تولید فیلم تلویزیونی آشتی سینما با سیما

اگر نگاهی به برنامه های تلویزیونی بیندازیم, شاهد حجم جالب توجهی از تله فیلم هایی هستیم که پایان هفته و شاید بهترین زمان پخش از شبکه های مختلف سیما را به خود اختصاص داده اند

اگر نگاهی به برنامه‌های تلویزیونی بیندازیم، شاهد حجم جالب‌توجهی از تله‌فیلم‌هایی هستیم که پایان هفته و شاید بهترین زمان پخش از شبکه‌های مختلف سیما را به خود اختصاص داده‌اند. این فیلم‌ها برای مدیوم تلویزیون ساخته می‌شوند و اگر گذرا فهرست عوامل را مرور کنیم، می‌بینیم گاهی افراد حرفه‌ای سینما، تله‌فیلم را ساخته‌ یا در آن مشارکت داشته‌اند.

اما دقت‌نظر در بحث مهم کیفیت، ما را به فرآیند رو به جلویی در این زمینه می‌رساند. در مقطعی، فیلمسازان سینما با تلویزیون همکاری نمی‌کردند، زیرا معتقد بودند آثار تلویزیونی کیفیت پایین‌تری نسبت به سینما دارد. اما مدیران سیما گام‌های مثبتی در جهت ارتقای کیفیت آثار تلویزیونی برداشتند به گونه‌ای که برخی فیلم‌های تلویزیونی با دقت‌نظر لازم ساخته و روانه آنتن شدند و از بسیاری از فیلم‌های سینمایی باکیفیت‌تر بودند. این‌گونه بود که آرام‌آرام فضا تغییر کرد و سینماگران به حضور و همکاری با تلویزیون علاقه‌مند شدند و فیلم‌های تلویزیونی خوبی هم اوایل دهه ۸۰ ساخته شد.

اما در این میان، تولید سریع و انبوه‌سازی ‌بر اساس یک رابطه منطقی، به کیفیت اندکی از کارها لطمه زد و همین مساله موجب‌ ‌شد در برخی از تولیدات فیلم تلویزیونی ـ آن‌گونه که باید ـ نتیجه کیفی لازم حاصل نشود. برخی فیلمسازان به دلیل اصل قرارگرفتن سرعت در کار، کیفیت را فدای سرعت کردند و هنوز فیلم قبلی‌شان مراحل فنی را سپری نکرده، قرارداد کار بعدی را بستند. این امر باعث شد کیفیت آثار لطمه ببیند و فیلمساز هم کمتر از آنچه باید، به خلق اثرش در قاب تلویزیون توجه کند.

از سوی دیگر، مشکلی که سازندگان فیلم‌های تلویزیونی‌ با آن روبه‌رو هستند و آن را یکی از دلایل افت کیفی این فیلم‌ها می‌دانند، بودجه اندکی است که به این‌گونه‌ فیلم‌ها تعلق می‌گیرد و به گفته آنان، میزان بودجه‌ای که‌ از سوی تلویزیون برای تولید یک فیلم تلویزیونی در نظر گرفته می‌شود با توجه به هزینه‌های تولید فیلم که این روزها افزایش یافته، با برآیند منطقی و درست این کار قابل مقایسه نیست. برخی تهیه‌کنندگان، فقط بخشی از بودجه را صرف قرارداد با بازیگرانی که در تلویزیون چهره شده‌اند، می‌کنند و فیلمساز با بقیه بودجه نمی‌تواند آنچه را در فیلمنامه نوشته شده است، به تصویر بکشد و در نهایت، کیفیت مطلوب به دست نمی‌آید.

از سوی دیگر، تنها تعدادی از بازیگران در مدیوم تلویزیون فعالیت می‌کنند و با توجه به محدودیتی که میان بازیگران وجود دارد، گاه تولید یک‌ تله‌فیلم در بازار رقابت تولید تله‌فیلم‌ها در شبکه‌های مختلف و سیما فیلم به خاطر یک بازیگر به تعویق می‌افتد.

مشکل دیگری که فیلمسازان به آن اشاره دارند، حضور تهیه‌کنندگان کم‌تجربه در تولید تله‌فیلم‌هاست. این تهیه‌کنندگان که بیشتر آنها بدون ضوابط خاصی وارد این عرصه شده‌اند، با بی‌تجربگی در نمونه‌های مختلفی از این تولیدات به کارها آسیب رسانده‌اند و بعضا کار را با مشکل مواجه کرده‌اند که ذکرشان در این مجال نمی‌گنجد.

به عقیده نگارنده، باید به تله‌فیلم مانند دیگر گونه‌های سینمایی به عنوان یک مدیوم مستقل توجه شود. نیاز تلویزیون به ساخت فیلم تلویزیونی را با توجه به تعدد شبکه‌ها نمی‌توان کتمان کرد. اما باید به سمتی برویم که فیلم تلویزیونی، یک تولید و مدیوم مستقل و دارای هویتی جداگانه تلقی شود. باید روی فیلمنامه به عنوان بخش کلیدی کار به‌دقت کار شود، زیرا مهم‌ترین رکن در یک اثر نمایشی فیلمنامه است و منزلت و جایگاه خودش را باید در آثار داشته باشد. اگر این‌گونه به آثار تلویزیونی نگاه و به کیفیت اثر توجه لازم شود و تهیه‌کننده‌ای که کار باکیفیت ارائه می‌دهد مورد تشویق قرار گیرد، قطعا کیفیت آثار افزایش خواهد یافت.

زهرا قزیلی