سکه سازی هخامنشی

ضرب نخستین سکه مشخصا ایرانی از اقدامات مهم داریوش اول، حدود ۵۱۵ ق م، شناخته شده است و انتخاب وی این بود که جنگاوری بر روی سکه نشان داده شود: در حال نگاهداشتن کمان به دست، و یا زانو …

ضرب نخستین سکه مشخصا ایرانی از اقدامات مهم داریوش اول، حدود ۵۱۵ ق م، شناخته شده است و انتخاب وی این بود که جنگاوری بر روی سکه نشان داده شود: در حال نگاهداشتن کمان به دست، و یا زانو بر زمین نهاده در حال کشیدن کمان.

جانشینان وی تنها کمان را عوض کردند و نیزه یا قمه ای چون سلاح بر دست گرفتند که تصویر روی سکه بود و پشت آن دارای علامت چهار گوش ضرب خورده ای بدون هیچ نوشته.پادشاهان هخامنشی همین طرح اصلی را هم برای سکه طلای داریک و هم برای مسکوک نقره یا سیگلوس(به ارزش یک بیستم داریک) به مدت حدود دویست سال بر جا نگاه داشتند.(( درباره هنر های ایران؛اچ.میکل براون))

سکه‌های زر را دریک (داریک) و سکه‌های سیم را شِکِل (سیگلوس) می‌گفتند. وزن دریک ۸٫۴۲ گرم و و وزن شِکِل ۵٫۶۰ گرم بود. عیار سکه‌های دریک بسیار بالا بود و با آزمایش روی نمونه‌های به دست آمده معلوم شده‌است که فلزش تنها ۳٪ آلیاژ می‌داشته‌است. این خلوص بالا باعث رواج این سکه شد و همواره سکه‌های طلای هخامنشی سخت معتبر بودند. در اواخر دوران هخامنشی دودریکی هم ضرب شد.

سکه به ۲ روش ساخته می‌شد؛ یا با ریختن فلز مذاب در یک قالب و یا با کوبیدن چکشی که نقش خاصی رویش حک شده بود، بر تکه‌ای فلز. به روش اول قالب‌گیری و به روش دوم، ضرب چکشی سکه می‌گویند.

سکه‌ی داریوشی از زرناب بود. در زمان هخامنشیان هیچ‌یک از حکام و پادشاهان محلی حق نداشتند بدون اجازه‌ی داریوش به نام خود سکه زنند، فقط اجازه داشتند با اجازه‌ی داریوش سکه‌ی نقره بزنند، چرا که ضرب سکه‌ی طلا در انحصار مرکز بود.((BBC))

البته بعضی ساتراپی‌ها(ایالت یا استان) هم که در ادارهٔ امور داخلی خود آزاد می‌بودند سکه‌های مخصوص به خود ضرب می‌کردند که مثلاً تصویر الههٔ مورد پرستششان روی آنها نقش شده بود. (( سکه‌های ایران؛علی‌اکبر سرفراز))

سارا مردانی

isfhandicraft.blogfa.com