سلامتی و رفتار

این مقاله مفاهیم در حال تغییر سلامتی و بیماری شامل مفهوم بیماری و تاثیر عوامل زیست محیطی, روانشناسی و اجتماعی را بر سلامتی شرح می دهد در این مقاله به طور ویژه, تاثیر رفتار بر سلامتی توصیف شده است و اسباب و وسائل تاثیر رفتار بر سلامتی مانند مذهب شرح داده شده است

مفاهیم سلامتی و بیماری، الگوها و اولویتهای نیازهای سلامتی و بهداشت در حال تغییر است. گرچه جمعیت بسیاری از کشورهای خاورمیانه، هنوز هم با وضعیت دشواری در ارتباط با بیماری‌های عفونی و تغذیه مواجه هستند، ولی این مسائل دیگر تنها اولویت‌های ما نیستند. مقایسه اطلاعات سازمان بهداشت جهانی، برای بخش‌های مختلف جهان ازجمله خاورمیانه، به ‌طور واضح، ظهور یک الگوی جدید را برای شیوع بیماری‌ها نشان می‌دهد؛ که بی‌شک، ترتیب اولویت‌های نیاز‌های سلامتی و بهداشت را در لیست بلندبالای آن، تحت تاثیر قرار می‌دهد. مطالعات دیگر تشریح کرده است که، اپیدمولوژی بر پایه مرگ و میر، دیگر قادر به ارائه مفهوم واقعی بیماری‌ها نیست.

مفهوم واقعی و همه جانبه بیماری، زمانی قابل محاسبه است که ما مرگ و میر نابهنگام را، به ناتوانی؛ و تمام روزهای از دست رفته را، به ناخوشی و بیماری بیفزاییم. حتی شخصی ممکن است گلایه کند، که چرا هیجان‌های شخصی و فامیلی و همچنین ضررها، خسارات و فقدان‌های دیگر را هم، به این مفهوم اضافه نکنیم. علاوه بر این تعداد زیادی مطالعات مختلف در علوم پایه و بالینی وجود دارد، که رابطه‌ای مشخص بین جنبه‌های زیست محیطی، روانشناسی و اجتماعی زندگی انسان و سلامتی و بیماری را نشان می‌دهد. برای مثال، این یک واقعیت شناخته شده است که هیجان‌ها و افکار، عملکردهای بیوشیمیایی، ایمیونولوژیک، آندوکرین، نوروآندوکرین و نورولوژیک، که کنترل کننده فعالیت کل بدن هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهند. بینش‌های جدیدی در مورد مکانیسم‌های هومئوستاز به دست آمده است. اکنون ما دریافت عمیق‌تری درباره مکانیسم‌هایی داریم، که برای حفظ پایداری و ثبات، در خلال تنظیم و تعادل دائمی اجزای مختلف بدن و عملکرد آنها‌در پاسخ به استرس به کار می‌روند.

مفهوم جدید آلوستاز و فشار یا بار آلوستاتیک به این دریافت‌های جدید اشاره دارد که مسیر شکل‌گیری فرضیه و کار علمی در حوزه ارتباط بدن و ذهن را به طور معنی‌داری پیموده است. در مفهوم جدید بیماری و سلامتی، آلوستاز به پروسه تطابق و حفظ ثبات (‌هومئوستاز) در خلال تغییرات اشاره دارد. پروسه، پروسه تطابق به یک چالش است. از طرف دیگر، بار آلوستاتیک، فرسایش بدن در نتیجه پاسخ‌های آلوستاتیک مکرر است. این بار یا فشار از تجمع محض استرس به صورت مزمن بیشتر است، زیرا این بار، همه عوامل ژنتیکی، تکاملی و محیطی تاثیرگذار بر کفایت پاسخ شخصی را نیز منعکس می‌کند. به عبارت دیگر، ارتباطات زیاد، دو جانبه و متقابلی بین سیستم اعصاب مرکزی وجود دارد، که تجربیات را شناسایی می‌کند؛ مثلاً سیستم آندوکرین با هورمون‌هایی که تولید می‌کند، خیلی از فعالیت‌های بدن را هدایت کرده، و سیستم ایمنی پاسخ به عفونت‌ها و دیگر چالشها و مبارزات را سازماندهی می‌کند. خیلی از مسیر‌های این سیستم چند لایه شناخته شده است و این موضوع دیگر به عنوان یک فرضیه و اندیشه صرف تلقی نمی‌شود. به طور خلاصه، زمانی که در مورد سلامتی و بیماری صحبت می‌کنیم، نیاز داریم که به طور پیوسته، تداخل پویای دائمی بین سطوح و لایه‌های مختلف زیست محیطی، روانشناسی و اجتماعی را به خاطر آوریم. بدن، رفتار و هیجانات؛ همگی بخش‌هایی از این سیستمِ باز، متقابل و پویا است.

● رفتار بر سلامتی تاثیر می‌گذارد

مطالعات مختلف نشان داده است که عوامل روانی‌ اجتماعی، به ویژه رفتار، می‌توانند به مقدار زیادی در پیشبرد یا به مخاطره انداختن سلامتی سهیم باشند. مثال‌ها زیادند و شامل کشیدن سیگار، سوءمصرف مواد مختلف شامل الکل، رژیم‌های غذایی ناسالم، پشت میز‌نشینی و عدم استفاده از رژیم‌های دارویی، موثر است. حتی برنامه‌های موفق برای ایمن‌سازی، تاثیرات رفتاری زیادی دارد، و بدون شک می‌تواند از تداخلات و اثرات مناسبی در این حیطه بهره ببرد. بنابراین واضح است که هم دسترسی به مراقبت‌های سلامتی و بهداشتی، و هم توجه به آگاهی‌ها و پند‌های آن تحت تاثیر رفتار هستند. به طور خلاصه نظریه بسیار ساده«‌یک بیماری، یک آتیولوژی (علت و عامل ایجاد کننده)» که در سال‌های اول پزشکی مدرن، به عنوان نظریه برتر پزشکی و سلامتی بود، دیگر معتبر نیست؛ و به جای آن یک نظریه همه‌جانبه پزشکی و سلامتی در حال شکل‌گیری است.

با این وجود، مدارک معتبری در سطح جهانی وجود دارد که تاثیرات تداخلات رفتاری مختلف و زیادی را در پیشبرد سلامتی، کاهش اثرات زیانبار بیماری‌ها، افزایش طول عمر بیماران با بیماری‌های انتهایی و ناامید‌کننده و افزایش کیفیت زندگی بسیاری از مردم نشان می‌دهد. تحقیقات نشان‌داده‌اند که برای مثال، زنی با سرطان پیشرفته پستان که در گروه درمانی شرکت می‌کند، به طور موثری بیشتر از زنانی که چنین تجربیاتی ندارند عمر می‌کند. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که ارتباط مستقیمی بین افسردگی درمان نشده، و بروز بیماری عروق قلبی وجود دارد. از آنجایی که افسردگی قابل درمان است، واضح است که درمان افسردگی می‌تواند بروز بیماری عروق قلبی را کاهش دهد. مطالعات دیگر نشان می‌دهند که پذیرش واقع‌گرایانه مرگ شخصی، تاثیر مثبتی برمدت زمان بقای بیماران ایدزی دارد. در حال حاضر ارتباطات متقابل افکار، هیجانات، رفتار و روابط اجتماعی با گروهی از بیماری‌ها، بیشتر از قبل مورد توجه است و موضوع بسیاری از مطالعات گروهی و مقالات، در مجله‌های سلامت عمومی و پزشکی معتبر و مهم است.

---