عوامل موثر در تقویت حافظه

به طور کلی تقویت حافظه یعنی همان یادگیری بهتر , چرا که هر انچه در فرایند یادگیری تاثیر دارد بالطبع در حفظ و نگاه داری ذهنی نیز موثر است. اگر قوانین یادگیری را بخوبی بدانیم و به …

به طور کلی تقویت حافظه یعنی همان یادگیری بهتر , چرا که هر انچه در فرایند یادگیری تاثیر دارد بالطبع در حفظ و نگاه داری ذهنی نیز موثر است. اگر قوانین یادگیری را بخوبی بدانیم و به انها به گونه ای که قبلا اشاره شد عمل کنیم , یادگیری بهتر صورت می گیرد و نتیجتا مطالب را اسانتر به ذهن می‌سپاریم . در هر حال با در نظر گرفتن انچه که موجبات فراموشی انسان را بیشتر فراهم می‌آورد , به اختصار به عوامل موثر در تقویت حافظه اشاره می‌کنیم.

۱) معنا داربودن موضوع یادگیری

هر قدر موضوع یادگیری معنا و مفهوم روشنتری داشته باشد و دانش اموزان به سهولت ان را درک کنند, راحت تر و سریعتر می توانند مطالب را به خاطر بسپارند . بنابراین مفاهیم درسی و مباحث کلاسی باید به گونه ای باشد که دانش اموزان با توجه و دقت لازم قادر به درک انها باشند و بینش و بصیرتی نسبت به ان مطالب پیدا کنند. بدیهی است حفظ کردن و به خاطر سپردن قطعه شعری که فرد بخوبی معنا و مفهوم انرا می داند وچه بسا از ان لذت می برد, بسیار اسانتر از حفظ کردن چند بیتی است که بر معنایش بخوبی اگاه نیست.

۲) خوشایندی موضوع یادگیری

هر قدر دانش اموزان مطالب ارائه شده را بیشتر دوست داشته باشند, زودتر یاد می گیرند , بهتر به خاطر می‌سپارند و دیرتر فراموش می کنند. همیشه ذوق و تمایل افراد نیز در فرایند حفظ و یاداوری مطالب تاثیر دارد, به طوری که هر قدر مطالب ارائه شده در جهت ارضای نیازهای عاطفی و روانی افراد باشد, بهتر اموخته شده راحت تر به خاطر سپرده می‌شود.

باید زندگی , مدرسه و درس را برای همه شاگردان زیبا و دوست داشتنی جلوه داد. باید کاری کرد که دانش آموزان معلم کلاس را دوست داشته باشند. دانش اموزانی که معلمشان را بیشتر دوست دارند, درس او را زودتر یاد می‌گیرند و کمتر فراموش می‌کنند.

۳) تکرار و کاربرد آموخته‌ها

تکرار و یا مرور ذهنی اموخته‌ها و به کاربستن انها موجبات تقویت حافظه را فراهم می‌سازد.

۴) کل خوانی

همان طوری که در جریان یادگیری, فراگیرنده , ابتدا کل امر اموختنی را درک می‌کند و سپس به بررسی اجزای تشکیل دهنده ان می پردازد , در جریان حفظ و به خاطر سپاری مطالب نیز همین اصل مورد توجه است و مطالعه کل موضوع , یادگیری را معنا می سارد و حفظ ان را اسانتر می‌کند. حفظ کردن یک قطعه شعر زمانی می‌تواند راحت تر انجام پذیرد که ابتدا تمامی شعر را لااقل یک بار خوانده ، معنا و مفهوم کلی ان را به دست اوریم و بعد به صورتی که مایل هستیم تمرین کنیم و انرا به خاطر بسپاریم. وقتی ابتدا کل یک مطلب را به ذهن می‌سپاریم , تصویر درستی از معنا و مفهوم کلی ان را دریافته، بالطبع راحت‌تر می‌توانیم ان را به خاطر بسپاریم . بنابراین قبل ازاینکه یک بخش یا یک فصل از کتابی را که برای اولین بار می‌خواهیم انرا مطالعه کنیم , صفحه به صفحه بخوانیم، شایسته است که ابتدا نگاهی اجمالی به فهرست و همه صفحات ان بیندازیم و اگر در پایان فصل خلاصه‌ای از ان ذکر شده باشد, ان را نیز مطالعه کنیم و پس از اینکه یک برداشت کلی از محتوای فصل مورد نظر برایمان فراهم شد شروع به خواندن تمامی ان کنیم.

