تأملی بر ازدواج های دانشجویی

ازدواج از طریق پیوند عاطفی , روانی و جسمانی بین زن و مرد به عنوان عناصر اصلی تشكیل دهنده ی نهاد خانواده برقرار می شود و اشتراك منافع , عقاید , سازماندهی , هدفمندی و برنامه ریزی را طلب می كند تا به صورت ازدواجی موفق جلوه گر شود

مدتی است كه نوعی ازدواج در جوامع دانشگاهی ما به عنوان عالی ترین مكان فرهنگی ، تحقیقاتی و اطلاعاتی رواج پیدا كرده و بحثی به نام " ازدواج دانشجویی" را در بین علماء ، اساتید ، خانواده ها و جوانان رواج داده است. ما نیز بر آن شدیم به سهم خود این نوع پیوند را از زوایای متفاوت مورد تحلیل قرار دهیم.

ازدواج از طریق پیوند عاطفی ، روانی و جسمانی بین زن و مرد به عنوان عناصر اصلی تشكیل دهنده ی نهاد خانواده برقرار می شود و اشتراك منافع ، عقاید ، سازماندهی ، هدفمندی و برنامه ریزی را طلب می كند تا به صورت ازدواجی موفق جلوه گر شود.

ازدواج موفق در فرهنگ های مختلف تعابیر متفاوتی دارد. اما آنچه درتمام نظامهای عقیدتی و فرهنگی دنیا به عنوان مهمترین خصیصه ازدواج موفق ذكر می شود آن است كه پیوند سالم و ازدواج زنده ، تداوم در تفكر طرفین را به همراه خواهد داشت. بدان صورت كه با توجه به خواسته ها ، انتظارات و نیازهای خود و درنظر گرفتن هنجارهای جامعه به آنچه معقول و منطقی است دست یابند. عبارتی وجود دارد كه در عین كوتاهی، به اندازه یك زندگی مشترك حرف به همراه دارد. " طلاق عاطفی!" و این بدان معنی است كه زوجین علیرغم آنكه با هم و در زیر یك سقف زندگی می كنند، تنها سعی كرده اند در ظاهر، كنارهم باشد. اما در عمل همدردی ، همدلی ، تفاهم واحترام متقابل ، تكمیل و تكامل ، و عشق از كانون خانواده رخت بربسته و مهمترین شرط و كاركرد نظام خانواده كه همانا محبت ، عشق ورزی و تكامل است در آن رعایت نمی شود.

●طرز فكر و دیدگاه مشترك

آنچه كه برای یك ازدواج زنده، حیاتی تلقی می شود ، طرز فكر یكسان و دیدگاه مشترك بین افراد است . طرز فكر هریك از ما با توجه به سن ، نوع فرهنگ وسطح تحصیلات رسمی یا غیر رسمیمان شكل می گیرد. با این تعبیر بسیار طبیعی است كه نوع نگرش یك انسان پنجاه ساله با انسانی بیست ساله تفاوت اساسی داشته باشد. مشابه بودن سطح تحصیلات دردانشجویان به علت نزدیك بودن میزان بهره ی هوشی و شیوه نگرش آنها به محیط پیرامون ، به شیوه ای معمولی یا انتزاعی می تواند به موفقیت یك ازدواج كمك می كند ، اما عاملی اساسی تر در این مورد فرهنگ است . در كشور ما تجانس فرهنگی بسیار كم دیده می شود . زیرا علیرغم فرهنگ اصلی و كلیت یافته ایرانی، خرده فرهنگهای فراوانی را در شهرها ، مناطق، روستاها و محلات متفاوت مشاهده می كنیم كه با وجود تداخل فرهنگها و گستردگی ارتباطات ، هنوز به قوت خود باقی است. به عنوان مثال قوم كرد در منطقه غربی كشور تجمع یافته و قوم ترك در شمال و شمال غرب كشور؛ اما علیرغم همسایگی مكانی و نزدیكی جغرافیایی ، از لحاظ رسوم ، عقاید و سنتها و طرز تلقی مفاهیم متعدد مثل خانواده ،خواستگاری ، مراسم عروسی وعزا ، خوب و بد و... با هم بسیار متفاوت به نظر می رسند.

