سیاستمدارانی كه روی دست مردم می مانند

آرویو سال اول ریاست جمهوری اش را وقف جمع آوری عایدی های دولت كرد تا از كسری غول آسای بودجه دولت بكاهد

دولت فیلیپین هرگز موفق نشده جز درصد ناچیزی از مالیات را اخذ كند و گل سرسبد پروژه ها و برنامه های آرویو در زمینه مالیات را با شكست مواجه كرده است. در حال حاضر بار اصلی درآمد دولت از مالیات به سمت VAT یا مالیات بر ارزش افزوده تغییر یافته است.مالیات جدید آرویو باعث افزایش نرخ ها از جمله سوخت و الكتریسیته شده است. اگرچه اقتصاددانان فیلیپین با طرفداری از اقدام آرویو آن را لازم توصیف كرده كرده اند اما مخالفان آرویو از احزاب چپ یا راست بار این افزایش مالیات را بر دوش كارگران و قشر متوسط به پایین ارزیابی كرده اند.در سه سال اول ریاست جمهوری آرویو شرایط فقرا بهبود چشمگیری پیدا نكرد و به زعم اقتصاددانان او در حال ساختن پایه هایی در حكومت بود كه ظرفیت موثری در مبارزه با فقر داشته باشد، ظرفیتی كه پیش از آغاز ریاست جمهوری اش نداشت اما چون فقرا هنوز آثار مستقیم روش های او را ندیده اند به راحتی اتهام ضدیت با فقرا را كه از جانب مخالفانش ترویج می شود، می پذیرند.پیشنهاد آرویو در مورد مالیات در ماه مه امسال تصویب شد اما دولت او همزمان با دو موقعیت دشوار و غیرقابل كنترل روبه رو بود، یكی افزایش غیرقابل كنترل سوخت و دیگری لزوم افزایش مالیات، كه این هر دو بهانه به دست مخالفانش داد. در ضمن همان بازی ای كه به سرنگونی استرادا منجر شد در مورد آرویو نیز به كار گرفته شد. یك سری از شاهدان ادعا كردند كه حق السكوت و باج سبیل حاصل از جوئتنگ را به شوهر و پسر آرویو داده اند. اما آنچه بیشتر از همه به تخریب چهره آرویو در فیلیپین كمك كرد تكثیر نوار مكالمه آرویو و «ویرجیلیو گارسیلانو» - از كمیسرهای انتخاباتی _ بود. ظاهراً آرویو و گارسیلانو در مورد این موضوع صحبت می كردند كه چگونه می توان بخشی از آرای فرناندو پو را به حساب آرویو آورد. فیلیپینی ها از اصطلاحی در زبان خود برای آن استفاده كردند و عبارت dagdag-bawas به معنی «جمع و تفریق» بر سر زبان ها افتاد و منظور مردم همان مكالمه ای بود كه میان آرویو و گارسیلانو اتفاق افتاده بود. این نوار دوباره جنجال های مربوط به انتخابات سال ۲۰۰۴ را شعله ور كرد و به رغم آنكه آرویو ابتدا با قاطعیت انكار می كرد اما سرانجام اعتراف كرد كه گفت و گویی میان آرویو و گارسیلانو اتفاق افتاده اما او هرگز در نتیجه انتخابات تقلب نكرده است. مردم حرف او را باور نكردند. نظرسنجی ها هم نشان داد كه اعتماد مردم نسبت به وی سلب شده و میزان محبوبیتش در حال سقوط است. اكنون هم موقعیت آرویو بسیار متزلزل شده است. اوج تنش های آرویو هفتم تیرماه امسال بود. ۱۰ تن از اعضای كابینه آرویو از جمله سزار پورسیسیما وزیر صاحب نفوذ مالی كابینه استعفا دادند و از آرویو هم خواستند همین كار را بكند.