لزوم اصلاح یارانه شیر

پیشنهادی برای ارتقای سلامت جامعه

این روزها که بحث هدفمند کردن یارانه ها در جامعه و در جمع مسئولان کشور مطرح است، شاید بد نباشد که مسئولان توجه خاصی هم به بحث هدفمند کردن یارانه موادغذایی به خصوص یارانه شیر به عنوان غذای سلامتی و کامل ترین ماده غذایی موجود در عالم هستی بیندازند.

امروزه مصرف شیر به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی محسوب می شود و هر کشوری که از سرانه مصرفی بالاتر برخوردار باشد در مباحث توسعه از رتبه بالاتری برخوردار می شود و متاسفانه باید اعتراف کرد که کشور ما از این بابت دارای جایگاه مناسبی نیست. براساس آمارهای موجود در خوشبیانه ترین حالت سرانه مصرف شیر در کشور ما حداکثر به ۸۰ کیلوگرم می رسد و اگر بپذیریم که این رقم درست است و در ارایه آن خطایی صورت نگرفته است می توان در مقام مقایسه اعلام کرد که مردم ایران در مقایسه با متوسط سرانه مصرف جهانی شیر که ۱۶۰ کیلو به ازای هر نفر است از شرایط بسیار بدی برخوردار هستند و ۸۰ کیلوگرم کمتر از متوسط جهانی شیر مصرف می کنند.

این کمبود ۸۰ کیلوگرمی مصرف شیر در تمام شئون زندگی ایرانیان به طور قطع تاثیرگذار است. به عبارت دیگر مردم ایران به لحاظ برخورداری از سلامتی، رفتار تغذیه ای مناسب، میزان بهره وری در کار و... به همین نسبت از متوسط جهانی عقب هستند و به همین نسبت هم به سوء تغذیه و بیماری هایی نظیر پوکی استخوان، بیماری های قلبی-عروقی، بیماری های گوارشی، فشارخون و البته کوتاهی قد مبتلا هستند و با توجه به سرعتی که جامعه جهانی در مسیر توسعه یافتگی در پیش گرفته به نظر می رسد اگر برای رفع این کمبود چاره ای اندیشیده نشود در آینده نه چندان دور مشکلات زیادی دامنگیر کشورمان شود.

متاسفانه امروز در کشور ما خط سیری که برای پرداخت یارانه موادغذایی طراحی شده نه تنها به هیچ عنوان از مطلوبیت برخوردار نیست بلکه دارای معایب و مضرات فراوانی نیز می باشد امروز بیشترین حجم یارانه پرداختی مواد غذایی در کشور ما به نان، قند و شکر، روغن و برنج اختصاص دارد که دست بر قضا مردم ما در مصرف آنها به شدت دچار بیش مصرفی هستند و از رهگذر همین بیش مصرفی و منطبق نبودن مصرف با استانداردهای جهانی، شاهد هستیم که سوءتغذیه، گرسنگی مولکولی، بیماری های قلبی، تصلب شرایین، افزایش فشار خون، افزایش چربی خون، پوکی استخوان، چاقی، کوتاهی قد و خیلی دیگر از بیماری ها شایع شده و برای درمان بیماران هزینه های هنگفتی صرف می شود. ضمن آنکه در اثر شایع شدن این بیماری ها جامعه از نشاط کافی برخوردار نیست و میزان بهره وری هم تا حد بسیار زیادی در کشور ما از متوسط جهانی و استانداردهای بین المللی فاصله دارد.

در نقطه مقابل یارانه نان، قند و شکر، روغن و برنج که بیشترین حجم یارانه ها را به خود اختصاص داده اند مواد پروتئینی و ویتامین ها قرار دارند که از کمترین میزان یارانه برخوردار هستند و اتفاقاً مردم کشورمان همواره از کمبود پروتئین و ویتامین در مضیقه بوده اند و به بیماری های ناشی از کمبود آنها مبتلا هستند. شاید جالب باشد که بدانید حجم یارانه اختصاص یافته به نان در سال های ۸۵ و ۸۶ به حدود ۲۵۰۰ و ۲۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است، اما یارانه ای که برای شیر خانوار در این سال ها تخصیص یافته به ترتیب ۲۲۰ و ۲۸۰ میلیارد تومان است.

مقایسه یارانه پرداختی برای روغن، قند وشکر و برنج نیز با یارانه شیر وضعیت نابرابری را به ضرر مصرف شیر به نمایش می گذارد. این در حالی است که امروزه ثابت شده که شیر کامل ترین غذایی است که خالق هستی خلق کرده و تنها با مصرف آن می توان حداقل نیازهای بدن به پروتئین، چربی و ویتامین ها را تامین کرد.

اگر شاهد هستیم که در کشورهای اسکاندیناوی سطح بهره وری نیروی کار و سلامت عمومی جامعه بسیار بالاست و از استانداردهای جهانی هم بالاتر است می توان گفت یکی از عمده ترین دلایل مصرف بالای شیر در این کشورهاست که سرانه مصرفشان به بیش از

۴۰۰ کیلوگرم می رسد. به همین جهت پیشنهاد می شود برنامه ریزان کشور در طرحی جدید شیوه های پرداخت یارانه به نکات مطرح شده توجه کنند و ضمن اصلاح مسیر پرداخت یارانه و کم کردن از حجم یارانه نان، قند وشکر، روغن و برنج که بیش مصرفی در آنها به چشم می خورد، سهم یارانه شیر را به عنوان کامل ترین غذای خلقت به طوری افزایش دهند که از رهگذر افزایش آن سرانه مصرف شیر به استانداردهای جهانی رسیده و موجبات ارتقای سطح سلامت جامعه را فراهم کنند.

کیوان قبادی