●تفاوت شیوه نگرش درخانواده

علاوه برمسائل فرهنگی بد نیست بدانیم عوامل بسیاری در ازدواج وتفاهم پس از آن مؤثرند . عواملی كه اكثراً در سطح ناخودآگاه ذهن جای گرفته اند . طبق پژوهش ها ی به عمل آمده یكی از علل مهم و قابل توجه طلاق در خانواده ها، بروز سوء تفاهم وعدم درك متقابل در طرفین است. اكثر زوج های در حال طلاق ، عدم تفاهم و دخالت خانواده زوج را مهمترین عوامل جدایی خود ذكر می كنند .علت بروز سوء تفاهم ها و ادراكهای متفاوت در موقعیت های یكسان آن است كه تجارب اولیه ما به شدت تحت تأثیر فرهنگ و محیط زندگی ، شرایط اقتصادی ، خانوادگی ، تربیتی ، شیوه نگرشی خانواده و نوع زندگی است كه در افراد مختلف به شدت متفاوت می نماید.

●فرهنگها و تجارب گوناگون

دانشجویانی كه با فرهنگ های متفاوت و تجارب گوناگون تصمیم به ازدواج می گیرند باید به طور جدی متوجه پیشینه خانوادگی و فرهنگی مختلف و احتمالاً متناقض با شرایط طرف مقابل خود باشند . این بهترین راه برا ی پیشگیری از وضعیتی است كه زوج جوان با مراجعه به مراكز مشاوره اظهارمی دارند : همسرم مرا درك نمی كند! گاهی برخی جوانان در ابتدا متوجه تفاوتهای خود به لحاظ خانوادگی ، شخصیتی ، عقیدتی و... با مورد انتخاب شده خود هستند اما به دلیل علاقه كوركورانه ، كه فقط از روی احساس بدون پایه عقلی و منطقی ایجاد شده ، با ساده اندیشی گمان می كنند می توانند تفاوتها را در سایه " عشق" تنها به اشتراك تبدیل كنند. علاقه و محبت برای تداوم یك زندگی مشترك عامل اصلی و پایه اساسی تلقی می شود اما منطقی تر آن است كه عشق را مكمل ازدواج بدانیم نه عامل آن. احساسات شدید وعواطف رقیق جوان ، گاه او را به سمتی می خواند كه تنها ملاك انتخاب خود را در چند برخورد كلاسی و دانشگاهی و علاقه ای كه در اثر همجواری ایجاد شده خلاصه می كند. حال آن كه عادات دیداری، با عشق تفاوتهای اساسی و اصولی دارد. آن هم عشقی كه لازمه یك زندگی موفق زناشویی است. حتی پس از ازدواج نیز عشق ورزیدن هنری است كه رعایت قوانین و اصول خاصی را طلب می كند. اصولی مثل پذیرش، درك وهمكاری .

پیش از توجه به این موارد ، لازم است هر جوان در اعماق ذهن و افكار خود به خود شناسی بپردازد. لازم است تا پیش از تصمیم به ازدواج ، .

هر یك از ما تكلیف خود را با مفاهیم انتزاعی و غیرانتزاعی و انتظارات و اهداف خود روشن كنیم تا از گزند آرمان گرایی های دور از دسترس و درگیرشدن در دام اوهام رهایی یابیم . شاید در سایه این خود شناسی به واقع بینی و آنچه كه یارو مددكار ما در حیات فكری و عقیدتی ماست دست یابیم .

‌●ویژگی های شخصیتی

یكی از سؤالات كلیدی در زمینه خودشناسی كه پیش زمینه اساسی انتخاب همسر و ازدواج تلقی می شود آن است كه واقعا از همسر آینده خود چه انتظاری داریم؟ و چگونه انسانی را با چه شرایط رفتاری و ویژگی های شخصیتی ، برای شراكت در زندگی می پسندیم.

اگر خواسته ها و معیارهای اصلی و حیاتی شخصی خود را بیابیم با دیدی واقع بینانه و عمیق تر می توانیم به كاوش شریكی با شرایطی نزدیك به آن ویژگی ها بپردازیم . در این میان نباید تشابه فكری ، عقیدتی و شخصیتی طرفین و خانواده آنان را از یاد برد . ازدواج نه تنها تركیب دو انسان ، بلكه تداخل دو خانواده است .

خانواده ها به عنوان عوامل بسیار مؤثر در زندگی یك زوج تازه پیوند یافته می بایست از تناسب درموقعیت های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، دینی و... برخوردار باشند تا به تبع آن شاهد تشابه زوجین نیز باشیم. درصد ریسك تطابق و تشابه در موارد بالا بین دانشجویان بسیار بالاست ؛ زیرا در این گونه پیوندها معمولاً با خانواده هایی روبرو هستیم كه هیچ گونه اطلاع و آگاهی از ساختار اجتماعی و فرهنگی یكدیگر ندارند و تنها به علت اصرار فرزندانشان موافقت كرده و به نوعی ، تسلیم خواست آنان شده اند .

---