داستان های مخوف جذاب

بهترین کتاب های تاریخ ادبیات جهان در گونه جاسوسی

بعد از جنگ جهانی دوم تعداد کتاب‌های جاسوسی زیاد شد، دلیلش جنگ سرد بود. دو بلوک شرق و غرب نسبت به یکدیگر حساسیت زیادی داشتند. بیشتر کتاب‌های جاسوسی مربوط به زمان جنگ سرد هستند

بیشتر مردم از خواندن کتاب‌های جاسوسی لذت می‌برند. دلیلش شاید تعلیق و هیجانی باشد که در لابه‌لای سطور اینگونه کتاب‌ها وجود دارد یا لذت کشف یک معمای پیچیده. بعد از جنگ جهانی دوم تعداد کتاب‌های جاسوسی زیاد شد. دلیلش جنگ سرد بود. دو بلوک شرق و غرب نسبت به یکدیگر حساسیت زیادی داشتند. هر کسی از کشورهای کمونیستی وارد غرب می‌شد یا اگر کسی از اروپای غربی یا آمریکا به بلوک شرق سفر می‌کرد، یک جاسوس بالقوه بود. بیشتر کتاب‌های جاسوسی مربوط به زمان جنگ سرد هستند یا حتی اگر دیرتر نوشته شده‌اند باز هم داستان‌شان در همان دوره زمانی روایت می‌شود. به‌خاطر درامی که در کتاب‌های جاسوسی وجود دارد، این داستان‌ها دستمایه خوبی برای ساخت آثار سینمایی هم هستند. بیشتر کتاب‌های جاسوسی تبدیل به فیلم‌های سینمایی پرطرفداری شده‌اند. آخرین‌شان فیلم «بندزن، خیاط، سرباز، جاسوس» بود که از روی یکی از رمان‌های مشهور جان لوکاره اقتباس شده بود و گری اولدمن در نقش جورج اسمایلی، جاسوس معروف بازنشسته در فیلم می‌درخشد. رمان‌نویسان کتاب‌های جاسوسی بیشتر از نویسندگان معمولی برای مردم آشنا هستند. چون نام خیلی از آنها در تیتراژ فیلم‌های معروف جاسوسی آمده است. جان لوکاره، ایان فلمینگ و گراهام گرین چند نفر از این نویسندگان هستند که در حوزه کتاب‌های جاسوسی شهرت بسیاری دارند. در این مطلب با مشهورترین کتاب‌های جاسوسی تاریخ ادبیات و نویسندگان‌شان به انتخاب مردم و منتقدان ادبی آشنا می‌شویم. این فهرست از جمع‌بندی سایت‌هایی چون «تاریخ ادبیات جاسوسی»، «ایندیپندنت» و «گودریدز» تهیه شده است.

● ۳۹ پله(جان بوکان)

«۳۹ پله» رمانی نوشته جان بوکان، نویسنده اسکاتلندی است. کتاب در اصل به عنوان پاورقی در مجله بلک‌وود به تاریخ آگوست و سپتامبر سال ۱۹۱۵ چاپ شد. اکتبر همان سال انتشارات بلک‌وود و پسران تصمیم گرفتند که این پاورقی‌ها را به شکل رمان گردآوری کنند. جالب است بدانید که در پنج داستان اول، قهرمان یک افسر سازمان اطلاعات به‌نام ریچارد هنی است. (همان ریچارد هنی که سریالش در دهه ۷۰ از تلویزیون پخش‌ شد.) این رمان منبع اقتباس فیلم‌های زیادی بوده است که معروف‌ترین آنها فیلمی به همین نام ساخته آلفرد هیچکاک است که سال ۱۹۳۵ ساخته شد. اما وفادارترین اقتباس به رمان سریالی است که تلویزیون بریتانیا در سال ۲۰۰۸ ساخت. داستان کتاب «۳۹ پله» در ماه می و ژوئن سال ۱۹۱۴ می‌گذرد. زمانی که اروپا در معرض جنگ است و همه جا پر از جاسوس‌های سازمان‌های مختلف است. ریچارد هنی تازه از رودزیا در آفریقای جنوبی به لندن آمده است تا زندگی جدیدی را شروع کند. ولی سازمان جاسوسی انگلستان به کمک او نیاز پیدا می‌کند تا نقشه‌های یک افسر آلمانی را خنثی کند. نام کتاب برگرفته از جمله اسرارآمیزی است که افسر آلمانی آن را اولین‌بار می‌گوید و قرار است کلید حل معما به دست هنی باشد. «۳۹ پله» یکی از اولین رمان‌هایی است که در آن قهرمان «مرد دائم در حال فرار» است که بعدها به‌عنوان یکی از دستمایه‌های اصلی هالیوود مورد استفاده قرار می‌گیرد.

