درباره پسر عموی شرقی هالیوود

این آمیت خانا, فیلم ساز و ترانه سرای سرشناس هندی, بود که با ترکیب اسم هالیود و بمبئی عنوان بالیوود را ساخت برخلاف تصور رایج بالیوود مترادف با سینمای هند نیست

این آمیت‌خانا، فیلم‌ساز و ترانه‌سرای سرشناس هندی، بود که با ترکیب اسم هالیود و بمبئی عنوان بالیوود را ساخت. برخلاف تصور رایج بالیوود مترادف با سینمای هند نیست. سینمای هند سینمایی گسترده است که در آن به بیش از ۳۰ زبان (بنگالی، گجاراتی، ماراتی، پنجایی، راجستانی، تلوگو و...) فیلم ساخته می‌شود.

بالیوود بخشی از صنعت سینمای هند است که اساس آن در بمبئی (شهری که هندی‌ها این روز‌ها مومبای می‌خوانندش) واقع شده است و فیلم‌های آن به زبان هندی (که بیشتر در شمال هند رایج است) ساخته می‌شوند. بالیوود بزرگ‌ترین تولید‌کننده فیلم‌ در هند و یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان فیلم در جهان است، اما سینما صنعتی است که در مناطق مختلف هند ریشه‌ دارد.

بعد از بالیوود حیدر‌آباد، مرکز ایالات آندراپرادش، بزرگ‌ترین صنعت فیلم‌سازی هند را دارد و فیلم‌های این منطقه به زبان تلوگویی تولید می‌شوند. سومین شهر مهم در صنعت سینمای هند کدامباکام مرکز ایالت تأمین نادو است و فیلم‌های این منطقه به زبان تامیل ساخته می‌شوند.

● مقایسه هالیوود و بالیوود

هزینه تولید فیلم‌های بالیوودی گاهی به میلیون‌ها دلار می‌رسد. گران‌ترین تولیدات بالیوودی با بودجه‌ای در حدود ۲۰ میلیون دلار تولید می‌شوند. بودجه فیلم‌های بالیوودی معمولاً توسط توزیع‌کنندگان خصوصی و در برخی موارد استودیو‌های بزرگ هندی تأمین می‌شود.

بانک‌ها و موسسات مالی هند اجازه اعطای وام یا تسهیلات به استودیو‌های فیلمسازی در این کشور را ندارند. برخی از سرمایه‌گذاری‌ها هم از طریق مسیر‌های غیر‌قانونی و توسط گروه‌های مافیایی هندی انجام می‌شود. دخالت تبهکاران بمبئی در بالیوود فقط محدود به سرمایه‌گذاری یا اعمال فشار بر فیلم‌سازان و تهیه‌کنندگان نیست و در برخی موارد به قیمت جان کارگردانان بالیوودی نیز تمام شده است. یاش راج فیلمز، دارما پروداکشنز، موکتا آرتز، یو تی وی موشن پیکچرز، ادلبزاند ساهارا انترتینمنت و راموجی فیلم سیتی، مهم‌ترین شرکت‌های فیلم‌سازی بالیوود هستند.

به‌رغم این که بلیت‌های فروخته شده در هند به مراتب بیشتر از آمریکاست، اما درآمد سینمای هند بسیار کم‌تر از همتای آمریکایی‌اش است. البته دلیل اصلی آن این است که قیمت بلیت سینما‌ها در هند بسیار کم‌تر از آمریکاست. از سوی دیگر، در آمریکا فیلم‌ها حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از بودجه خود را صرف بازار‌یابی می‌کنند، اما این رقم در هند به‌طور متوسط ۱۵ درصد است.

● جریان جدید درآمد‌ها در بالیوود

هم‌اکنون قیمت بلیت در هند یک پنجم چین، یک هفتم آمریکا و یک سوم روسیه است. مجموع درآمد‌های صنعت‌ فیلم در هند از ۲/۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ با کاهشی ۲۰ درصدی به ۱/۸۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ رسید. به همین دلیل است که شرکت‌های بزرگ فیلمسازی هندی نیز به دنبال تنوع بخشی به درآمد‌های خود هستند و می‌خواهند میزان اتکا به درآمد ناشی از فروش فیلم‌ها در گیشه را کاهش دهند. یکی از این روش‌های جدید کسب درآمد، شرکت‌های آمریکای، تمرکز بر بازار تلویزیونی در هند است .

