کمک موسیقی هدفدار به سریال های تلویزیونی

شهرام شکوهی از خوانندگی در تیتراژ تلویزیونی می گوید

شهرام شکوهی، خواننده خوش‌صدایی است که این روزها در حال تنظیم آلبوم «کولی عشق» است. در این مجال درباره تجربه تیتراژخوانی خودش و همچنین کم و کیف آن با ما سخن می‌گوید.

تجربه خودتان را از خواندن تیتراژ برای ما بگویید.

من تاکنون تیتراژهای زیادی نخوانده‌ام و خواندن تیتراژ سریال «زمانی برای عاشقی» هم بیشتر شبیه یک اتفاق بود. این قطعه را از قبل آماده داشتم و مجموعه‌ای از وقایع سبب شد این افتخار نصیب من شود، اما فکر می‌کنم برای ساخت یک تیتراژ خوب باید فرصت مناسبی برای خواندن برشی از فیلمنامه وجود داشته باشد تا بر مبنای آن، ترانه انتخاب یا سروده شود. خوشحالم که این اتفاق افتاد و توانستم در این زمینه هم تجربه کسب کنم. در ضمن واقعیت دارد که با خواندن تیتراژ می‌توان ارتباط بیشتری با مخاطب برقرار کرد.

به نظر شما چه نکاتی باعث افزایش کیفیت موسیقی تیتراژ سریال‌ها می‌شود؟

این یک بحث کلی است و تنها به تیتراژ پایانی مربوط نمی‌شود. اگر همه فاکتورها درست اجرا شده باشد، اتفاقی می‌افتد که موجب داشتن موسیقی و آواز خوبی در تیتراژ سریال خواهد شد. اگر موسیقی خوب در تیتراژ پایانی فیلم نمایش داده شود، با توجه به گستردگی مخاطب سریال‌ها با استقبال خوبی روبه‌رو می‌شود و به ‌یقین بهتر دیده خواهد شد. در این شرایط نقاط مثبت آن خوب دیده می‌شود و نقاط منفی هم به چشم خواهد آمد. به نظرم یک آهنگساز و خواننده باید همان وقتی را که برای آلبومش می‌گذارد، برای تیتراژ یک سریال هم بگذارد، چراکه تاثیر بسیاری در دیده شدن و افزایش مخاطبان‌ خواهد داشت.

همچنین برای جلوگیری از تکرار یا کلیشه شدن موسیقی تیتراژها، کارگردان‌ها و تهیه‌کننده‌ها باید دقت بیشتری به خرج دهند. آنها نباید تنها با یک‌سری افراد که امتحان خود را پس داده‌اند وارد مذاکره شوند، بلکه باید به بخش وسیع‌تری از اهالی موسیقی و آواز اعتماد کنند تا تنوع و نوآوری را به دنبال داشته باشد. البته من اعتقادی به باندبازی ندارم و معتقدم یک تهیه‌کننده مثلا صدای آقای خواجه‌امیری را بیشتر می‌پسندد و ترجیح می‌دهد بیشتر با او همکاری کند. ما نمی‌توانیم بگوییم چرا این کار را می‌کنی؟ اما می‌تواند گزینه‌های دیگری را هم امتحان کند. شاید نتیجه بهتری حاصل شود. حداقل امتحان کند و بعد تصمیم بگیرد. شاید این تغییر ذائقه مخاطب را قلقلک دهد و سلایق بیشتری درگیر شوند.

بهترین راه تعامل خواننده و کارگردان در جهت بهبود کیفیت اثر چیست؟

اگر حرفه‌ای به این مساله نگاه کنیم، هر کسی باید در حوزه کاری خودش تخصص داشته باشد. مثلا ممکن است تهیه‌کننده از موسیقی سر درنیاورد. اگر اطلاعات خوبی درباره موسیقی داشته باشد در حد مشورت و مشاوره دادن می‌تواند با خواننده تعامل داشته باشد، اما اگر بیشتر از این در کارشان دخالت کند خروجی خوبی حاصل نخواهد شد. بنابراین اگر استقلال کاری آهنگساز و خواننده و ترانه‌سرا حفظ شود، خوشایندتر خواهد بود.

ترانه یک تیتراژ باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

قبلا می‌گفتند مثلث و سه‌ضلعی است، اما به نظر من مربع و چهارضلعی است؛ ترانه‌سرا، آهنگساز، تنظیم‌کننده و خواننده. هر کدام از این ضلع‌ها ضعف داشته باشد، بر کیفیت کار تاثیر خواهد گذاشت.

ترانه و موسیقی می‌تواند حال و هوای داستان را انعکاس دهد که به آن موسیقی هدفدار می‌گویند. معتقدم اگر حالت سفارشی پیدا کند و ترانه‌سرا بخواهد ترانه خود را هر طور شده به سریال ربط دهد، چنین ترانه‌ای به دل نخواهد نشست و به کلیت ترانه لطمه وارد می‌شود. ترجیح می‌دهم یک ترانه کامل بی‌ربط به سریال اما خوب را بخوانم. اگر بتوانیم این دو مقوله را با هم جمع ببندیم بی‌آن‌که به کیفیت ترانه لطمه بزند، اتفاق خوبی افتاده است.

ماریا بختیاری