اشخاص و گروه های مختلف از كلوپ تجاری ماكاتی به عنوان یك بنگاه اقتصادی مقتدر گرفته تا ان جی اوهای چپ گرا و چهره های معتبر سیاسی مثل كوری آكینو از آرویو خواستند كه به خاطر منافع ملت از قدرت كناره گیری كند. مخالفان هم به خیابان ها ریختند. تا اواخر تیر پایان ریاست جمهوری آرویو قریب الوقوع به نظر می رسید.دور جدیدی از رسوایی، دموكراسی در فیلیپین را تا لبه مرز فروپاشی پیش برده است. اگر احیای دموكراسی در فیلیپین ممكن باشد فقط از مردم آن برمی آید. پانزده ماه پیش گلوریا ماگاپاگال آرویو رئیس جمهور فیلیپین در صدر اخبار دنیا بود. در سال ۱۹۹۸ به عنوان معاون اول رئیس جمهور انتخاب شد و در سال ۲۰۰۱ با پایین كشیده شدن جوزف استرادا از قدرت، به ریاست جمهوری رسید. عملكرد اوایل كارش مورد تایید جامعه، تجار، دولت های خارجی و بنگاه های چندملیتی بود اما سئوالی كه از همان ابتدای كارش سایه افكنده بود مشروعیت جانشینی او به جای استرادا بدون انجام انتخابات بود تا این كه در ماه مه ۲۰۰۴ انتخابات برگزار شد. او برای انتخاب شدن در دور جدید از خود تلاش بیش از حد و جنون آمیزی به خرج داد.انتخابات ماه مه ۲۰۰۴ جنجالی، پنج مرحله ای و شلخته وار برگزار شد و آرویو با اختلافی هر چند ناچیز موفق به شكست فرناندو پوجونیور هنرپیشه محبوب و سیاستمدار تازه كار آمریكایی گردید. آرویوی سرمست از پیروزی دور جدید شش ساله را پیش رو دارد و وعده كرده است سیاست بازی را كنار گذاشته و تمركز اصلی را روی رویارویی با تهدیدهای فزاینده شورشی ها و تروریست ها و مبارزه با فقر و بحران مالی قرار دهد.امروز دولت او با اتهام پارتی بازی و تقلب در انتخابات روبه رو است و اكنون آرویو برای بقا دست و پا می زند. اشتباهات آرویو اكنون دامن خودش را گرفته است. دستكاری و تحریف هایی كه روزگاری با كلماتی مانند «بنا به ضرورت» توجیه می شد به تدریج به بحرانی سیستماتیك تبدیل شد. آرویو تلاش می كند از افتادن پرهیز كند اما توان ایستادن را از دست داده است. نه خودش و نه دشمنانش راه حل حساب شده و قابل اجرایی برای اصلاح وضع موجود ارائه نكرده اند. بحران پیش رو یكی از قدیمی ترین دموكراسی ها در كشورهای در حال توسعه را به چالش كشانده و اكنون كشورهای در حال گذار به دموكراسی چشم دوخته اند تا نتیجه كار را ببینند.

