یکشنبه, ۱۰ تیر, ۱۴۰۳ / 30 June, 2024
شـعـر هوشمند یا غافلگیرکننده
![شـعـر هوشمند یا غافلگیرکننده](/web/imgs/16/96/vxw811.jpeg)
هنوز هم لذت شعر، غافلگیر شدن خواننده در زبان و شکل شعر است؛ پرت شدنش در فضایی متفاوت که شبیه آنچه فکر میکرد، نیست.
شعر عامهپسند، شعر دستهای رو شده است. همهچیز در چنین شعری فقط ظاهری از همان چیز دارد. از وزن شعر گرفته تا نوع روایت و آنچه روایت شعر بیان میکند و حتی علت شعر بودن این نام، که توان نامیدن خود را هم ندارد. اما رضایت غریزی و هیجان عاطفی مصرفکننده را تامین میکند و از این نظر تسکیندهنده هم هست. از سوی دیگر این شعر گاهی مثل آگهی تبلیغاتی عمل میکند و بدون اینکه فرم یا شکل جدیدی در شعر پدید آورد، با همان روایت موزون خود مبلغ ویژگی اخلاقیای میشود که در حد شعار میماند و از حوزه گفتار زبانی به حوزه رفتار شکلی درنمیآید. قناعت، تنهایی، عاشق بودن، خشونت و همهی صفتهایی که فیلمفارسیهای ایرانی هم نتوانستند روی پرده نشانش دهند، موضوع روایت چنین شعری میشود.
شعر عامهپسند سعی میکند از ترفندهایی مثل روایتهای خواب و کابوس و توصیف جزء به جزء آن مصرفکننده را با خود همراه کند، اما چون از چگونگی شکلی چنین روایتهایی بیخبر است و در این زمینه دانشی سطحی دارد، از تناقضهای قالبی و روایی خود با آنچه که میخواهد بیان کند، بیاطلاع میماند. به بیان دیگر از فلسفهی چیزی که میخواهد آن را در روایت مصرف کند، یک سر ناآگاه است.
شعر عامهپسند را در هر شرایطی میتوان مصرف کرد اما قطارهای شهری و اتوبوسها اگر جایی برای نشستن داشته باشند، محل مناسبی برای روخوانی این شعرها هستند. هیچ خاصیتی که نداشته باشند، با پرت کردن حواس مصرفکننده، زمان سفر را کوتاه میکنند و میتوانند روی صندلیها جا بمانند تا مصرفکنندههای بیشتری، با آنها وقتگذرانی کنند.
امروز نخبهگرایی و عامهپسندی در شعرهایی که هوشمندی شکلی دارند و با شکل شعر، فکر میکنند و خوانندههای باهوش و دانش بالا را به فکر وا میدارند تا از بازی شعر لذت ببرند، چنان بهم آمیخته شده که امکان جداکردن امر نخبه از امر عامه، ناممکن شده است. از سوی دیگر، شعری که ظاهری از نخبهگی دارد ممکن است از دل فرهنگ عامه بیرون آمده باشد، از ضربالمثلها، ترانهها، از لطیفهها یا قصههای فکاهی، و حتی از دل طالعبینیهای روزنامههای زرد.
شعری که هوشمند نباشد و خواننده را دستکم و سطح پایین فرضکند، از همهچیز حرف میزند بدون اینکه حرفی زده باشد. اما شعر هوشمند، همهی چیزهایی را که با صراحت بیان نمیکند، در رفتار شکلاش نشان میدهد. شعر هوشمند از خواننده توقع هوشمندی دارد و این زیادهخواهی نیست. وقتی راهها را بشناسیم، پیچیدهترین نشانی را هم پیدا میکنیم، اما اگر راهها را نشناسیم، برای رسیدن به جایی سر راست هم، گم میشویم. شعری که نتواند ما را از سطح زندگی روزمره فراتر ببرد و وارد یک بازی جدید کند، در عصر بازیها و فیلمهای جادویی، چه حرفی برای گفتن دارد؟
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات سعید جلیلی مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم محمدباقر قالیباف قالیباف انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 ریاست جمهوری
قتل تهران آموزش و پرورش هواشناسی شهرداری تهران بازنشستگان پلیس سازمان هواشناسی محیط زیست سیل بارش باران ازدواج
قیمت دلار دولت سیزدهم قیمت طلا قیمت خودرو خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازار خودرو بورس قیمت سکه بانک مرکزی بازار سرمایه
سینما سینمای ایران دفاع مقدس علیرضا قربانی بازیگر تخت جمشید تلویزیون رسانه ملی کتاب موسیقی شهید سریال
هوش مصنوعی وزیر علوم ماهواره الکترونیک باتری
رژیم صهیونیستی جو بایدن اسرائیل غزه آمریکا فلسطین روسیه دونالد ترامپ جنگ غزه ترکیه لبنان ترامپ
پرسپولیس استقلال فوتبال یورو 2024 لیگ برتر باشگاه پرسپولیس علیرضا بیرانوند باشگاه استقلال بازی آلمان نقل و انتقالات سپاهان
الکامپ نمایشگاه الکامپ ربات اینترنت فناوری عیسی زارع پور وزیر ارتباطات موبایل فیبر نوری
ورزش گردش خون سرطان سکته مغزی فشار خون قند خون گرمازدگی