۵) دقت به هنگام مطالعه

برای اینکه بتوانیم مطلبی را بهتر به خاطر بسپاریم , لازم است با نیت قبلی و انگیزه مشخص شروع به مطالعه ان کنیم و به هنگام خواندن یا گوش دادن به متن , تمرکز ذهنی و دقت کافی داشته باشیم . مطالعه کتابهای درسی و غیر درسی با اکراه و بی میلی و در حالت خواب الودگی و بی حوصلگی , زمینه به یاد سپاری مطالب را فراهم نمی سازد . زمانی که انسان مطالبی را بدون انگیزه تمرکز ذهنی و دقت مطالعه کند, اشتهای یادگیری و به خاطر سپاری به حداقل ممکن می رسد. باید توجه داشت که دقت به معنای دقیق ان امری انتخابی و مستلزم امادگی قبلی , فعالیت هماهنگ اعضای حسی و دستگاه عصبی و عضلانی و بهره گیری از تجارب گذشته است.

۶-)پرهیز از حفظ مطالب طولانی بدون فاصله و استراحت کافی

زمانی که مطالب حفظی خیلی طولانی و خسته کننده باشد از میزان دقت و تمرکز ذهنی فرد کاسته می‌شود. آزمایشهای مختلف نشان می دهد که یادگیری و حفظ کردن مطالب بصورت غیر متمرکز یا پراکنده موثرتر است و در زمان کمتری صورت می گیرد. مثلا دو تمرین که هر کدام ۲۰ دقیقه طول بکشد موثرتر از یک تمرین ۴۰ دقیقه‌ای است.

لازم است فراگیران پس از یادگیری و حفظ مطالب مورد نظر حتما استراحت کنند, تا اینکه مطالب

به خاطر سپرده شده فرصت و مجال استحکام ذهنی را پیدا کنند واز تداخل ذهنی و مزاحمت در یادگیریهای بعدی جلوگیری شود. در واقع برای اینکه مطالب حفظ شده به صورت حافظه بلند مدت در ذهن ما بماند و زود فراموش نشود شایسته است به آن فرصت کافی برای استقرار و استحکام ذهنی داده شود. اگر حافظه فرصت استحکام پیدا نکند, مطالب به خاطر سپرده شده زودتر فراموش می شود. بنابراین نباید در حفظ مطالب و موضوعات مورد نظر دچار عجله و شتابزدگی شد. رعایت فاصله بین مطالعه مختلف و استراحت کافی بعد از یادگبری یک فصل یا موضوع خاص امری کاملا ضروری است.

۷) نقل و بیان آموخته ها

برای اینکه مطالب آموخته شده بهتر در ذهن بماند لازم است چند بار برداشتها و محفوظات ذهنی را برای خودمان یا دیگران بیان کنیم. چنانچه انسان مطالبی را که به خاطر می سپارد در فرصتهای مناسب برای دوستان , همکلاسیها و یا خودش نقل کند, زمینه حفظ و به خاطر سپردن مطالب راحت تر و با سرعت بیشتر فراهم می شود. بدیهی است نقل مطالب زمانی می تواند به صورت موثر و خوشایند صورت پذیرد که کل مطالب برای شخص بازگو کننده مفهوم بوده ,درک درستی از آن به دست آورده باشد.

k۰۸۳۱.mihanblog.com