رابطه آسم با آلرژی , ورزش , استرس, وسواس

شما زمانی دچار آلرژی می شوید که دستگاه ایمنی تان نسبت به موادی که به طور معمول بی ضررند, مثل گرده های گل یا مایت ها موجود در گرد و خاک و یا مدفوع حشرات, وارد ریه ها می شوند, حساسیت بیش از اندازه پیدا کند

شما زمانی دچار آلرژی می‌شوید که دستگاه ایمنی‌تان نسبت به موادی که به طور معمول بی‌ضررند، مثل گرده‌های گل یا مایت‌ها موجود در گرد و خاک و یا مدفوع حشرات، وارد ریه‌ها می‌شوند، حساسیت بیش از اندازه پیدا کند.

بیماری آسم نوعی افزایش پاسخ راه‌های هوایی ریه به محرک های مختلف است. در بیشتر از نیمی از موارد بیماران مبتلا به آسم خصوصاً کودکان سابقه شخصی یا خانوادگی آلرژی مانند آب ریزش بینی، کهیر و اگزما و یا آلرژی‌های غذایی وجود دارد.در آسم ناشی از آلرژی به مواد حساسیت زا مانند گرده گیاهان، اجزای حیوانی مثل مو، پر، پشم، گرد و غبار خانگی و قارچ ها سبب افزایش شدت بیماری می‌شوند. بنابراین در مورد بیمارانی که زمینه آلرژی دارند باید تا سر حد امکان رویارویی با مواد حساسیت‌ زا را کاهش داد.

وجود ‌پوسته‌های و موهای جداشده از بدن حیوانات خانگی در محیط زندگی در بروز حملات آسم موثر است. محیط زندگی باید کاملاً تمیز و عاری از هرگونه گردوغباری باشد. بندپایان بسیار کوچکی در گرد و خاک خانگی و در میان پرز های فرش و موکت وجود دارند که به آنها «مایت» یا "هیره " گفته می شود.

مایت ها با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند و به صورت انگل در محیط زندگی انسانی و حیوانی زندگی می کنند. ورود مایت ها به دستگاه تنفس سبب بروز و افزایش شدت بیماری آسم می شود.

● آلرژی چیست؟

شما زمانی دچار آلرژی می‌شوید که دستگاه ایمنی‌تان نسبت به موادی که به طور معمول بی‌ضررند، مثل گرده‌های گل یا مایت‌ها موجود در گرد و خاک و یا مدفوع حشرات، وارد ریه‌ها می‌شوند، حساسیت بیش از اندازه پیدا کند. سپس دستگاه ایمنی که این بار نسبت به ماده مزبور حساس شده، هر بار که حتی با مقادیر بسیار اندکی از آن مواجه می شود، واکنش بسیار شدیدی از خود نشان می‌دهد. همه آلرژی ندارند. برخی از مردم از لحاظ ژنتیکی استعداد ابتلا به این عارضه را دارند (یکی از والدین یا هر دو آنها دچار آلرژی هستند) و برخی نیز تنها در واکنش به محیط دچار آن می شوند.

یک نظریه موسوم به فرضیه نظافت این طور عنوان می‌کند که آلرژی‌ها بهایی است که در ازای حفظ خود و کودکانمان، در برابر میکروب‌های بیماری‌زا با استفاده از مواد پاک‌کننده و آنتی‌بیوتیک می‌پردازیم. نکته این است که عدم مواجهه با آلودگی‌ها، گرد و غبار و برخی عفونت‌های سالیان نخست کودکی، بعدها دستگاه ایمنی را در برابر این عوامل دچار حساسیت بیش از اندازه می‌کند.

به عنوان مثال،در تحقیقات صورت گرفته در اروپا متوجه این نکته شده‌اند که کودکانی که در تماس مرتب با حیوانات و اصطبل‌ها هستند، کمتر از کودکانی که در روستا و مزارع زندگی نمی‌کنند، دچار تب یونجه می‌شوند. از سوی دیگر، مواجهه مکرر با برخی آلرژی‌ها، مثل همین مایت‌های موجود در گرد و غبار ممکن است فرزندان پدر و مادر‌های مبتلا به آلرژی را گرفتار آلرژی کند.

● عوامل حساسیت‌زای متداول

ماده‌ای که موجب رینیت آلرژیک در یک فرد می‌شود، ممکن است هیچ اثری در دیگری نداشته باشد. برخی از مواد حساسیت‌زاتر از دیگران هستند.

