پنجشنبه, ۲۰ دی, ۱۴۰۳ / 9 January, 2025
گزارش یک توحش به روایت ساواک
در مجموعه رویدادهای روز ۲۸ دی ۱۳۵۷ خبری از اظهار تأسف ستاد مشترک ارتش شاهنشاهی از رویدادهای روز ۲۷ دی شهر اهواز به چشم میخورد. روز ۲۷ دی ۱۳۵۷فردای روز فرار شاه از کشور و متعاقب نطق تحریک آمیز استاندار رژیم پهلوی در خوزستان، جمعی از نظامیان وفادار به شاه به طرف شهر حرکت کردند و دیوانهوار صدها مغازه را به آتش کشیدند، اتومبیلها را خرد کردند، مردم بیدفاع را کشتند و ویرانهای از اهواز بر جای گذاشتند. بهتر است ماجرا را در سند ساواک مطالعه کنیم.
ساواک در شرح این واقعه، سندی در ۸ صفحه انتشار داده که در سه صفحه اول آن شرح ماجرا بیان شده و سایر صفحات به ذکر نام شهدا و مجروحین و مشخصات مغازههای تخریب شده اختصاص دارد. در اینجا توجه خوانندگان گرامی را به این سند جلب میکنیم.
● گزارش حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ شهرستان اهواز
گزارش زیر بر اساس تحقیقات و مشاهدات عینی امضاءکنندگان زیر تنظیم گردیده است. با تمام مجروحینی که در بیمارستان بودهاند مصاحبه به عمل آمده و اتومبیلها و مغازهها و اماکن سوخته شده مورد معاینه قرار گرفتهاند. جریان واقعه به این شرح است که:
پس از خروج شاه از ایران در تاریخ ۲۶/۱۰/۱۳۵۷، فرمانداری نظامی اهواز در ساعات منع عبور شبانه اقدام به برداشتن چهار مجسمه شاه و پدرش در نقاط زیر مینمایند:
میدان مجسمه، میدان راهآهن، جلوی دانشگاه جندی شاپور، میدان لشکر ومجسمه نیم تنه واقع در باغ ملی. شهر از صبح زود روز ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ از تمام نیروهای انتظامی اعم از پلیس و فرمانداری نظامی تخلیه شده بود. دانشگاه جندی شاپور به مناسبت بازگشایی دانشگاه از مردم اهواز دعوت به عمل آورده بود که در ساعت ۱۰ صبح در سالن دانشکده تربیت بدنی حاضر شوند و از طرف دیگر در حسینیه اعظم در مرکز شهر نیز طبق معمول روزانه از ساعت ده صبح مجلس وعظ برقرار بوده است. به قرار تحقیقات انجام شده تعدادی از نیروهای فرمانداری نظامی پس از سخنرانی که استاندار خوزستان انجام داده است تحریک شده و به طرف شهر حرکت میکنند و در چهار دسته راهی شهر میشوند. عدهای به طرف جنوب غربی (کمپلو) میروند و دستهای به طرف دانشگاه جندی شاپور عزیمت مینمایند و گروهی دیگر به مرکز شهر و اطراف حسینیه اعظم حرکت و یک اکیپ نیز به طرف جنوب شرقی (خیابان زند و غضنفری) میروند. گروههای اعزامی در سر راه خود ضمن تیراندازی هوایی و زمینی هر چه در سر راه خود مییابند به آتش کشیده و تخریب مینمایند. به شرحی که ذیلاً خواهد آمد:
۱) گروهی که به طرف دانشگاه جندی شاپور حرکت کردهاند پس از عبور از امانیه حدود ساعت ۱۱ صبح به دانشگاه میرسند و با کمک گارد دانشگاه شروع به آتش زدن اتومبیلهای پارک شده مدعوین میکنند و در محوطه بیرونی دانشگاه ۱۹ اتومبیل را به آتش میکشند. از جمله اتومبیل آقای داعیپور عضو جمعیت حقوقدانان و شیشه بقیه اتومبیلها را شکسته و به بدنه آنها نیز با چماق و گلوله تفنگ و مسلسل صدمه وارد میکنند. قابل توجه است که تعدادی از این اتومبیلها که به آتش کشیده شدهاند جلوی پاسگاه گارد دانشگاه پارک بوده و بنا به اظهار شاهدان عینی بعضی از آنها وسیله مأمورین گارد آتش