● جاسوسی که از سردسیر آمد(جان لوکاره)

رمان «جاسوسی که از سردسیر آمد» یکی از آن کتاب‌های معروف ادبیات جاسوسی در دوران جنگ سرد است که سال ۱۹۶۳ توسط نویسنده بریتانیایی، جان لوکاره به رشته تحریر درآمد. کتاب بیشتر به‌خاطر تصویرش از شیوه‌های جاسوسی در غرب شهرت پیدا کرده که با دموکراسی و ارزش‌های اخلاقی در تضاد است. وقتی منتشر شد تحسین منتقدان را برانگیخت و یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در سرتاسر جهان شد. یکی از ۱۰۰رمان برتر تاریخ به انتخاب مجله تایم است. مجله دیگری آن را «بهترین کتاب جاسوسی» همه زمان‌ها لقب داده. سال ۱۹۶۵ مارتین ریت فیلمی از روی این کتاب اقتباس کرد که در آن ریچارد برتون در نقش قهرمان داستان ظاهر می‌شد. این کتاب جدا از جذاب بودنش، تاثیر فرهنگی عمیقی به‌جای گذاشت چون نشان داد که سرویس‌های جاسوسی شرق و غرب در رسیدن به اهداف‌شان تفاوت چندانی با هم ندارند و هر دو خونسردانه و بیرحمانه عمل می‌کنند. جالب است که خود جان لوکاره در سرویس جاسوسی انگلستان یعنی MI۵ و MI۶ فعالیت می‌کرد و نوشتن رمان‌های جاسوسی را هم از همان موقع البته با نام مستعار شروع کرد.

● جاسوس مخفی(جوزف کنراد)

این کتاب خیلی پیش از شروع جنگ سرد نوشته شد. در واقع از معدود کتاب‌های جاسوسی معروف دنیای ادبیات است که در دهه ۵۰ و ۶۰ به رشته تحریر درنیامده. جوزف کنراد، نویسنده لهستانی مقیم انگلستان، این کتاب را در سال ۱۹۰۷ نوشت. داستان در لندن سال‌ ۱۸۸۶ اتفاق می‌افتد و روایت زندگی مردی به نام آقای ورلوک است که شغلش جاسوسی است. این کتاب کنراد به‌عنوان یکی از آخرین کتاب‌های سیاسی وی هم شناخته می‌شود. «جاسوس مخفی» سرویس‌های اطلاعاتی، آنارشیسم و تروریسم را به چالش می‌کشد. در حقیقت نویسنده«جاسوس مخفی» هوشمندانه آن فضای آنارشی‌گری و وحشتی را که بعدها در قرن بیستم اتفاق افتاد، در کتابش پیش‌بینی می‌کند. به‌خاطر محوریت اصلی کتاب که بر پایه تروریسم است بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ «جاسوس مخفی» یکی از سه کتابی بود که در رسانه‌های آمریکا مورد نقد و بررسی زیادی قرار گرفت. کتابخانه مدرن این کتاب را جزو صد رمان برتر قرن بیستم نام‌گذاری کرده است. استیوی، یکی از شخصیت‌های اصلی کتاب که در اصل برادرخوانده آقای ورلوک جاسوس است برمبنای شخصیت مارشال بوردین، آنارشیست مشهور فرانسوی که در سال ۱۸۹۴ در پارک گرینویچ دست به عملیات انتحاری زد، آفریده شده. هدف بوردین هیچ‌گاه مشخص نشد. «جاسوس مخفی» منبع اقتباس چندین فیلم، نمایشنامه و حتی کتاب بوده است.

