قدرت چشم انداز

چشم انداز پردازی یکی از روش های رایج آینده پژوهی است که در آن افراد, شرکت ها, سازمان ها, کشورها, و به ترسیم آینده ی خود می پردازند

چشم‌انداز پردازی یکی از روش‌های رایج آینده‌پژوهی است که در آن افراد، شرکت‌ها، سازمان‌ها، کشورها، و... به ترسیم آینده‌ی خود می‌پردازند. در واقع می‌توان گفت به زبان ساده، چشم‌انداز یعنی بدون هیچ‌گونه محدودیت فکری، خود را در چشم‌اندازهای کوتاه‌مدت و بلند‌مدت تصور کنیم و اهداف و خواسته‌های خودمان را در آن زمان تجسم کنیم. برای مثال اگر ۲۰ ساله هستیم، خود را در ۴۰سالگی تجسم کنیم و فکر کنیم در آن زمان چه جایگاهی در انتظار ماست. در واقع شاید بتوان گفت چشم‌انداز هر فرد نوع پیشرفته‌تری از آرزوهای فردی به شمار می‌رود که شکل علمی به خود گرفته است.

شاید برای شما این سؤال پیش بیاید که فرق چشم‌انداز با آرزو چیست؟ در پاسخ باید بگوییم در مقام مقایسه، آرزو به یک طرح خام می‌ماند که هیچ اقدامی برای آن صورت نگرفته ولی چشم‌انداز از طرح خام فراتر می‌رود و به یک نقشه‌ی عملی تبدیل می‌شود.

چشم‌انداز هر فرد، شرکت، سازمان، کشور و ... بر نحوه‌ی عملکرد و تصمیم‌گیری آن‌ها مؤثر است. برای مثال فردی که می‌خواهد خلبان شود هیچ‌گاه در یک مدرسه‌ی فوتبال نام‌نویسی نمی‌کند. در واقع می‌توان گفت چشم‌انداز به ما کمک می‌کند با انتخاب راه صحیح به اهداف خود سریع‌تر، کامل‌تر و راحت‌تر برسیم.

در این‌جا لازم است برای اطلاع از تأثیر چشم‌انداز به برخی نمونه‌های موفق آن اشاره شود. یکی از نمونه‌های موفقی که می‌توان برای نشان دادن قدرت چشم‌انداز ذکر کرد، عملکرد مالزی در جهت توسعه‌ و رشد خود بود. امروزه مالزی در میان کشورهای اسلامی به عنوان جامعه‌ای‌ پیشرفته با آینده‌ای رو به رشد شناخته می‌شود. ولی اگر به گذشته برگردیم، در سال‌های نه چندان دور، مالزی نه تنها توسعه‌ی امروز خود را نداشت بلکه اصولاً جامعه‌ای فقیر و عقب‌افتاده بود که کمتر کسی به توسعه‌ی آن امیدوار بود. در این میان ناگهان از سوی ماهاتیر محمد نخست‌وزیر این کشور طرحی مطرح شد که بر مبنای آن مالزی می‌بایست تا سال ۲۰۲۰ به یکی از هشت کشور صنعتی جهان بدل می‌شد؛ آرمانی بزرگ که خیلی سخت می‌شد آن را تصور کرد. پس از این تصمیم بود که دولت و مردم با همکاری هم، اراده کردند که برای دست‌یابی به این هدف متعالی تلاش کنند و دیری نگذشت که برنامه‌ریزی برای نیل به آرمان مالزی ۲۰۲۰ شروع شد و تا جایی پیش رفت که امروزه دیگر تصور آرمان "مالزی۲۰۲۰ " چندان دشوار نیست.

در کشور ما نیز این امر اگر‌چه خیلی دیر ولی خوش‌بختانه در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و تدوین چشم‌انداز ۲۰ ساله‌ی کشور در افق ۱۴۰۴ در همین راستا صورت گرفته است. بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله، در افق ۱۴۰۴، ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین‌الملل.

با مواردی که ذکر شد احتمالاً با چشم‌انداز و قدرت اعجاز آن آشنا شده‌اید ولی سؤالی که در این‌جا پیش خواهد می‌آید این است که چگونه چشم‌انداز خود را ترسیم کنیم.

یک راه ساده برای ترسیم چشم‌انداز شخصی این است که در یک محیط آرام چشمهایتان را ببندید و ذهن خود را متمرکز کنید. خود را در ۲۰ سال آینده تصور کنید. چه جایگاه، شخصیت و مقامی را برای خود تصور می‌کنید. این کار ارتباط معنا‌داری با قدرت تخیل و رویا‌‌پردازی شما دارد. احتمالاً در اولین مرحله به نتیجه‌ی مطلوب نمی‌رسد و برای نهایی‌شدن به چندین مرحله تمرین و تمرکز نیاز دارید. مهم این است که نا امید نشوید و با انگیزه و نشاط کافی کار را دنبال کنید.

گاهی مواقع ممکن است با تغییر سن و افزایش آگاهی و اطلاعات شما هم کامل‌تر شود و روش‌های بهتری را ارایه بدهید. این‌هم نگران کننده نیست و کاملاً طبیعی است. در واقع اگر در دو سن مختلف به یک موضوع یک‌سان نگریسته شود عجیب است و احتمالاً مشکلی وجود دارد.

پیشنهاد اکثر افراد این است که چشم‌انداز خود را مکتوب کنید و ارزش‌های مورد نظر خود را به‌صورت خلاصه در آن ذکر کنید. برای چشم‌انداز خود یک اسم یا علامت اختصاصی طراحی کنید و آن را در جایی بگذارید که دائماً در معرض دید شما باشد.

رعایت این نکته به شما کمک می‌کند تا همیشه به‌یاد آرمان خود باشید و با آن زندگی کنید و همین امر تأثیر شگرفی در تضمین موفقیت شما خواهد داشت.

نویسنده : سید عبدالمجید زواری