زده شدهاند. سپس چند نفر با پرتاب گاز اشکآور و تیراندازی هوایی و زمینی به داخل دانشگاه هجوم میآورند و به پنجاه هزار نفر مردمی که برای استماع سخنرانی مراسم بازگشایی دانشگاه (که رادیوی دولتی هم آن را توصیه و تبلیغ کرده است) آمده بودند و اغلب با زن و فرزند همراه بوده و به آرامی قصد خروج را داشتهاند حمله و با تیراندازی و ایجاد رعب و وحشت به تعقیب آنها پرداخته و آنها را به داخل دانشگاه فراری میدهند. مردم اتومبیلهای خود را در خیابانهای دانشگاه رها میسازند و عدهای به طرف فیشر آباد و لشکرآباد (محلی است نزدیک دانشگاه) رفته و از جمله آقای دادستان شهرستان و آقای دادیار استان و یکی از وکلاء اهالی غیور عرب زبان قسمتی از نرده و دیوار دانشگاه را تخریب و به نجات آنها اقدام و سپس با توجه به اینکه تیراندازی شدیداً ادامه داشت آنها را به منازل خود پناه میدهند. گروهی دیگر به کوی استادان وارد و به منزل استادان و گروهی به طرف رود کارون رفته و با قایق به آن طرف آب میروند و عدهای دیگر به طرف کوی گلستان (منازل کارمندان سازمان آب و برق خوزستان) پناه میبرند. پس از حمله نظامیان و اوباش چماق به دست و مأمورین گارد دانشگاه به داخل دانشگاه ده اتومبیل را به آتش کشیده و بقیه را که پارک شده بودند بدون استثناء خرد مینمایند و سپس به سالن تربیت بدنی (محل سخنرانی) هجوم برده و شیشههای آن را میشکنند و بعد از آن به اتفاق مأمورین گارد به محوطه کوی استادان حمله و با پرتاب گاز اشکآور و تیراندازی هوایی دو اتومبیل متعلق به استادان را که در پارکینگ بوده خرد مینمایند. در این حمله عدهای کشته و زخمی میشوند.
۲) گروهی که به مرکز شهر و حسینیه اعظم رفتهاند ابتدا در راه خود به همان شیوه گروه اول رفتار میکنند و چند اتومبیل را سر راه خود با تانک له میکنند و پس از مجروح کردن عدهای به شهرداری اهواز که ساختمان استانداری به آن متصل است وارد و با تهدید اسلحه عدهای از کارگران زحمتکش شهرداری را که مشغول گرفتن حقوق بوده سوار کامیونهای ارتشی نموده و نیز دو نفر معاونین شهرداری آقای مهندس پیدایش و آقای مستوفی را با چند نفر کارمند سوار کرده و جاوید شاه گویان در حالی که همه چیز را به آتش میکشیدهاند وارد میدان مجسمه شده و شروع به غارت و به آتش کشیدن کلیه مغازههای مسیر خود در میدان مجسمه، خیابان شاهپور، خیابان پهلوی، خیابان ۲۴ متری، خیابان نادری و خیابانهای فرعی آن مینمایند و در این مسیر از حمایت عدهای اراذل و اوباش چماق به دست و نیز تعدادی از افسران و مأموران شهربانی که شاهدان عینی آنها را دیدهاند برخوردار بودهاند در این مسیرتعدادی مجروح و مقتول میگردند. در جلوی حسینیه اعظم که گروه کثیری از مردم مشغول استماع سخنرانی آقای پیشوایی بودهاند به روی مردم تیراندازی کرده و چندنفر در جلوی حسینیه مجروح و مقتول میگردند و حدود سه هزار نفر زن و مرد را داخل حسینیه محاصره مینماید. از داخل حسینیه تقاضای آمبولانس از مرکز اورژانس رازی میشود که بنا به گفته آقای دکتر مدنی رئیس شبکه رازی چند آمبولانس بلافاصله اعزام میگردند و حتی یک آمبولانس را اشغال و از داخل آن به سوی مردم تیراندازی میکنند. بعضی مجروحینی که با آنها مذاکره شده مجروح شدن خود را ساعت ۵ بعد از ظهر در این محل ذکر کردهاند.
