یادی از پدر زیست‌شناسی نوین ایران

۳ سال پیش دکتر محمود بهزاد، پدر علم زیست‌شناسی نوین کشور در ۹۴ سالگی در گذشت. او را یکی از پرچمداران جنبش علمی ایران معاصر می‌دانند؛ جنبشی که گرچه با تاخیر ۳ قرن پس از عصر روشنگری …

۳ سال پیش دکتر محمود بهزاد، پدر علم زیست‌شناسی نوین کشور در ۹۴ سالگی در گذشت. او را یکی از پرچمداران جنبش علمی ایران معاصر می‌دانند؛ جنبشی که گرچه با تاخیر ۳ قرن پس از عصر روشنگری در جهان غرب ایجاد شد؛ اما در نهایت توانست چهره ایران را به‌طور شگرفی از آلودگی‌های توهمات شبه‌علمی و خرافات پاک کند.

استاد بهزاد از دوران کودکی علاقه‌مندی به علم و استعداد استثنایی‌اش را نشان داد و در سال‌های پربار زندگی‌اش با انتشار آثار علمی معتبر در علوم زیستی، پزشکی، روان‌شناسی و... و آموزش افرادی که هریک بعدها جزو نخبگان کشور شدند، نام خود را برای همیشه در زمره دانشمندان و فرهیختگان برتر کشور قرار داد.

به گفته نزدیکان و آنانی که بهزاد را می‌شناختند، او ایمان داشت که عمومی کردن علم، یکی از مهم‌ترین راهبرد‌های پیشرفت کشورهای عقب‌مانده است و تا زمانی که علم و اندیشه علمی از دیوارهای حیاط دبیرستان‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز علمی ـ تحقیقاتی فراتر نرود و به متن فرهنگ و زندگی روزمره مردم وارد نشود، نمی‌توان چندان به بالندگی و پیشرفت کشور، آن هم به مفهوم مدرن آن، امید بست.

بر همین اساس هم کوشش‌های فراوان وی برای انتخاب منابع و موضوعاتی که مردم را با علومی مانند زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، نظریه تکامل یا فرگشت (Evolution)، ژنتیک، فیزیولوژی، روان‌شناسی، بیونیک، علم و فلسفه علم، تندرستی و... آشنا کند، از او چهره‌ای ملی ساخت؛ چهره‌ای که بسیاری از دوستان و شاگردانش که در اقصی‌نقاط جهان دارای تشخص علمی بین‌المللی و درجه والای دانشگاهی‌اند، همواره با افتخار، یاد و خاطره همنشینی، مصاحبت یا شاگردی نزد ایشان را گرامی می‌دارند.

محمود بهزاد را می‌بایست یکی از ستاره‌های پرفروغ آسمان جنبش علمی کشور دانست که فضای حرکت‌های علمی در ایران امروز، مرهون دستاوردها و تلاش پیشگامانی همچون اوست که عاشقانه و عالمانه، عمر و زندگی خود را وقف علم و دانش، آموزش، تحقیق، تالیف و ترجمه کردند.

بهاره صفوی