ابزارسازی در کنار فرهنگ‌سازی

حتما هیچ‌کس انتظار ندارد که با طرح شعار اصلاح الگوی مصرف در پایان سال ۸۸ به همه مطلوب‌ها و هدف‌ها برسیم. بدیهی است سال ۸۸ سال برنامه‌ریزی و مربیگری و فرهنگ‌سازی است و چه بسا …

حتما هیچ‌کس انتظار ندارد که با طرح شعار اصلاح الگوی مصرف در پایان سال ۸۸ به همه مطلوب‌ها و هدف‌ها برسیم. بدیهی است سال ۸۸ سال برنامه‌ریزی و مربیگری و فرهنگ‌سازی است و چه بسا سال‌ها طول بکشد تا بتوانیم به هدف‌هایمان برسیم که البته آن نیز مشروط به شرایطی است که به بخشی از آن اشاره می‌شود.

۱) آنالیز وضع موجود و ارائه گزارش‌هایی مقایسه‌ای در‌حوزه‌های مختلف که نشان می‌دهد ما تا چه حد با استانداردها فاصله داریم.

۲) آموزش‌ را جدی بگیریم. فرهنگ و فرهنگ‌سازی بخشنامه‌ای نیست که به آن دل‌ خوش کنیم. اگر می‌خواهیم حداقل خدمتی به نسل آینده کنیم، آموزش را از مدارس، کودکستان‌ها و محیط‌های آموزشی آغاز کنیم.

۳) «ابزارسازی» به اندازه فرهنگ‌سازی می‌تواند موثر باشد. ضمن آن که ساخت ابزار از دست و اراده مردمی که علاقه‌مند به رعایت صرفه‌جویی هستند، خارج است.

مسوولان محترم وزارت نفت و کارشناسان اقتصادی بارها از افزایش مصرف بنزین و زیان‌های اقتصادی و زیست محیطی آن سخن گفته‌اند و بهتر از مردم، خود آقایان مسوولان دولتی می‌دانند بخش عمده این مصرف بالا و تلف کردن سرمایه ملی محصول موتورهای پرمصرفی است که در خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. حتما مسوولان محترم محاسبه کرده‌اند که با چه میزان سرمایه‌گذاری برای تولید موتورهای کم‌مصرف می‌توان از هدر رفتن میلیاردها دلار ذخیره و سرمایه ارزی جلوگیری کرد.

اگر مردم را به صرفه‌جویی در مصرف برق دعوت می‌کنیم، باید بدانیم بدون تولید انبوه و ارزان‌قیمت لامپ‌های کم‌مصرف و تولید نکردن لامپ‌های پرمصرف به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسیم.

بخش زیادی از آب کشور به دلیل عدم استفاده بهینه و عدمآموزش در حوزه‌های کشاورزی هدر می‌رود که در این مسیر نیز دو عنصر آموزش و بهره‌گیری از ابزار مناسب ضروری است.

۴) بخشی از هرز انرژی‌ (سرمایشی و گرمایشی) به دلیل نوع معماری، کثرت پنجره‌ها و دوجداره نبودن آنها در ساختمان‌های ماست. سازمان نظام مهندسی کشور، شهرداری‌ها و وزارت مسکن در کنار سایر بخش‌ها و در جهت تحقق شعار اصلاح الگوی مصرف باید به وظایف خود در این بخش عمل نمایند و مردم را در جریان اقدامات خود قرار دهند.

۵) پیشتر طی یادداشتی گفتیم فهم درست، اولین گام برای اجرای منویات رهبر معظم انقلاب است. برخی به دنبال طرح بحث «اصلاح الگوی مصرف» به جمع مخالفان تبلیغ تولیدات و هرگونه کالایی پیوسته‌اند و معتقدند صداوسیما از این طریق به مصرف‌زدگی دامن می‌زند.

در حالی که تبلیغ صحیح علاوه بر اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی، منشأ حمایت از تولید داخلی و ثبات بازار کار و تولید می‌گردد. البته نگارنده معتقد است تبلیغات تلویزیونی به دلیل ارتباط بصری با مخاطب، ضمن حساسیت بالا نیازمند بازنگری است.

چه بسا لازم نباشد برای تبلیغ روغن مایع، خانه‌ای مجلل و سفره‌ای با چند نوع غذای رنگین نشان داده شود و به جای آن ضمن حفظ زیبایی‌های یک تیزر تبلیغاتی به مزیت‌های روغن‌های مایع برای سلامت (در مقابل روغن جامد)‌ اشاره کرد.

بنابراین تبلیغ کالا اگر درست صورت پذیرد هیچ منافاتی با شعار سال نخواهد داشت و خوشبختانه رسانه ملی در این مسیر تلاش‌هایی را آغاز کرده است که آثار آن را مشاهده خواهیم کرد.

بیژن مقدم