اسطوره خودویرانگر

نگاهی به فیلم «مارادونا» ساخته مارکو ریزی

مارکو ریزی، کارگردان «مارادونا » معتقد است در فیلم جنبه‌هایی از زندگی ستاره فوتبال آرژانتین، از زمان کودکی و علاقه‌اش به فوتبال تا زمان کناره‌گیری‌اش از این ورزش را به نمایش گذاشته که تاکنون به گوش کسی نرسیده است. به اعتقاد او: «مارادونا هنوز هم فوتبال را در دستان خود نگاه داشته است.»

کارگردان ایتالیایی از ستایشگران اسطوره فوتبال آرژانتینی است که از سال ۱۹۹۷ در حال مبارزه با مشکلات ناشی از اعتیاد به کوکائین و اضافه وزن خود است. مارادونا اخیرا طی یک عمل جراحی علاوه بر کاستن از وزن خود، موفق شد اعتیادش را نیز به‌طور کامل کنار بگذارد.

فیلم با تصویر پف کرده مارادونا روی تخت بیمارستانی روانی، در حالی که هنوز معتاد است، پایان می‌یابد، اما پیش از ظاهر شدن عنوان‌بندی پایانی، نوشته‌ای اعلام می‌کند که مارادونا «به زندگی عادی بازگشت و هیچ‌گاه دست از آرمانش برای مبارزه با بی‌عدالتی بر نداشت».

ریزی هیچ شکی در به حق یا ناحق بودن گلی که مارادونا در مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی ۱۹۸۶ با دست وارد دروازه انگلستان کرد ندارد. این مساله باعث خشم طرفدران انگلستان شد. به گفته ریزی: «اگر مارادونا فقط همان یک گل را می‌زد، از او طرفداری نمی‌کردم، چون علاقه‌ای به ورزشکاران متقلب ندارم.» او با اشاره به حرکت تاریخی مارادونا در عبور از خط دفاعی انگلستان در همان بازی، می‌افزاید: «مارادونا با به ثمر رساندن دومین گل برتری خود را به اثبات رساند. حرکات او مقابل انگلستان را می‌توان عملی هنرمندانه دانست».

نمایش این فیلم همزمان با مستندی دیگری به نام «مارادونا» ساخته امیر کوستوریتسا شد که زندگی مارادونا در خارج از زمین مسابقه را مدنظر قرار می‌داد. کوستوریتسا در فیلم خود به دوران کودکی دشوار مارادونا، مادر فداکارش توتا و زحمت‌های همسر او کلودیا پرداخته است.

کوستوریتسا همچنین نگاهی به روابط جنجالی میان مارادونا و مدیرش گی‌یرمو کاپولا داشته است‌ که بیشتر آرژانتینی‌ها او را مسبب اعتیاد و مشکلات مالی مارادونا می‌دانند.

بیشتر صحنه‌های فیلم در آرژانتین فیلمبرداری شده است و اکثریت بازیگران آن آرژانتینی هستند. بازیگر نقش مارادونا در بزرگسالی، مارکو لئوناردی، ستاره «سینما پارادیزو» است که در فیلم‌هایی چون «مثل آب برای شکلات» و «روزی روزگاری در مکزیک» نیز حضور داشته است.

مارکو ریزی، پسر دینو ریزی کارگردان مشهور ایتالیایی است که در ایتالیا بیشتر به عنوان کارگردان آثار جنایی شناخته می‌شود و مشهورترین فعالیتش در عرصه بین‌المللی تهیه‌کنندگی «حمام» بوده است. ریزی پیش از ساخت فیلم با مارادونا و خانواده‌اش درباره آن صحبت کرده بود، اما می‌گوید که هیچ‌وقت بحث اعتیاد را با آنها پیش نکشیده است: «مارادونا هیچ‌وقت به خاطر بهتر فوتبال بازی کردن کوکائین یا هر ماده مخدر دیگری مصرف نکرد. اگر این مساله صحت داشت امکان نداشت که بتواند تا سن ۳۸ سالگی، آن هم در حد عالی، بازی کند».

مارادونا سال ۱۹۹۱ و هنگام بازی در ایتالیا به خاطر استفاده از مواد مخدر برای مدتی از بازی محروم و از جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا به دلیل دوپینگ اخراج شد. مارادونا در قضیه جام جهانی آمریکا، یکی از مربیانش را مقصر می‌داند، چرا که معتقد است او دارویی اشتباه را از قفسه سوپرمارکت برداشته بود.

با تمام این اوصاف، ریزی برخلاف بسیاری از ستارگان آرژانتینی مارادونا، او را قربانی دوستان نابابی چون کاپولا یا کامورا که در ناپل با هم دوست بودند،‌ نمی‌داند. به اعتقاد ریزی مارادونا پس از آنکه احساس کرد دوران اوجش به پایان رسیده است، دست به کار خودویرانگری شد.

او می‌گوید: «فکر می‌کنم مارادونا بیش از هر چیز قربانی شخصیت خودش شد و در یک مقطع زمانی تصمیم به نابودی خود گرفت. برای اعجوبه ای چون مارادونا، ناتوانی از انجام کارهایی که پیش از آن در میدان مسابقه از خود نشان می داد باید بسیار سخت بوده باشد و همین مساله زندگی را نیز برایش دشوار می‌کرد.»

منبع: رویترز

استفن براون

مترجم: علی افتخاری