آسیت

«آسیت» به معنای جمع شدن مایع اضافی در شکم و ورم شکم است.
آسیت می‌تواند فرم پیشرفته ورم اندام‌ها به دنبال بیماری نارسایی قلبی باشد، یعنی وقتی نارسایی قلبی به درجات خیلی شدید می‌رسد …

«آسیت» به معنای جمع شدن مایع اضافی در شکم و ورم شکم است.

آسیت می‌تواند فرم پیشرفته ورم اندام‌ها به دنبال بیماری نارسایی قلبی باشد، یعنی وقتی نارسایی قلبی به درجات خیلی شدید می‌رسد ورم پاها از مچ به ساق و از ساق به ران و در نهایت به شکم گسترش می‌یابد. در مورد بیماری‌های کلیه که یکی از آنها دفع شدید پروتئین از کلیه‌هاست نیز در صورت وخامت می‌تواند بیماری آسیت ایجاد شود.

اما عامل اصلی آسیت، سیروز کبدی است، سیروز کبدی به معنای آسیب ساختمان و عملکرد کبدی است. اما سیروز چگونه باعث تجمع مایع در شکم یا آسیت می‌شود؟ از آنجا که خون سیاهرگی بیشتر احشای شکمی‌ ‌باید قبل از رسیدن به قلب از کبد رد شود و در آنجا فیلتر شود، وقتی ساختمان کبد بر اثر سیروز به هم می‌ریزد، راه رسیدن خون به قلب سد می‌شود و به این ترتیب مایع در شکم تجمع می‌کند. از طرفی کبد که محل اصلی ساختن آلبومین است بر اثر بیماری سیروز نمی‌تواند آلبومین بسازد و همان‌طور که در هفته قبل توضیح داده شد، کم شدن آلبومین خون باعث خروج پلاسما از داخل رگ‌ها به بیرون می‌شود.علت دیگر آسیت می‌تواند انواع سرطان‌های داخل شکم مثل سرطان معده، سرطان کبد و سرطان روده بزرگ باشد که البته شیوع کمتری نسبت به سیروز دارند، ولی به عنوان اولین تظاهر این بیماری‌ها اهمیت دارند.

درمان آسیت

۲ نوع درمان برای آسیت وجود دارد:

- درمان اول استفاده از داروهای مدر (ادرارآور) برای کم کردن حجم خون است که باعث می‌شود مقداری از حجم خون کم شود و مایع داخل شکم بتدریج کمتر شود. این روش برای بیمار آسان است، ولی داروهای مدر دارای عوارضی هستند که می‌تواند باعث آزار بیمار شود و از طرفی در برخی موارد بیماری با این داروها خوب کنترل نمی‌شود.

- درمان دوم کشیدن مایع آسیت به تناوب مثلا هر دو هفته یا هر ماه است، اگر چه این روش برای بیمار اندکی سخت است و نیاز به بستری شدن موقت دارد، ولی گاهی تنها راه درمان است. در نهایت اگر بتوان علت اصلی بیماری را بر طرف کرد مثلا پیوند کبد برای درمان سیروز انجام شود، آسیت به کلی درمان خواهد شد.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی