دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا

انقلاب اسلامی ایران از دی ۱۳۵۶ تا بهمن ۱۳۵۷


انقلاب اسلامی ایران از دی ۱۳۵۶ تا بهمن ۱۳۵۷

هرچند انقلابها از جمله انقلاب اسلامی ایران پدیده‌هایی خلق الساعه و یک شبه نمی‌باشند و دلایل و علل گوناگون و زیادی از سالها قبل از وقوع، بر روی هم انباشته شده و سرانجام به شکل‌گیری …

هرچند انقلابها از جمله انقلاب اسلامی ایران پدیده‌هایی خلق الساعه و یک شبه نمی‌باشند و دلایل و علل گوناگون و زیادی از سالها قبل از وقوع، بر روی هم انباشته شده و سرانجام به شکل‌گیری چنین پدیدار عظیمی منجر می‌شوند، ولی مقاطع سرنوشت سازی وجود دارد که روند وقوع یک انقلاب را سرعت می‌بخشند. درانقلاب اسلامی ایران، مقطع دی ماه ۱۳۵۶ تا بهمن ماه ۱۳۵۷ از چنین اهمیتی برخوردار است؛ مقطعی بسیار سرنوشت ساز که تحولات و حوادث گوناگونی را در بر داشت.

این انقلاب فراگیر، با عبور از سال‌های خودسازی در سال ۱۳۵۶ در معرض یک جهش بزرگ قرار گرفت. جرقه‌ ۱۷ دی ۱۳۵۶ که با هتاکی و بی‌احترامی آشکار رژیم شاه علیه مرجعیت شیعه و شخص امام‌خمینی(ره) اتفاق افتاد، در شهر مقدس قم به یک انفجار تبدیل شد. قیام ۱۹ دی قم سرآغاز یک حضور جدی و مؤثر برای گسترده‌تر شدن هرچه بیشتر ابعاد این نهضت بود. قیام ۲۹ بهمن تبریز و سپس مجالس بزرگداشت پی‌درپی در چهلم شهدا، نهضت را به انقلاب تبدیل کرد. انقلاب اسلامی در تابستان ۱۳۵۷ وارد مرحله‌ جدیدی شد که به اعلام حکومت نظامی در شهرهای بزرگ کشور منجر گردید.

دست به دست شدن قدرت و تغییر دولت‌ها به منظور مهار انقلاب، نه‌تنها نتیجه‌بخش نبود، بلکه با عزم پولادین امام‌خمینی(ره) و ملت برای ساقط کردن رژیم همراه شد. تظاهرات شورانگیز تاسوعا و عاشورا برای همیشه خط بطلانی بر حاکمیت رژیم پهلوی کشید و با رفتن ازهاری، ترفندهای بی‌محتوای شاپور بختیار به عنوان آخرین نخست‌وزیر رژیم شاهنشاهی، فقط عرصه را بر خود او و وفاداران انگشت‌شمارش تنگ کرد. پس از فرار شاه در ۲۶ دی ۱۳۵۷‌، امام‌خمینی(ره) در ۱۲ بهمن وارد ایران شد و در ۱۵ بهمن، دستور تشکیل دولت موقت انقلابی را داد تا عملاً سرنگونی رژیم سلطنتی را اعلام نماید. با آغاز درگیری‌های ۱۹ بهمن و سقوط پادگان‌ها و مراکز نظامی، رژیم شاهنشاهی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ سقوط کرد و فصل نوینی در تاریخ ایران گشوده شد.‏

کتاب «انقلاب اسلامی ایران از دی ۱۳۵۶ تا بهمن ۱۳۵۷» تالیف جناب آقای مجیدرضا اقدسی در ۲۳۲ صفحه به بررسی تحولات تاثیرگذار این مقطع حساس از قیام انقلابی ملت ایران بر علیه رژیم شاهنشاهی می‌پردازد. این کتاب به همت انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.