• بحران انباشته شده

مشكلات آرویو به زمان پرتنش جوزف استرادا رئیس جمهور پیشین فیلیپین بازمی گردد. او هنرپیشه ای بود كه شهرتش را به خاطر وعده و وعیدهایش به قشر فقیر و مستضعف به دست آ ورده بود. او از خود چهره ای به نمایش گذاشته بود كه برای مبارزه با فقر و بی عدالتی به میدان آمده است. در سال ۱۹۹۸ هم با قاطعیت در انتخابات پیروز شد.اما همین كه به قدرت رسید وعده هایش را فراموش كرد و آنان كه با او به قدرت رسیدند با اشتهایی سیری ناپذیر به سوءاستفاده پرداختند. تصمیم های اصلی در كابینه رسمی گرفته نمی شد بلكه «كابینه نیمه شب ها» با حضور هم پیاله ها و اعوان و انصار استرادا برای كشور تصمیم می گرفت. به تدریج پای معشوقه هایش به قصر ریاست جمهوری باز شد و مسئولیت ها و سمت های كلیدی به عنوان پاداش به نزدیكان اختصاص یافت. اقتصاد به فروپاشی نزدیك و فعالیت های تروریستی در جزیره میندانائو در جنوب فیلیپین رونق گرفت. هم پیاله های استرادا متهمند كه با «ابوسیاف» - شبه نظامیان معروفی كه از راه گروگانگیری فدیه دریافت می كردند _ همكاری داشته اند.تصمیم های فاجعه بار استرادا و رفتارهای بی نزاكت شخصی او به تشكیل مخالفان منجر شد كه گروه های مختلف را گردهم آورد؛ از جمله كاتولیك ها، چپ های سازمان یافته، تجار، روشنفكران سیاسی و جناح هایی كه با استرادا مخالف بودند و سهمی در دولتش نداشتند. هیچ یك از این گروه ها نمی توانستند توده مردم را به آن اندازه ای كه استرادا پیش از انتخاباتش گرد خود جمع كرده بود علیه استرادا بشوراند اما هر یك از این گروه ها و جناح ها منابع قابل توجهی در دست داشتند. آنها به دنبال اهرمی بودند كه رئیس جمهور منتخب را بركنار كنند، ولی باید بهانه ای می آوردند كه بتوانند ضمن حفظ ارزش های دموكراسی و احترام به رای مردم دلیلی قانع كننده برای عدم مقبولیت وی بیاورند. آنها تلاش كردند كه به اندازه كافی شواهد و ادله جمع آوری كنند كه استرادا با روش هایی كه اتخاذ كرده كشور را به دامن ویرانی می كشاند. در اواسط دوران ریاست جمهوری استرادا یكی از اعضای یك جماعت سیاسی برجسته در فیلیپین شهادت داد كه خود پول های حاصل از جوئتنگ- قمار سازمان یافته در فیلیپین- را به دست استرادا رسانده است. قمار در فیلیپین غیرقانونی است اما با این وصف بسیار رایج است. پول حاصل از جوئتنگ معمولاً از آن پلیس و مقام های مسئول محلی بود اما استرداد به آن چشم دوخته بود تا صرف عیاشی های خود و نزدیكانش كند. زمانی كه استیضاح استرادا مطرح شد تا به این اتهام پاسخ بگوید از قدرتش سوءاستفاده كرد تا مانع حضور شاهدان در مجلس شود و همین امر موجب خشم و انزجار مردم و ریختن به خیابان ها شد. تظاهرات قشر متوسط مانیل پایتخت فیلیپین را فلج كرد. از دست كابینه رسمی كه در طول سه سال در حاشیه قرار گرفته بودند و همچنین پلیس و نیروهای نظامی كاری بر نمی آمد. گرچه استرادا هرگز مشروعیت جانشین خود را به رسمیت نشناخت اما به زور از مسند قدرت پایین كشیده شد.اولین كسی كه از این رویداد منتفع شد آرویو بود كه در كابینه استرادا حضور داشت اما از اتهامات و مسائلی كه خشم مردم را برانگیخت بری بود. به هر حال نام او یاد و خاطره پدرش دیوسدادو را در خاطرها زنده می كرد. پدرش در سال های ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۵ رئیس جمهور فیلیپین بود. ضمن آنكه سابقه اش به عنوان استاد دانشگاه در حوزه اقتصاد این نوید را می داد كه برخی از بحران های اقتصادی را به خوبی پشت سر بگذارد. استرادا او را در مسائل دخالت نداده بود و همین امر به نفع او تمام شد.رفتار موقر و پیچیدگی های شخصیت او باعث شد فیلیپینی های قشر متوسط به بالا خیالشان راحت شود به ویژه كه از رفتارهای نامتعارف و دور از انتظار استرادا شرمنده و خجلت زده بودند.

• بازگشت به گرداب

آرویو با قاطعیت به جان جدایی طلبان، شورشیان، تروریست ها و خلافكاران مسلح افتاد كه اوضاع جزایر جنوبی فیلیپین را به اغتشاش كشانده بودند. او از آمریكایی ها دعوت كرد كه در این كار به آرویو كمك كنند و عملیات مشتركی را به اجرا بگذارند. در عوض او هم چند سرباز فیلیپینی را برای شركت در جنگ عراق و كمك به آمریكایی ها فرستاد اما مجبور شد سربازان خود را فرا بخواند، چون یك فیلیپینی را در عراق ربودند و تهدید كردند اگر فیلیپینی ها عراق را ترك نكنند، كشته خواهد شد. همین خوش خدمتی ها باعث تائید و كمك جدی آمریكایی ها به فیلیپین شد. سیاست های اقتصادی آرویو در جهتی سوق داده شد تا اصلاحات با گرایش بازار كه در زمان فیدل راموس _ رئیس جمهور پیش از استرادا - باعث رونق اقتصادی شده بود، از سر گرفته شود. همچنین آرویو تلاش كرد جمع آوری عایدی های درازمدت دولتی ساماندهی شود.این رویه تجار را راضی كرد و روابط خارجی كشورش را بهبود بخشید اما او توجه كافی به موكلان و رای دهندگان به خرج نداد. چند ماه بعد از قبول مسئولیت، تظاهراتی بزرگتر از تظاهرات زمان سرنگونی استرادا برپا شد كه شركت كنندگان آن را بیشتر ضعفا و رای دهندگان آن را قشر فقیر اجتماع تشكیل می دادند و به اتهامات استرادا اعتراض داشتند. آرویو آن بحران را پشت سر گذاشت اما از محبوبیتش به شدت كاسته شد و از آن به بعد محبوبیتش هرگز به حد چشمگیر نرسید.حتی حكم جدیدش به عنوان رئیس جمهور همواره زیر سئوال بود.

---