۳) گروه سوم با همان شیوه دو گروه دیگر به طرف باغ شیخ و خیابان غضنفری (جنوب شرقی شهر که پرجمعیت است) رفته و با تانک از روی دو اتومبیل در خیابان گشتاسب و در خیابان غضنفری از روی ۱۱ اتومبیل که در کنار خیابان و جلوی منازل پارک بودهاند با تانک عبور مینمایند در تمام مدت تیراندازی ادامه داشته و در این محل نیز عدهای کشته و مجروح میشوند. لازم به یادآوری است در این منطقه مأمورین پاسگاه ژاندارمری پل سوم با همکاری عدهای از اراذل و اوباش محله بدنام منطقه اهواز (کوی آشنا) اعم از زن و مرد و شخصی به نام حمید رهنما که در فلکه شیرها پمپ بنزینی دارد با دیگر ارتشیان همراهی میکنند و به غارت اموال و آتش زدن آن و قتل و جرح اقدام می نمایند. این عده به گاراژ میهن حمله و عدهای را با زور و تهدید سوار کامیونهای ژاندارمری نموده و جاوید شاه گویان به اتفاق حمید رهنما که با مسلسل در اتومبیل کاماروی خود نشسته بوده به کارگران پمپ بنزین شماره ۵ متعلق به شرکت ملی نفت ایران و اداره پخش حمله و یکی از افراد گارد به نام رضائی را با قنداق تفنگ مجروح مینمایند.
۴) گروه دیگر که به طرف کمپلو رفته بوده نیز همان عملیات از قبل تعیین شده را انجام و سه دستگاه اتومبیل را آتش زده و له مینمایند و سپس به مغازهها و منازل افراد با تانک حمله میکنند از جمله منزل آقای حاج عبدالله ضرغامپور در خیابان مشرف با تانک تخریب میگردد و نیز تعدادی مغازه و گاراژ و غذاخوری (سالن غذاخوری مقدم کاملاً تخریب شده است) و قصابی و غیره را غارت و تخریب مینمایند. در این منطقه نیز مأمورین مردم را وادار به شعار گفتن به نفع شاه میکنند و هرکس اطاعت نمیکرد خودش مجروح و اتومبیلش خرد میگردید.
با توجه به مراتب فوق استنباط ما چنین است که این برنامه از قبل تنظیم گردیده و از نوع برنامههاییاست که در دیگر شهرهای ایران مانند کرمان، کرمانشاه، نهاوند و غیره پیاده شده است و این اظهار استاندار خوزستان که عدهای از مردم به سربازان و درجهداران حمله کردهاند و آنها را خشمگین ساختهاند و کنترل از دست آنها خارج شده است صحیح نیست زیرا اولاً نه تنها در روز ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ هیچگونه حمله و یا توهینی از طرف مردم به مأمورین انتظامی و ارتش صورت نگرفته بلکه به گواهی عده زیادی از شاهدان عینی تا ساعت ۱۰ صبح در دست هر یک از سربازان یک شاخه گل میخک بود که از طرف مردم به آنها تقدیم شده بود و حتی در چند مورد مردم به بالای تانکهای مستقر در امانیه نزدیک استانداری رفته و دسته گلی بالای آن گذاشته بودند و شهر و مردم غرق در سرور و شادی بودند و کوچکترین نشانهای از خشم و غضب در آنها مشهود نبوده است و ثانیاً همین عملیات عیناً در شهرهای دزفول و مسجد سلیمان در همان روز انجام گردیده و شکل تخریب و کشتار یکی است و ثانیاً تخلیه شهر از نیروهای فرمانداری نظامی و همکاری نزدیک بین ژاندارمری و شهربانی در روز یاد شده گواه بر این است که این عملیات از قبل پیشبینی شده و با اطلاع کلیه مسئولین به مرحله اجرا درآمده است. رابعاً پرواز چند هلیکوپتر نشانهای بر کنترل عملیات وسیلة مقامات بوده است. خامساً عملیات تا ساعت هفت بعد از ظهر ادامه داشته است. اینک بعضی از مغازهها و اماکنی که تخریب گردیده و به آتش کشیده شده و مشاهده گردیده است و نیز اسامی مجروحین و مقتولین حادثه با ذکر بیمارستانی که در آن بستری بودهاند.
