کنترل چاقی کودکان

شیوع چاقی کودکان در طی سال‌های اخیر باعث گردیده است که خیلی از خانواده‌ها با این مشکل روبه‌رو باشند. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که عوامل مختلفی در این زمینه می‌تواند موثر …

شیوع چاقی کودکان در طی سال‌های اخیر باعث گردیده است که خیلی از خانواده‌ها با این مشکل روبه‌رو باشند. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که عوامل مختلفی در این زمینه می‌تواند موثر باشد.

پژوهش‌هایی که به تازگی انجام گرفته نشان می‌دهد که طول مدت مصرف شیر مادر و نوع غذاهایی که پس ازدوران نوزادی مصرف می‌شود، نقش مهمی درمیزان بافت چربی در دوره‌های بعدی زندگی خواهد داشت.

در این مطالعه که توسط پژوهشگران انگلیسی در مجله علمی غدد و متابولیسم چاپ شده است کودکانی که حداقل برای یک سال از شیر مادر استفاده کرده‌اند، نسبت به گروه مشابه که اصلا شیر مادر نخورده‌اند، میزان بافت چربی پایین‌تری دارند. همچنین کودکانی که پس از شیرگیری، رژیمی با کیفیت بالا داشته‌اند یعنی مقادیر بالایی میوه و سبزیجات و غذاهای متنوع خانگی مانندگوشت، برنج و ماکارونی مصرف کرده‌اند، توده بدون چربی بیشتری داشتند.

جالب است بدانید مطالعات بسیاری روی طول دوره شیردهی و احتمال ابتلا به چاقی در بزرگسالی، انجام گرفته، اما مطالعه اخیر بر نقش تغذیه کودکان پس از دوران شیر خوارگی نیز تاکید داشته است. به همین منظور پژوهشگران، اطلاعات موجود از ۵۳۶ کودک را که از ۴ ماهگی یا ۱۲ ماهگی از غذای جامد استفاده کرده بودند بررسی کردند. توده چربی و بدون چربی آنها در سن ۴ سالگی با یکدیگر مقایسه شد.

میزان توده چربی در کودکانی که حداقل یک سال از شیر مادر استفاده کرده بودند، ۷/۴ کیلو گرم بود در حالی که در کودکانی که هرگز شیر مادر نخوردند این میزان ۵/۵ کیلو گرم بود. علاوه بر این، ۸۷ کودکی که دچار چاقی یا اضافه وزن بودند به طور میانگین تنها ۹ هفته از شیر مادر استفاده کرده بودند، در مقابل در کودکان با وزن طبیعی میانگین زمان شیردهی ۱۲ ماه بوده است.

پژوهشگران برای بررسی رژیم غذایی پس از شیر خوارگی، کودکان را براساس این‌که رژیم غذایی‌شان چقدر به رژیم استاندارد نزدیک بود، به ۲ گروه تقسیم کردند. در یکسو کودکانی بودند که بیشترین غذای آماده کودک و حداقل میوه، سبزیجات و غذاهای خانگی را استفاده می‌کردند. در نقطه مقابل کودکانی قرار گرفتند که رژیم غذایی متنوع و سالم به همراه دریافت کافی میوه و سبزیجات را داشتند. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین توده بدنی بدون چربی در کودکان در سن ۴ سالگی با رژیم غذایی سالم، در مقایسه با کودکان با تغذیه ناسالم بیش از یک کیلوگرم تفاوت داشت.

نکته قابل توجه آن بود که تاثیر طول مدت مصرف شیر مادر و کیفیت رژیم در تجمع بافت چربی در بدن مستقل عمل می‌نمودند.

نکته عملی:

با توجه به شیوع چاقی و افزایش وزن در کودکان و نوجوانان، برنامه‌ریزی برای پیشگیری از دوران نوزادی باید آغاز گردد. در این زمینه مصرف شیر مادر به مدت حداقل یک سال و آشنایی کودکان با رژیم غذایی سالم و متناسب، تضمین کننده وزن و سلامتی آنها در سال‌های آتی خواهد بود.

دکتر حمیدرضا فرشچی

متخصص تغذیه