▪ گرده های گل: این سلول‌های بسیار کوچک که در تولیدمثل گیاهان گلدار نقش ‌دارند، سوار بر نسیم‌های بهاری مستقیماً وارد بینی، گلو و چشم‌ها می‌شوند. فصل شروع گرده افشانی گل‌ها ممکن است از فروردین یا اردیبهشت شروع شده و تا آذر ادامه یابد.

یادمان باشد که مقصر اصلی گیاهانی نیستند که به صورت چشمگیر و تماشایی گرده در هوا می پراکنند. مشکل اصلی از گیاهانی است که گل هایشان بسیار ریز و آنقدر نامشخص هستند که به ندرت متوجه گل دادن آنها می‌شویم. بیشترین گرده ها توسط درخت‌ها (توسکا، درخت زبان گنجشک، قان، سرو، نارون، افرا، توت، بلوط، صنوبر، چنار، گردو و سدر) علف‌ها (برمودا، چمن آبی فام، علف هایی که در درخت‌زارها می رویند، علف چاودار، علف ترش، علف شیرین و دم گربه چمنی) و علف‌های هرز (بوته های خشک که برای سوزاندن به کار می روند، پیر بهار، خاربن روسی، بشنیزه و خار غلتان) در هوا پراکنده می‌شوند.

▪ کپک‌ها: کپک ها، گرچه به بدنامی گرده‌ها نیستند، ولی هاگ‌های آنها به همان اندازه موجب آلرژی می‌شوند. کپک ها در محیط خانه و بیرون وجود دارند. کپک‌های محیط خانه در زیرزمین‌ها، حمام ها، مرطوب کننده‌های هوا و قوطی‌های آشغال، خلاصه هر کجا که رطوبت است رشد می‌کنند. کپک‌های بیرون از محیط منزل که از بهار تا اول فصل یخبندان وجود دارند، نیز در شرایط نم و رطوبت رشدونمو می‌کنند، آنها عاشق چوب‌های در حال فساد و تباهی، توده انباشته برگ های خیس و نیز محل‌های تهیه کود گیاهی هستند(توجه داشته باشید کپک‌هایی که حساسیت‌زا هستند، همان‌هایی نیستند که خوردنشان مسمومیت‌زا است).

▪ مایت‌های گرد و غبار: این خویشاوندان میکروسکوپی عنکبوت و ساس در لابه‌لای تار و پود پارچه‌ها، ملحفه‌ها، فرش و مبلمان زندگی می کنند و غذایشان ذرات ریخته‌شده پوست بدن ماست. اجساد فاسد شده مایت‌های مرده و مدفوع شان دارای پروتئین بسیار حساسیت‌زایی هستند.

▪ حیوانات و آفات خانگی: پروتئین‌های موجود در بزاق حیوانات به ویژه گربه که هنگام تمیز‌کردن خودشان آن را با زبان به پوست و موهایشان می مالند، بسیار حساسیت‌زا است. همین طور مو و قطعات جدا و خشک شده پوست که از بدن حیوانات خانگی در محیط خانه پراکنده می‌شوند، نیز حساسیت‌زا هستند. ادرار موش و مدفوع سوسک نیز دارای پروتئین‌های حساسیت‌زا هستند.

● آسم غیر مربوط به آلرژی

آسم غیر مربوط به آلرژی ممکن است ناشی از واکنش به داروهایی مثل آسپیرین و یا ناشی از عوامل شغلی و یا عفونت های دستگاه تنفسی یا حتی ناشی از ورزش باشد. در فصول سرد سال با افزایش عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی چه از نوع ویروسی و چه باکتریایی علائم بیماری آسم شدیدتر می شود. از این رو برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های تنفسی برای کودکان آسمی واکسن آنفلوآنزا توصیه می شود.

● آسم ناشی از ورزش

آسم ناشی از ورزش هنگامی رخ می‌دهد که ریه‌ها به تغییرات رطوبت و حرارت هوا حساسیت بیش از حد داشته باشند.

برخی از علائم این بیماری اینها هستند:

ـ خس‌خس سینه یا سرفه.

ـ درد یا فشار در قفسه سینه.

ـ تنگی نفس.

ـ خسته‌شدن یا از نفس افتادن سریع در حین بازی یا ورزش.

ـ سرفه‌کردن درون خانه پس از فعالیت جسمی در خارج خانه.

ـ اجبار به متوقف شدن پس از تنها چند دقیقه دویدن.

ورزش و فعالیت، خنده، هوای سرد و خشک، بوی قوی و محرک هایی مثل دود سیگار ، رنگ و بخارهای شیمیایی و حتی استرس روانی نیز بیماری آسم را شدیدتر می کند.

