مقام والای علمی حضرت زینب سلام الله علیها

از جمله مقامات عالیه و مراتب رفیعه‌ی حضرت زینب سلام الله علیها، مقام علم و دانش بی‌کران آن معظمه گرانقدر است. او دختر زاده‌ی پیامبر ـ مدینه‌ی علم ـ و دختر علی علیه السلام ـ باب …

از جمله مقامات عالیه و مراتب رفیعه‌ی حضرت زینب سلام الله علیها، مقام علم و دانش بی‌کران آن معظمه گرانقدر است. او دختر زاده‌ی پیامبر ـ مدینه‌ی علم ـ و دختر علی علیه السلام ـ باب مدینه علم ـ است. او از خاندانی است که از کودکی علم به آنها چشانده شده و در وجودشان اشراب گردیده است.

مقام بلند علمی بانوی کربلا مورد اتفاق همگان بوده و حتی بعضی از نویسندگان اهل سنت نیز بدان تصریح کرده‌اند.

دکتر عایشه بن الشاطی مصری می‌گوید: بنا بر آنچه بعضی از روایات می‌گویند، زینب علیها السلام مجلس علمی مهمی داشته که گروهی زنان دانش‌پژوه و بانوانی که می‌خواستند در دین خدا تفقّه پیدا کنند، در آن مجلس شرکت می‌کردند و همین طور برای زینب فراهم آمد آنچه برای دیگری از زنان طایفه او فراهم نیامد.۱

بعضی نوشته‌اند: زینب، در دوران اقامت پدر بزرگوارش در کوفه مجلسی داشت و در آن انجمن و نشست‌ اسلامی، برای بانوان قرآن را تفسیر می‌کرد؛ یکی از روزها امیر المؤمنین وارد شد و او مشغول تفسیر کهیعص بود در این هنگام فرمود: ای نور دیدگان من شیندم تفسیر کهیعص را می‌کردی عرض کرد: آری امام فرمود: این کلمه رمز مصیبتی است که به شما ثمره‌ی رسول خدا می‌رسد آنگاه آن مصائب را شرح داد و زینب بلند بلند گریه کرد. «صلوات الله علیها»۲

کمال علمی حضرت علیا معظّمه زینب کبری علیها السلام مورد شهادت و گواهی امام معصوم، حضرت علی بن الحسین ـ زین العابدین علیه السلام ـ قرار گرفته و آن حضرت چنان تعبیر جالب و بلندی در این باره کرده‌اند که انسان را راجع به رفعت مقام علمی حضرت زینب به حیرت می‌اندازد و باب دیگری برای عرفان بیشتر نسبت به عظمت آن بانوی بهشتی بر روی آدمی، می‌گشاید، و آن کلام نورانی این است: عمتی انت بحمدالله عالمهٔ غیر معلّمهٔ و فهمهٔ غیر مفهمهٔ؛ ای عمه! تو بحمدالله عالمه‌ای هستی که تعلیم داده نشدی و فهیم و دانایی هستی که مورد تفهیم قرار نگرفتی.

شگفتا که زینب کبری عالمه‌ای است بدون معلم و استاد و خردمندی است بدون آموزش‌دهنده. و چه کسی در این پایه و رفعت مقام علمی است؟ کدام عالم؟ کدام دانشمند؟ کدام وزنه‌ی علمی؟ کدام شخصیت عظیم فرهنگی؟

جمله‌ی مبارکه‌ی فوق، حضرت زینب را علاوه بر آنکه یک شخصیت علمی، معرفی می‌کند، علم او را از سنخ علوم معصومین پاک و ائمه‌ی اطهار صلوات الله علیهم اجمعین و انبیاء بزرگ الهی و آسمانی قرار می‌دهد و به فرموده‌ی حضرت امام زین العابدین علیه السلام زینب بزرگ، علوم خود را در مکتب و مدرسه‌ای نیاموخته و از عالم و دانشمندی فرا نگرفته است و کسی را نرسد که ادعای استادی نسبت به آن بانوی عظمی کند، که علوم معارف زینب از کانال غیب و از رازدار آسمان‌ها و زمین‌ها بر او افاضه شده و علام الغیوب، بی‌واسطه، یا به واسطه‌ی فرشتگان مقرب آسمانی قلب مقدس او را مورد تصرفات خود قرار داده و شفاف‌ترین معارف را در آن قلب مطهر جای داده است و از این نقطه، به حقیقت دیگری رسیده و مطلب دیگری را کشف می‌کنیم و آن این است که علم حضرت زینب علیها السلام همانند دریایی ژرف، عمیق و بی‌پایان است.

تعبیر فوق از زبان مبارک حضرت سید الساجدین علیه السلام درباره‌ی زینب کبری، مشابه تعبیر خدای تعالی درباره‌ی حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله است که می‌فرماید: علّمه شدید القوی۳

خدایی که دارای نیروهای محکم است، به پیامبر اکرم تعلیم داده است یعنی رسول خدا علوم و معارف عالیه‌ی خود را از بشری نیاموخته، بلکه از خدای تعالی گرفته و آموخته است.

به راستی افتخار شیعه و دنیای اسلام است که در میان زنان، کسی را دارند که همانگونه که در گوشت و پوست و خون، به پیغمبر خاتم صلی الله علیه و آله می‌پیوندند و در شخصیت علمیش نیز متصل به آن حضرت است و علوم او از ذات لا یزال حضرت حق، انشعاب یافته و سرچشمه گرفته است. و آن زن، دختر بلند اختر فاطمه‌ی طاهره، زینب کبری سلام الله علیهما می‌باشد.

باید علما و دانشمندان به وجود پاک زینب مباهات کنند و قدر این نعمت بزرگ را بدانند. چنانکه لازم و واجب است که دانش‌پژوهان محققین به دنبال خزاین علوم ناب و معارف شفاف و زلال حضرت زینب بسیج شوند و از آن معارف عالیه، بهره‌مند گردند.

منبع

برگرفته از کتاب «عقیله‌ بنی هاشم، زینب(س)»/ آیت الله کریمی جهرمی

۱- بطلهٔ کربلا زینب بنت الزهرا، ص۵۳.

شایان ذکر است که در حالات حضرت صادق علیه السلام آمده که همسر ایشان ـ یعنی مادر حضرت موسی بن جعفر ـ به نام حمیده از بانوان با کمال و فضیلت بوده و مرحوم محدث قمی اعلی الله مقامه در کتاب الانوار البهیه می‌گوید: از بعضی روایات استفاده می‌شود که حضرت صادق علیه السلام زنان را امر می‌فرمودند که در اخذ احکام و وظایف دینی رجوع به آن مخدّره کنند.

در امتداد خط آن بزرگواران، بعضی از بزرگان و علماء اعلام نیز گاهی، مادران، همسران و یا دختران فاضله‌ای داشته‌اند و احیاناً از مقامات بلند علمی برخوردار بوده‌اند.

۲- وفاهٔ الزینب الکبری، ص۱۶.

۳- سوره‌ی نجم، آیه‌ی۵.

http://glo۱۱۰.blogfa.com