مردم ما شغل میخواهند, نه یارانه

دادن وعده های مالی انتخاباتی و حرکت در راستای تحقق یعنی برنامه ریزی برای وضعیت آتی اقتصاد

برای مثال اگر یک کاندیدای ریاست جمهوری بگوید که یارانه ها را پنج برابر می کند، مثلا از ٤٥ هزار تومان به ٢٢٥ هزار تومان می رساند، باید بدانیم که چگونه می خواهد این کار انجام دهد. به عبارت دیگر، در زمینه افزایش یارانه ها صرف وعده کفایت نمی کند، حداقل باید جامعه کارشناسی از نحوه انجام این کار آگاه باشد و آن را برای آحاد مردم توضیح دهد. کاندیدای ریاست جمهوری باید مشخص کند از کجا می خواهد منابع مالی افزایش یارانه را تأمین مالی کند. راه های تأمین پول یارانه ها عبارت اند از:

١- افزایش مالیات عمومی

٢- افزایش مالیات ثروتمندان

٣- افزایش مخارج دولت با ایجاد کسری بودجه (چاپ پول)

٤- افزایش قیمت حامل های انرژی (افزایش قیمت بنزین، آب، برق، گاز و...)

٥ - فروش اموال دولت

٦- از محل درآمدهای نفتی اگر محقق شد

٧- استقراض از نهادهای مختلف

٨- برداشت از ذخایر صندوق های بازنشستگی

٩- از محل فروش ارز در اختیار دولت به قیمت بالا

١٠- افزایش تعرفه های واردات

١١- دریافت عوارض های مختلف از شهروندان مثلا با افزایش قیمت خودرو

مردم ایران حالا یارانه را خوب می شناسند و می دانند که یارانه دادن مثل دادن ماهی است و نه یاددادن ماهیگیری. می دانند یارانه یک ماهی ظاهرا مجانی است؛ اما در گذر زمان مدام اندازه این ماهی کوچک می شود و کم کم دردی از دردشان دوا نخواهد کرد. به عبارت دیگر، ناهار مجانی در اقتصاد وجود ندارد. این اقتصاد ماهیگیری می خواهد، نه ماهی و انتظار می رود یک کاندیدای ریاست جمهوری این موضوع را درک کند.

شاید اگر مردم این موضوع را بدانند که محل تأمین پول یارانه کجاست، چندان هم با آن موافقت نکنند. مثلا به مردم بگوییم یارانه زیاد می شود و قیمت آب و برق و گاز و بنزین هم سه برابر می شود! صرف وعده افزایش یارانه بدون مشخص کردن منبع این افزایش، فقط باعث سردرگمی می شود و افزایش یارانه ها شاید برای کسب رأی مفید باشد؛ اما شغل ایجاد نمی کند. دولت باید کاری کند که موجبات سرمایه گذاری در اقتصاد و رونق اقتصادی فراهم شود. امروز تحصیل کردگان بی کار در عموم خانوارها هستند و انتظار دارند، برنامه ایجاد اشتغال را از کاندیدای ریاست جمهوری بشنوند. ایجاد اشتغال مستلزم این است که دولت کاری کند اعتماد خانوارهای صاحبان پس انداز و سرمایه گذاران (داخلی و خارجی) به اقتصاد و بازارهای مختلف جلب شود و رونق به اقتصاد بیاید.

اعتماد و ایجاد امنیت برای سرمایه گذاری مهم است و بدون آنها شغل ایجاد نمی شود. این اقتصاد شغل می خواهد، نه وعده افزایش یارانه.

محمدرضا فرهادی پور