● استرس چیست؟

استرس حالتی است که شما در واکنش به فشار دنیای بیرون (مدرسه، محیط کار،خانواده، دوستان و ...) یا دنیای درون ( تمایل به موفقیت، میل به پذیرفته شدن و ...) احساس می‌کنید. استرس واکنش طبیعی افراد در هر سنی است. استرس از غریزه فرد در محافظت از خویش در برابر فشار عاطفی یا جسمی و مقابله با خطر نشات می‌گیرد.در واقع اندکی استرس لازم است. بیشتر ما بدون احساس رقابت نمی‌توانیم در ورزش، موسیقی، کار و مدرسه موفق شده به کمال برسیم. بدون استرس بیشتر ما پروژه‌ها یا کار‌های خود را به موقع به پایان نخواهیم رسانید.

▪ نشانه های وجود استرس:

ـ احساس افسردگی، بدخلقی، گناه، خستگی.

ـ سردرد، دل درد، اختلال خواب.

ـ خندیدن و گریه کردن بی دلیل.

ـ سرزنش کردن دیگران به خاطر چیزهای ناخوشایندی که برایتان اتفاق می‌افتد.

ـ فقط جنبه منفی چیز ها را دیدن.

ـ احساس اینکه چیز هایی که قبلاً برای شما جالب و سرگرم کننده بوده‌اند، دیگر جذابیت خود را از دست داده‌اند و بیشتر باری هستند که بر شما تحمیل می‌شوند.

ـ انزجار از آدم ها یا مسئولیت هایتان.

▪ شیوه‌های مفید در مبارزه با استرس:

ـ خوردن غذای متعادل به صورت منظم.

ـ کم کردن مصرف چای و قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار.

ـ خواب کافی.

ـ تمرینات منظم ورزشی.

▪ چگونه می توانیم با استرس کنار بیاییم؟

گرچه شما همیشه نمی‌توانید چیزهای تنش‌زا را کنترل کنید، اما می توانید واکنش خود را در برابر آنها تحت کنترل درآورید. احساس شما درباره چیزها نتیجه طرز تفکر شما درباره آنهاست.اگر بتوانید شیوه تفکر خود را تغییر دهید، خواهید توانست احساس خویش را نیز تغییر دهید. برای کنار آمدن با استرس، این موارد را مد نظر قرار دهید:

۱) فهرستی از چیزهای تنش زا را تهیه کنید. دوستان، خانواده، مدرسه و سایر فعالیت‌ها را در نظر بگیرید. بپذیرید که نمی‌توانید هر چیزی را که در فهرست‌تان آورده‌اید کنترل کنید.

۲) مواردی را که می توانید تحت کنترل در آورید.برای مثال، اگر زیادی کار می‌کنید و فرصتی برای مطالعه ندارید با رئیس‌تان درباره کاهش ساعات کار صحبت کنید.

۳) به خودتان استراحت بدهید.به خاطر داشته باشید که همیشه نمی‌توانید همه را از خودتان راضی نگاه دارید و خطا کردن امری جایز است.

۴) خودتان را به انجام چیزهایی که نمی‌توانید یا نمی‌خواهید انجام دهید، مجبور نکنید.اگر سرتان زیادی شلوغ است، در مورد کمک به خواهرتان برای چیدن اسباب‌های خانه‌اش قول ندهید. اگر خسته هستید و حال بیرون رفتن ندارید به دوست‌تان بگویید که برای شب دیگری قرار خواهید گذاشت.

۵) کسی را برای صحبت کردن پیدا کنید.صحبت با دوستان و خانواده کمک‌کننده خواهد بود، چرا که امکان بیان احساسات‌تان را به شما می‌دهد. اما ممکن است مشکلات خانوادگی یا اجتماعی شما دشوارتر از آن باشند که بتوان در موردشان بحث کرد.

اگر احساس می کنید که نمی توانید با خانواده و یا دوستان راحت درباره مشکلتان صحبت کنید.با یک نفر خارج از این مجموعه صحبت کنید.این فرد میتواند روحانی، مشاور مدرسه یا پزشک خانواده باشد.

▪ راه‌های نادرست مقابله با استرس:

راه های سالم و ناسالم در کنار آمدن با استرس وجود دارند. فرار از مشکلات با مصرف مواد مخدر بسیار خطرناک است. این راه‌ها می توانند بسیار وسوسه‌انگیز باشند و بوسیله دوستانتان به شما تعارف شوند. ممکن است داروهای روانگردان غیر مجاز پاسخ‌های آسانی به نظر برسند، اما چنین نیست. مصرف این مواد مشکلات جدیدی را به مشکل شما اضافه می‌کند، مانند اعتیاد یا مشکلات خانوادگی و به مخاطره افتادن سلامتی.