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند درآمد جانبی، ۲۰ درصد از کل درآمد‌های شرکت‌های فیلم‌سازی هندی را در سال ۲۰۱۵ تشکیل دهند. برخی از خوش‌بین‌تر هستند، حتی رقمی بین ۴۰ تا ۵۰ درصد را پیش‌بینی می‌کنند.

طی سال‌های اخیر بازار تلویزیون در هند، به بازاری سود‌آور تبدیل شده است. تعداد شبکه‌های تلویزیونی از پنج شبکه در سال ۱۹۹۱ به ۵۵۰ شبکه در سال ۲۰۱۰ رسیده است. بخش تلویزیون در هند ارزشی معادل ۶/۶ میلیارد دلار دارد و نزدیک به ۶۰۰ میلیون نفر در این کشور شبکه‌های مختلف تلویزیونی را تماشا می‌کنند. هم‌اکنون ۱۳۸ میلیون خانه در هند تلویزیون دارند. هند از نظر خانوار‌های دارای تلویزیون، پس از چین و آمریکا، سومین کشور جهان است.

● بالیوود در بازار جهانی

طی سال‌های اخیر فروش فیلم‌های بالیوودی در کشور‌های دیگر به ویژه انگلیس، کانادا و آمریکا افزایش یافته است. هرچند بخش عمده مخاطبان فیلم‌های بالیوودی در این کشور‌ها را مهاجران هندی تشکیل می‌دهند. البته نمایش خارجی فیلم‌‌های بالیوودی فقط به این کشور‌ها محدود نیست.

برخی کشور‌های آفریقایی به شکلی سنتی از مشتریان بالیوود محسوب می‌شوند. نیجریه، سومالی، چاد و اتیوپی از جمله کشور‌هایی هستند که فیلم هندی در آن‌ها طرفداران خاص خود را دارد. رویکرد محجوبانه‌تر فیلم‌های بالیوودی به زننان و فرهنگ‌های جوانان (در مقایسه با فیلم هالیوودی)،‌یکی از دلایل استقبال از سینمای هند در آفریقاست، اما منطقه جنوب شرق آسیا و کشور‌های بنگلادش، نپال، پاکستان و سریلانکا نیز همواره بازاری مهم برای فیلم‌های بالیوودی هستند.

این در شرایطی است که دولت پاکستان اکران و پخش فیلم‌های هندی را در این کشور ممنوع کرده و این نسخه‌های غیر‌قانونی فیلم‌های هندی هستند که به خانه‌های پاکستانی‌ها راه پیدا می‌کنند و در نتیجه در‌آمدی نصیب شرکت‌های تولید‌کننده فیلم‌ها نمی‌شود، به جز این، سینمای هند در افغانستان، اردن، مصر و برخی از کشور‌های حوزه خلیج‌فارس، مالزی، چین، تاجیکستان و ازبکستان نیز طرفدارانی برای خود دارد و برای نمونه فیلم‌های بزرگ هندی معمولاً از همان ابتدا با زیر‌نویس عربی به خریداران عرب فروخته می‌شوند و یا شبکه‌هایی به شکل اختصاصی فیلم‌های هندی را برای کشور‌های عرب زبان پخش می‌کنند.

اما طی سال‌های اخیر انگلیسی یکی از بازار‌های اصلی سینمای هند بوده است و قرار گرفتن یک یا چند فیلم هندی در فهرست ۱۰ فیلم پرفروش در این کشور، به امری عادی تبدیل شده است. آلمان هلند کشور‌های اسکاندیناوی و به ویژه جمهوری‌های استقلال یافته شوروی سابق از دیگر مشتریان جدی سینمای هند هستند.

منبع: هفته‌نامه پنجره

باز نشر: مجله اینترنتی Bartarinha.ir