● شش روز کندور(جیمز گریدی)

مالکوم جاسوسی است که در سازمان سیا فعالیت می‌کند. روزی جسد همکارش را غرق در خون، در دفترش پیدا می‌کند. فقط یک اشتباه باعث ترور خودش هم می‌شود. مالکوم می‌گریزد و طی این تعقیب و گریز پرهیجان سعی دارد که با رؤسایش هم تماس بگیرد شاید به او کمک کنند. اما کمی بعد، مالکوم با اسم مستعار کندور درمی‌یابد که اگر می‌خواهد زنده بماند باید خودش به تنهایی و قبل از اینکه کشته شود، قاتلان را پیدا کند. داستان مشهور گریدی منبع اقتباس فیلمی به نام «سه‌روز کندور» شد که در آن رابرت ردفورد نقش مالکوم را بازی می‌کرد. گریدی نویسنده آمریکایی سال ۱۹۷۵ این رمان را منتشر کرد و دو سال بعد خودش به‌همراه لورنزو سمپل فیلمنامه‌ای از روی این کتاب نوشت. بعد از موفقیت «شش روز کندور» گریدی سال ۱۹۷۸ جلد دومی به نام «سایه کندور» نوشت که چون نتوانست موفقیت جلد اول را تکرار کند، گریدی از نوشتن سری کتاب‌های کندور منصرف شد.

● روز شغال(فردریک فورسایت)

«روز شغال» سال ۱۹۷۱ توسط نویسنده انگلیسی، فردریک فورسایت نوشته شد. داستان درباره یک تروریست حرفه‌ای است که قراردادی با یک سازمان مخفی فرانسوی می‌بندد تا شارل دوگل، رئیس‌جمهور فرانسه را به قتل برساند. کتاب در همان اولین چاپش نقدهای مثبت بسیاری دریافت کرد و مورد تحسین و ستایش قرار گرفت. سال بعد جایزه ادگار را که مخصوص بهترین کتاب‌های اسرارآمیز آمریکایی بود دریافت کرد. این رمان تا همین امروز هم محبوب باقی مانده است. سال ۲۰۰۳ از آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کتاب‌های محبوب مردم یاد شد. گرچه آن سازمان مخفی واقعا وجود داشته و قهرمان داستان هم از روی شخصیت ژان باستین تری، عضو سابق نیروی هوایی فرانسه که قصد داشت دوگل را ترور کند، برداشته شده اما بقیه داستان کاملا زاییده تخیلات نویسنده است. سال ۱۹۷۳ فرد زینه‌مان، فیلمساز مشهور فیلمی از روی کتاب «روز شغال» ساخت که با استقبال زیادی هم روبه‌رو شد. فورسایت، نویسنده «روز شغال» چند کتاب جاسوسی پرفروش و مهم دیگر هم نوشته است. او علاوه بر نویسندگی، مفسر و گزارشگر سیاسی رویترز در فرانسه هم بود. در اصل فورسایت پس از ترک شغل خبرنگاری، نخستین کتاب خود را با نام «داستان بیافرا» در سال ۱۹۶۹ نوشت. ایلیچ رامیرز سانچز، شورشی و بعد تروریست مشهور با نام مستعار کارلوس بعد از دستگیری توسط روزنامه‌نگاران «شغال» لقب گرفت چون در میان وسایل شخصی‌اش کتاب «روز شغال» فردریک فورسایت را پیدا کرده بودند که گویا رمان محبوب کارلوس هم بوده است.

● جیمز باند(یان فلمینگ)

مشهورترین و محبوب‌ترین نویسنده رمان‌های جاسوسی را برای آخر این مطلب گذاشتیم. از میان سری کتاب‌های جیمز باند که توسط یان فلمینگ، نویسنده انگلیسی نوشته شده، نمی‌توان یکی را برگزید. نام فلمینگ با خلق کاراکتر جیمز باند، جاسوس انگلیسی، بلافاصله یادآور کل تاریخ ادبیات جاسوسی است. جیمز باند مشهورترین جاسوس همه دنیاست، چه در عالم ادبیات و چه سینما. یان فلمینگ در سال ۱۹۵۳ میلادی اولین کتاب از مجموعه جیمز باند را با عنوان «کازینو رویال» منتشر کرد. او یازده سال بعد در گذشت و در این فاصله مجموعا ۱۴ کتاب از مجموعه جیمز باند نوشت.

آخرین کتاب فلمینگ با عنوان «اختاپوس و روشنایی‌های روز»، در سال ۱۹۶۶، دو سال بعد از مرگ فلمینگ، منتشر شد. همه کتاب‌های جیمز باند منبع اقتباس فیلم‌های سینمایی متعددی شده‌اند.

گردآوری و ترجمه: صوفیا نصرالهی