● پیشگیری و درمان آسم

آگاه بودن بیماران آسمی با سرشت بیماری آسم، استفاده صحیح از درمان‌ها و پرهیز جدی از مواد حساسیت‌زا با تغییر زندگی و پاکسازی محیط زندگی و شناخت عوامل تشدید‌کننده بیماری همه و همه در کنترل و پیشگیری از بروز حملات آسم بسیار موثر است.آسم هرگز به طور کامل قابل علاج نیست و معمولاً درمان و اداره طولانی مدت برای کنترل آن نیاز است.

یکی از راه های درمان بیماری آسم استفاده از اسپری های استنشاقی است که معمولاً توسط بیماران ترجیح داده می شود. سالبوتامول و تربوتالین از جمله اسپری هایی هستند که به طور شایع نسخه می شوند.

▪ از اسپری آسم استفاده کنید

افراد مبتلا به آسم اغلب باید داروهای استنشاقی را از طریق اسپری یا اینهالر به میزان معینی مصرف کنند.

استفاده درست از اسپری تضمین می‌کند که شما مقدار مناسبی دارو که به تنفس شما کمک می‌کند، دریافت کنید.

در استفاده از اسپری به این نکات توجه کنید:

ـ کلاهک دستگاه را بردارید و مخزن را تکان دهید و بعد آن را در وضعیت قائم نگه دارید.

ـ سرتان را اندکی به عقب ببرید و هوا از ریه‌هایتان خارج کنید.

ـ سر وسیله را درون دهان قرار دهید یا اگر از محفظه یا اسپیسر استفاده می‌کنید، اسپری را به اسپیسر متصل کنید و سر اسپیسر را درون دهان قرار دهید.

ـ در حالیکه به آرامی در طول سه تا پنج ثانیه هوا را به درون ریه‌‌هایتان وارد می‌کنید، روی پیستون بالای وسیله فشار آورید.

ـ برای ۱۰ ثانیه نفس‌تان را حبس کنید تا دارو فرصت پرکردن ریه‌ها را پیدا کند.

ـ در صورتی که لازم است بیشتر از یک بار استنشاق را انجام دهید، همین کارها را تکرار کنید.

▪ وسواسی ها بیشتر دچار آسم می شوند

بررسی ها نشان می دهند تعداد موارد آسم و انواع حساسیت ها در بین افراد وسواس بیشتر است به ویژه اینکه در دهه های اخیر ، خانم ها اهمیت بیشتری به تمیزی می دهند و همین موضوع موجب افزایش این قبیل بیماری ها می شود. مسئله مهم این است که استفاده از مواد ضدعفونی کننده و میکروب کش در منازل و محل کار به منظور پاکیزگی بیشتر با تاثیر بر سیستم تنفسی و پوست ، احتمال ابتلا به انواع آسم و حساسیت را افزایش می دهد. بنابراین وسواس بیش از حد و استفاده از انواع شوینده هایی که دارای مواد شیمیایی هستند نه تنها مفید نیست بلکه مضر نیز هست. هیچ احتیاجی به نظافت بیش از حد و از بین بردن کامل میکروبها و باکتریها نیست . زیرا برخی از باکتریها بی ضرر بوده و وجود آنها مشکلی ایجاد نمی کند.

چنانچه افراد در سالهای اول زندگی تا حدی در معرض میکروبها قرار بگیرند ورود این میکروبها به بدن موجب افزایش نقش حمایتی و قدرت ایمنی بدن می شوند. دانشمندان نیز این مطلب را تایید کرده و معتقدند میکروبها در حد کم به انسان آسیب نمی رسانند و بهتر است از مواد شیمیایی پاک کننده کمتر استفاده شود. بنا به گفته دانشمندان اینکه استفاده از چه موادی و به چه میزان احتمال ابتلا به بیماریهایی نظیر آسم ، اگزما و بسیاری حساسیتها را افزایش می دهد هنوز به طور دقیق مشخص نیست و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. نکته قابل ملاحظه این است که گرد و خاک بیش از حد نیز تشدید کننده بیماریهایی نظیر آسم و مشکلات تنفسی است و در این میان نمی توان نقش نظافت و پاکیزگی را نادیده گرفت.

منابع :

http://www.isnatums.com

http://www.hamshahrionline.ir

http://www.iranmania.com