تعدادی از مغازههایی که مورد خسارت و تخریب قرار گرفتهاند.
۱) مغازه حاج فتحی نقاش کاملاًتخریب شده است. کمپلو
۲) مغازه شیشه فروشی آقا تقی کاملاً تخریب شده است. کمپلو
۳) سالن غذاخوری مقدم کاملاً تخریب شده است. کمپلو
۴) منزل حاج عبدالله ضرغامپور کاملاً تخریب شده است. کمپلو
۵) گاراژ سوسنگرد و هشت دستگاه مینیبوس واقع در آن که عکسآیتالله خمینی را داشتهاند تخریب شده.
۶) قصابی حسین قصاب در خیابان ارفع تخریب و غارت گوشتها
۷) سوپر مرغ در خیابان ارفع
۸) چلوکبابی علی صالحی ـ بعد از پل سفید (پل معلق)
۹) کالای خانه متعلق به آقای سجادی بعد از پل سفید (پل معلق)
۱۰) مغازه لوازم منزل مربوط به آقای تقوی بعد از پل سفید (پل معلق)
۱۱) مغازه منزل موسویان (بزرگترین مغازه و به کلی سوخته و خراب شده است. خسارت فوقالعاده زیاد است.)
۱۲) مغازه محمدزاده (لوازم منزل) تخریب شده
۱۳) بانک صنایع ایران تخریب شده
۱۴) مغازه سلمانی ونوس تخریب شده
۱۵) مغازه اغذیه فروشی (کباب استانبولِ) به کلی تخریب شده
۱۶) مغازه قمشی خوزستان گاز تخریب و غارت شده
۱۷) مغازه کفش ملی تخریب و غارت شده
۱۸) مغازه مطبوعات بینالمللی تخریب و غارت شده
۱۹) مغازه عربزاده تخریب و غارت شده
۲۰) مغازه ساعتفروشی تخریب شده اشیاء درون ویترین غارت شده
۲۱) مغازه قمشی (حاج محمدعلی) نمایندگی جنرال موتور تخریب و غارت شده
۲۲) مغازه بهروز
۲۳) کفش و کیف نادری تخریب و خسارت
۲۴) مغازه لامل (لوازم پزشکی) تخریب شده
۲۵) مغازه گنجینه استیل تخریب (اشیاء درون ویترینها غارت شده)
۲۶) مغازه فروشگاه بزرگ نادری تخریب شده
۲۷) لوازم یدکی پیکان متعلق به وهاب قاطع تخریب
۲۸) گلفروشی نادری تخریب و ضایع نمودن گلها
۲۹) نایس همبرگر تخریب و غارت
۳۰) پوشاک پامچال تخریب و اشیاء درون ویترین ربوده شده
۳۱) [ناخوانا] تخریب
۳۲) زرگری برکات تخریب
۳۳) ایران لوستر تخریب
۳۴) فروشگاه منسوجات پروین تخریب
۳۵) منسوجات مقدم تخریب
۳۶) بنگاه دارویی وکیلی تخریب
۳۷) اغذیه فروشی نبش سی متری غارت و تخریب
۳۸) اغذیه جاتاناگا تخریب و غارت
۳۹) مولن موکت تخریب و غارت
۴۰) موکت فروشی شماسی تخریب شده
۴۱) خوزستان ابزار تخریب
۴۲) فروشگاه علیزاده تخریب
۴۳) باغی تخریب
۴۴) جنرال ابزار تخریب
۴۵) رستوران اسب سفید تخریب و غارت
۴۶) فروشگاه پاپن تخریب
۴۷) کتابفروشی فجر تخریب و غارت
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ بیمارستان شماره ۱ جندی شاپور
۱) منصور کرد زنگنه ـ ران
۲) جمشید محمدیان ـ دست
۳) عبدالزهرا عزیزی ـ پا
۴) قدرت زبیدی ـ [پا]
۵) عزیزاله طالبی ـ قدام تحتانی ـ خیابان پهلوی
۶) الیاس محمدی ۱۷ ساله ـ ساق پا ـ شاهپور
۷) عبدالحسین باوی ـ شکم ـ حصیرآباد
۸) محمدرضا محمدی ۱۸ ساله ـ گردن و سینه ـ جلوی دانشگاه
۹) حسن حیدری ۱۷ ساله ـ ناحیه لگن ـ سی متری ـ نادری
۱۰) غلامرضا عبدالرسولی ۲۲ ساله ـ ستون فقرات ـ کمپلو ـ از پشت به او تیراندازی شده است.
