تلگراف در تهران

تلگراف از دو کلمه «تله» به معنی دور و «گراف» به معنی نوشتن تشکیل شده است. تلگراف دستگاهی است الکتریکی که پیام‌ها را به‌صورت علایم رمزی یا قراردادی به فاصله دور می‌فرستد.


● نخستین …

تلگراف از دو کلمه «تله» به معنی دور و «گراف» به معنی نوشتن تشکیل شده است. تلگراف دستگاهی است الکتریکی که پیام‌ها را به‌صورت علایم رمزی یا قراردادی به فاصله دور می‌فرستد.

نخستین پیام تلگرافی در تهران

۱۲ سال پس از نصب دستگاه تلگراف در واشنگتن در اسفندماه ۱۲۳۶ هـ . ش شاگردان مدرسه دارالفنون با راهنمایی استاد خود، مسیو کرشش و با همکاری

رضا قلی‌خان‌الله بامثی طبرستانی، رییس وقت مدرسه دارالفنون میان دو اتاق مدرسه خط تلگراف کشیده شد که با این جمله با موفقیت مخابره شد: «منت خدای عزوجل که طاعتش موجب قربت است و شکر اندرش مزید نعمت.»بعد از آن بلافاصله کار سیم‌کشی بین عمارت سلطنتی ارگ و باغ لاله‌زار آغاز شد و خط تلگرافی نیز در سال ۱۲۳۷ هـ . ش آغاز به کار کرد. در تیرماه ۱۲۳۸ هـ . ش نخستین خط تلگراف به طول ۳۰۰ کیلومتر میان تهران و سلطانیه در نزدیکی زنجان که اردوگاه ییلاقی ناصرالدین‌شاه بود کشیده شد. این خط در اسفندماه ۱۲۳۹ هـ . ش به تبریز رسید و از آن پس به تدریج ارتباط تلگرافی میان شهرهای ایران برقرار شد.

در سال ۱۲۴۲ هـ. ش خط تبریز به شبکه تلگرافی تهران کشیده شد و سال بعد نیز خط تلگراف تهران – گیلان شروع به کار کرد و برای نخستین‌بار ارتباط تلگرافی ایران با روسیه از طریق اتصال خط تهران – تبریز با شبکه تلگرافی روسیه در سال ۱۳۴۲ برقرار شد و تزار روسیه و پادشاه ایران تلگراف‌های شادباش مبادله کردند. در سال ۱۲۴۲ هـ. ش دولت انگلستان به سبب منافع استعماری خود در هند، قرارداد تلگرافی با ایران را امضا کرد. این خط تلگراف که میان انگلستان و هندوستان کشیده شد از کرمانشاه، همدان، تهران، اصفهان، شیراز و بوشهر می‌گذشت. در سال ۱۲۵۳ هـ . ش اداره تلگراف پس از جداشدن از وزارت علوم به وزارت تلگراف تبدیل شد.

مدیریت این خطوط بر عهده کارمندان انگلیسی و هزینه سیم‌کشی آن برعهده دولت ایران بود. سرانجام در سال ۱۳۰۹ هـ . ش ضمن قراردادی با شرکت مذکور، خطوط تلگرافی با همه تجهیزات آن به دولت ایران واگذار شد.