سریال شب های برره و پرسش های بی پاسخ

ساخت برنامه ها و مجموعه های طنز, شوخی و سرگرمی در تلویزیون, پس از یک وقفه ی طولانی از دهه هفتاد با توجه به بوجود آمدن شرایط جدید و تغییر در ذایقه و نیاز مردم مورد توجه برنامه سازان و کارگردانان هنری قرار گرفت

شرایط جنگ و حال و هوای دفاع مقدس در دهه‪ ۶۰‬ظرفیت‌ها و ضرورت‌های جدیدی در برنامه‌های‌تلویزیونی بوجودآورد و شاید بتوان گفت که‌بخش اعظم برنامه‌های درباره جنگ و یا موضوعات پیرامون آن بوده است.

پایان جنگ ، مقتضیات دیگری را رقم‌زد ودرپی‌آن مطالبات مردم و نیاز مخاطب به برنامه‌های دیگر، مدیران سیما را برآن داشت تامیدان‌های جدیدی را تجریه کنند.

توجه به وجه سرگرمی و تفریحی برای پرکردن اوقات فراغت مخاطب عمومی، به عنوان یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان در رسانه‌ی ملی تبدیل شد.

در این دوره طرح مطالبات عمومی، یادآوری عادت‌های زشت اجتماعی و بیان مشکلات ساختاری درحوزه‌فرهنگ عمومی که بیان‌آن درقالب موضوعات جدی‌میسر نبود، محور توجه فیلم‌سازان و برنامه‌سازان حوزه طنز تلویزیونی بوده است.

اگرچه در دهه ‪ ۶۰‬نیز ساخت برنامه با قالب سرگرمی و طنز وجود داشت اما میزان آن بسیار کم بوده و شکل و ساختار آن نیز مانند پیش از انقلاب، سنتی بوده است.

با این نگاه شاید با اندکی تسامح بتوان گفت که "ساعت خوش" سرآغاز مجدد طنز در تلویزیون است و این کار به لحاظ ساختاری نیز شروع طنز جدید و خارج شدن از طنزهای معهود سنتی در ایران محسوب می‌شود.

"ساعت خوش"،"جنگ‌های نوروزی"،"پاورچین"،"شبکه سه ونیم" و "شب‌های برره" از جمله مجموعه‌های طنز تلویزیونی است که دراین سال‌ها مخاطبان را در دوره زمانی خاص به خود مشغول کرده است.

"شب‌های برره" ساخته مهران مدیری از آن دسته مجموعه‌های پرطرفداری است که تلویزیون در طول ماه‌های اخیر روی آنتن پخش داشته و فارغ از محتوای سطحی و طرح بعضا نامطلوب موضوع‌های اجتماعی که سنخیت بسیاری از منظر فرهنگی با زندگی اجتماعی مردمان این سامان دارد، با اقبال روبرو بوده است.

این مجموعه درابتدا قرار بود همچون سریال‌های روتین شبانه تلویزیون در قالب ‪ ۹۰‬قسمت پخش شود که در نیمه راه به دلیل استقبال نسبی اما انتقادی مخاطبان، زمزمه غیررسمی افزایش قسمت‌های تولیدی آن تا سقف ‪ ۱۳۵‬قسمت و تا نوروز ‪ ۸۵‬شنیده شد و روند روایت داستانی آن نیز به همین سمت پیش رفت.

با آغازایام سوگواری امام حسین (ع) و قطع موقت پخش مجموعه طنز شب‌های برره، به‌تازگی زمزمه تعطیلی کامل این مجموعه توسط دست‌اندرکاران شبکه سوم سیما به‌دلیل پایان قرار داد از سویی و گسترش انتقادها و سطحی‌بودن محتوایی مجموعه عنوان شد.

موضوع کمبود بودجه و نبود ارتباط منطقی میان هزینه کرد مالی و تراز تولیدی در تلویزیون همواره در طول سالیان اخیر مجموعه‌سازی دراین رسانه را تحت تاثیر قرار داده و بعضا طرح‌های عظیم تاریخی- محتوایی و حتی مجموعه‌های روتین شبانه آنرا را به تعطیلی کشانده است.

به اعتقاد کارشناسان، طرح موضوع نبود محتوا در مجموعه‌های روتین با توجه به وجود ناظر کیفی سیما و هزارتوی ارتباطی در مسیر تصویب طرح‌ها و فیلم - نامه در شبکه‌های مختلف تلویزیونی، خیلی برای تعطیلی یک مجموعه پرمخاطب، علمی و موجه نیست.

از سویی این پرسش مطرح است که زمانی که موج انتقادها از روند سریال‌سازی بویژه درزمینه طنز درمحافل مختلف مطبوعاتی وتخصصی افزایش یافت،چرا مسوولان این رسانه‌ازاقناع منتقدان این‌گونه‌برنامه‌ها سرباز زده و نقد رابرای ارتقای موضوعی و محتوایی برنامه‌های طنز سرلوحه امور قرار نداند؟

مجموعه طنز شب‌های برره، خوب یابد، مخاطبان بسیاری را درخانواده‌ها برای خود دست و پاکرده و بابهره‌گیری از نکته‌سنجی‌های سازندگانش بااقبال روبرو بوده و به‌اعتقاد کارشناسان رسانه‌ای قطع ناگهانی پخش آن فارغ ازاطلاع رسانی رسمی وارایه دلایل موجه،نوعی بی‌اعتنایی به خواست مخاطب ازسوی دست‌اندرکاران رسانه ملی تلقی می‌شود.

کمتر فیلم و یا مجموعه‌ای وطنی را دراین سال‌ها به دلیل هجوم گسترده محصولات متنوع و جذاب خارجی سراغ داریم که توانسته مخاطبان را در ساعتی مشخص پای تلویزیون بکشاند، حال که ظرف برای چینش خوراک بصری مخاطب آماده است، دقت، تحقیق و پژوهش، حسن انتخاب و آسیب شناسی موضوعی طلب‌می‌کند که‌این فرصت را از دست نداده و بااحترام به خواست مخاطب ارتقای محتوایی را در برنامه‌های آتی سیما جستجو کرد.

شب‌های برره از آن دست مجموعه‌هایی است که بستر کار در آن با گستره وسیع موضوعی و رویکرد طنز مهیابوده، هرچند که‌افراط و تفریط در بیان و نوع پرداخت موضوع، روند روایی اثر را دچار لکنت و یا کج فهمی در مخاطب را به دنبال داشته باشد.

برره ایستگاه فرضی حماقت آدمیانی‌است که در جامعه درحال‌گذار منافع شخصی و مطالبات غیر مشروع گروهی را با تاکید بر عادت‌های ناپسند و مذموم دنبال می کنند.

قایقی که مسافرانش هریک در صدد سوراخ کردن کف آن برای غرق دیگری بوده اما غافل از اینکه همگی در حال نابود شدن هستند، برره ناکجاآبادی است که انسان سرگشته صفات ناپسند، منفعت جویی‌ها و بلند پروازی‌های غیرمنطقی خود را در جستجو می‌کند.

مجموعه شب‌های برره، فرصتی برای یادآوری برخی فراموشی‌های رایج در جامعه مدرن شهری است که همگی از یکدیگر به عنوان سکویی برای بالا رفتن کاذب در اجتماع استفاده می‌کنند.