینند با اخباری که در این بخش‌های خبری قرار داده شده است بعضا سیاست زده و در بسیاری از مواقع عملا با نیمی از این اخبار ارتباط برقرار نمی‌کنند.

حال غیر از توجه به محتوای چنین اخباری که باید برای کودکان جذاب و متنوع باشد، ساختار این اخبار نیز باید به گونه‌ای باشد که کودکان را به شنیدن اخبار جذب و آنها را به استقبال از این برنامه‌ها علاقه‌مند کند. محتوای چنین اخباری باید بشدت محتاطانه انتخاب شود، اخباری که ارزش خبری خاصی برای کودکان نداشته باشد علاوه بر این‌که آنها را دفع می‌کند، این برنامه را از خود نمی‌دانند و از علاقه آنها به دیدن این اخبار می‌کاهد. تبدیل اخبار پیرامون کودکان به قصه‌هایی قابل فهم و درگیر کردن فکر و ذهن آنها با اخباری قصه مانند، این امکان را به برنامه‌سازان می‌دهد که این بخش خبری در صورت به وجود آمدن موفق نیز عمل کند. انتخاب هوشمندانه و زیرکانه اخباری که نیاز این گروه سنی را برطرف می‌کند را اگر به اخبار سرگرم‌کننده و متنوع و منعطف کودکان اضافه کنیم بسته فرهنگی جذاب و آموزشی پر باری را به کودکان تقدیم می‌کند. همچنین استفاده از دکورهای جذاب و رنگی، استفاده از مجریان خوش چهره و جوان، بهره‌گیری از لحن کودکانه و قابل فهم، استفاده از سبک‌های ساده‌سازی جملات، بهره‌گیری از ادبیات روان و جذاب و... نیز به ساختار جذاب این بخش‌های خبری کمک زیادی خواهد کرد.

حتی دانستن این نکته که اخبار می‌تواند در کمترین تاثیر‌گذاری خود کودکان را برای ورود به مرحله بالاتری از زندگی آماده کند لزوم تهیه چنین بخش خبری را ضروری‌تر می‌سازد. در دنیایی که نیمی از کودکان با آگاهی از پیرامون خود در صدد تصرف دنیای آینده خود هستند، بسیاری از برنامه‌ریزان فرهنگی با توجه به این نکته تا حد امکان می‌توانند برای این قشر آسیب‌پذیر در جامعه بسته خبرهای مناسبی را تهیه و آنها را از محیط پیرامون خود آگاه کنند.

مهراوه فردوسی