۱۱) اکبر راکی ـ ناحیه شکم ـ کمپلو نزدیک راهنمایی
۱۲) یوسف جعفری ـ کتف
۱۳) غلامرضا دوریش زاده ـ ران
۱۴) جمشید آیتی ـ جراحت مختصر
۱۵) محمدحسن کشمیری ـ جراحت مختصر
۱۶)محمدرضا بیات ۱۴ ساله ـ باسن ـ فرزند یکی از کارکنان بیمارستان و داخل بیمارستان تیر خورده است.
۱۷) خانم صغری بروفه ـ دست ـ کارمند بیمارستان و داخل بیمارستان مجروح شده
۱۸) رضا بروفه (شوهر خانم صغری) کارمند بیمارستان و داخل بیمارستان مجروح شده
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ ـ بیمارستان شماره ۲ جندیشاپور
۱) خانم ناهید اخوان ـ از پیشانی وارد و از گردن خارج شده است.
۲) کریم شریفی ۱۴ ساله ـ از عضله فک وارد و از وسط دو ابرو خارج شده است ـ کمپلو
۳) بهرام حیدری ۲۰ ساله ـ بازوی راست ـ خیابان سیروس
۴) اسماعیل صالحوندی ۱۸ ساله ـ ران
۵) حسین صادقی ۲۱ ساله ـ سینه ـ جلوی دانشگاه
۶) یاراله بنیطرف ـ بازوی چپ ـ کمپلو ـ راهنمایی
۷) خانم خانی هویزانی (ایران) ـ ران ـ لشکرآباد ـ درب منزلش
۸) خانم سواعدی ـ ران
۹) پسربچه ۵ ساله به نام نگراوی ـ پا ـ لشکرآباد
۱۰) زاره سعیداوی ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
۱۱) هله عقیلی ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
۱۲) حسن سالمی ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
۱۳) عبدالحسین حردانی خیاط ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
۱۴) ذبیح ذاهکی ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
۱۵) محمدرضا رفیعی ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
۱۶) حمید لیسی ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
۱۷) خرمی ـ مرخص شده بود ـ لشکرآباد
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ بیمارستان کوروش
۱) رمضان محبی ۱۱ ساله ـ ران ـ سیمتری ـ ساعت ۱۲
۲) بهروز مثنوی ـ بازو ـ تقاطع بهار و زاهدی ـ ساعت ۲/۱ ۱۲ ـ گلوله پس از مجروح کردن بازوی نامبرده از بدن او خارج و به سر رحیم قنواتی که در کنار او بوده برخورد و او را میکشد.
۳) غلامرضا رضائی ناصری ـ ران ـ احمدی نبش دارا ساعت ۲/۱ ۵
۴) نعمتالله بدیعی ـ مرخص شده بود
۵) علی کریمی ـ مرخص شده بود
۶) شاهرخی ـ مرخص شده بود
۷) سیدمجتبی دهکردی ـ شکم ـ بین کاوه و زاهدی ـ ساعت ۳۰/۱ ۱
۸) شاهرخ مژدهی ۱۸ ساله ـ فکین ـ زاهدی ـ ۳۰/۱
۹) هدایت ۱۸ ساله ـ پاشنه پا ـ اول نادری ـ ۵
۱۰) مهراب نیک سهرابی ـ ران ـ سیمتری منتظر تاکسی بوده است
۱۱) منصور شمالی نسب ـ سر (با چماق) ـ سیمتری ساعت ۳۰/۲
۱۲) نعمت ربیعی درگاه ـ گردن ـ حافظ
۱۳) قربانعلی طالبی ـ مرخص شده بود
۱۴) باقر مسعودی ـ مرخص شده بود
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ ـ بیمارستان رازی
۱) فرجاله رحمتی ـ مرخص شده بود
۲) دوشیزه ابراهیمی ۸ ساله ـ مرخص شده بود
۳) مصطفی دهقان ـ مرخص شده بود
۴) نصراله نظافت ـ ساق پای چپ ـ حسینیه اعظم ساعت ۵ بعد از ظهر
۵) محمدصادق صباغی ـ نبش زاهدی ـ ساعت ۳۰/۴ بعد از ظهر
۶) احمد خسروی وسیله سربازان با چاقو مجروح شده است در دکان نانوایی ۳۰/۱۱ صبح
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ ـ بیمارستان سینا
۱) بیگم جان جعفری ـ ران راست ـ خیابان زند
۲) غلام پاریاب ـ کتف ـ خیابان زند
۳) امیرحسین احمدی ـ شکم ـ خیابان زند ـ داخل منزل
این دو برادرند و بعد از مشاهده مأمورین وارد منزل شدهاند که به درب منزل تیراندازی و هر دو مجروح شدهاند.
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ ـ بیمارستان شیر و خورشید
۱) جواد گلشن زاده ـ ساعد راست
۲) موسی چمنآور ـ وسیله چماق
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ ـ بیمارستان پارس
۱) محمدکاظم یادگار ـ مرخص شده بود
۲) محمود مینایی ـ مرخص شده بود
۳)مهدی راسخ ۱۹ ساله در حالی که سوار دوچرخه بوده از ناحیه هر دو پا در خیابان نادری مجروح شده
۴) احمد بهرامی ۳۲ ساله ـ پای راست ـ خیابان خسروی
۵) داود فیلی ـ مرخص شده بود
۶) سعید نورائی ۱۵ ساله ـ پای چپ از روی نفربر ارتشی باز نبش خیابان خاقانی تیراندازی شده است
۷) مصطفی توکلیزاده
۸) بهزاد کمین زاده
مجروحین حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ ـ بیمارستان شرکت نفت
۱) آقای راشدی کارمند اداره تعمیرات
فوتشدگان حادثه ۲۷/۱۰/۱۳۵۷ چهارشنبه ـ اهواز
۱) ابراهیم درویشی ـ اول لشکرآباد ـ به بیمارستان نرسیده است
۲) هوشنگ خوانساری ـ بازار هنگام پخش عکس آقای خمینی از داخل فولکس بیمارستان کوروش
۳)عظیم ذاکرزاده ـ خیابان مسجدی نبش سعید جلوی منزل(۱)
پینویس:
۱. متأسفانه صفحه آخر این گزارش در دست نیست. روزنامه کیهان از قول کریم لاهیجی سخنگوی جمعیت حقوقدانان تعداد شهدای اهواز را حداقل ۱۷ شهید و مجروحین را ۶۳ تن یاد کرد. «این ارقام حداقل تلفات را نشان میدهد. همچنین بیش از ۲۰۰ اتومبیل به وسیله تانک در هم کوبیده شده و تعداد زیادی از منازل و مغازهها به آتش کشیده شدهاند.» (ش ۱۰۶۱۶، ص ۲)
به نقل از:
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی،
کتاب بیست و چهارم، صص ۱۶۰ـ۱۵۱
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست