۸۸۸۸۸ غلط املایی

نقش استانداردهای حاکمیت در تصمیم به تأمین نیازها از خارج

استفاده از روش تأمین نیازها از خارج برای کاهش هزینه‌های مالکیت همچنان ادامه دارد و در آینده نیز سرعت بیشتری خواهد گرفت. همچنان که هزینة حمل و فن‌آوری اطلاعات کاهش می‌یابد، شرکت‌های بیشتری اقدام به استفاده از انواع برون‌سپاری می‌کنند. بسیاری از این شرکت‌ها تأمین نیازها از خارج را انتخاب می‌کنند تا از مزیت هزینه‌های پایین‌تر نیروی کار در کشورهای توسعه نیافته بهره ببرند.

● مقدمه

پیشرفت‌های تکنولوژیکی و موافقت‌نامه‌های جدید تجاری همچون موافقت‌نامة تجارت آزاد آمریکای مرکزی، سازمان‌های بیشتری را به سمت روش تأمین نیازها از شرکت‌های مستقر در خارج به عنوان روشی برای کاهش هزینة کالاها و خدماتی که می‌فروشند، رهنمون ساخته است. استانداردهای بالای حاکمیت یک نکتة مهم برای شرکت‌هایی هستند که قصد دارند این گونه کالاها یا خدمات را وارد کنند. این امر نه تنها در پرتوی قانون ساربانس - اوکسلی بلکه بدان دلیل است که شرکت‌ها اقدام به تأمین نیازها از کشورهایی می‌کنند که معتقدند انطباق با استانداردهای بالای حاکمیت یک کار سودآور با نرخی سریع‌تر است. این مقاله اقدام به بررسی این موضوع می‌کند که چگونه تأمین نیازها از کشورهایی که استانداردهای خوب حاکمیت را اجرا می‌کنند، برای موفقیت الزامی است زیرا این امر به رشد استاندارد زندگی هم در کشورهای توسعه نیافته و هم در کشورهای توسعه یافته کمک می‌کند. این امر باعث توسعة بازارهایی در کشورهایی توسعه نیافته می‌شود که می‌توانند اقلام تولید شده در کشورهای توسعه یافته را با قیمت‌های بالاتر خریداری کنند، مشاغلی با درآمدهای بالاتر را در کشورهای توسعه یافته ایجاد می‌کند و منابع سازمانی را برای سرمایه‌گذاری در زمینة تحقیق و توسعة محصولات و خدمات جدید که به نفع تمامی طرفین ذیربط هستند، آزاد می‌سازد.

● عبارات مورد استفاده در کل این مقاله

این مقاله از عبارات زیادی برای تعریف فرآیندها و شناسایی نقشی استفاده می‌کند که کشورهای در جهانی شدن ایفا می‌کنند. برای شفافیت متن، عبارت زیرا مکرراً در متن استفاده شده‌اند.

▪ برون‌سپاری: برون‌سپاری به فرآیند خرید مواد و فرآیندهای ضروری خرید مواد توسط یک سازمان اطلاق می‌شود که کالاها و خدماتش را از سایر شرکت‌ها خریداری می‌نماید. این سایر شرکت‌ها می‌توانند در یک کشور یا در کشورهای خارجی مستقر باشند.

▪ تأمین نیازها از خارج: تأمین نیازها از خارج به تأمین کالاها و مواد مورد نیاز برای زنجیرة ‌عرضه از شرکت‌های مستقر در خارج اطلاق می‌شود. تأمین منابع از خارج نوعی برون‌سپاری است.

▪ کشور توسعه یافته: این عبارت به کشورهایی همچون ایالات متحدة آمریکا اطلاق می‌شود که اقدام به تأمین نیازهای شغلی خود از کشورهایی می‌نمایند که هزینة نیروی کار در آنها پایین است.

کشورهای توسعه نیافته: این عبارت به کشورهایی اطلاق می‌شود که در آنها هزینة پایین نیروی کار، آن را به گزینه‌ای برای روش تأمین نیازها از خارج تبدیل می‌سازد.

● تأثیر استانداردهای حاکمیت بر موفقیت روش تأمین نیازها از خارج

بسیاری از عوامل مؤید موفقیت یا شکست غایی تصمیم‌گیری یک سازمان در قبال روش تأمین نیازها از خارج هستند. البته، دو مورد از مهم‌ترین عوامل عبارتند از کیفیت زیرساختارهای کشور توسعه نیافته و موقعیت نهادی آن. مسلماً وضعیت زیرساختاری یک کشور در زمان انتخاب آن برای سرمایه‌گذاری بر روی روش تأمین نیازها از خارج مهم است. تأمین موفق نیازها از خارج نیازمند مدیریت قوی زنجیرة ‌عرضه است که امکان سازگاری با تغییر را دارد و مدیرت قوی زنجیرة‌ عرضه نمی‌تواند بدون شبکه‌های کافی حمل و نقل و ارتباطات وجود داشته باشد. البته، تحقیق نشان می‌دهد در حالی که ممکن است سرمایه‌گذاران خارجی، سرمایه‌گذاری در کشورهایی را در نظر بگیرند که زیرساختارهای آنها نیازمند پیشرفت است اما آنها این کار را تنها در آن دسته از کشورهایی انجام می‌دهند که موقعیت نهادی آنها برای تجارت مناسب یا تغییراتی در حال انجام در آنها هستند که نهادها و مؤسسات مناسب برای تجارت را توسعه می‌دهند. یک نمونه چین است. از سال ۱۹۸۰، اقتصاد چین سالانه ۹ درصد رشد کرده که این امر تا حد زیادی به دلیل سرمایه‌گذاری‌های خارجی است. اگرچه زیرساختارهای چین نیازمند بهبود هستند اما چین تعهد زیادی از خود نشان داده تا زیرساختارها و سیستم‌های نهادی خود را توسعه دهد تا برای تجارت مناسب‌تر باشند. بر اساس گزارش منتشر شده تحت عنوان حاکمیت و نهاد که در گزارش سال ۲۰۰۴ سازمان تجارت جهانی آمده بود، میان کیفیت نهادی و توسعة اقتصادی یک کشور رابطة مستقیم وجود دارد. بر اساس این گزارش، توانایی ریسک‌پذیری نیز اهمیت زیادی برای توسعة‌تجارت دارد.

دسترسی به اطلاعات و ارزیابی ریسک اهمیت ویژه‌ای برای خارجیانی دارند که می‌خواهند با یک شرکت وارد تجارت شوند. حتی اگر شرکتی موانع تجاری خود را کاهش دهد، ممکن است خارجیان علاقه‌ای به تجارت با آن نداشته باشند زیرا ممکن است آنها باور نداشته باشند که پرداخت‌ها به موقع انجام خواهند شد. بنابراین، کیفیت نهادهای داخلی اهمیت زیادی در تجارت بین‌الملل دارد.

چه چیزی تعیین‌کنندة کیفیت نهادی است و چگونه استاندارد حاکمیت یک کشور می‌تواند از کیفیت نهادی آن استفاده کند؟ پایگاه دادة بانک جهانی در خصوص شاخص‌های دولت‌ها، شامل سه شاخص اصلی در قبال کیفیت نهادی است:

▪ اثربخشی دولت: این به کیفیت خدمات عمومی، بروکراسی، صلاحیت و استقلال کارکنان دولت اطلاق می‌شود.

▪ اعمال قانون: به میزانی اطلاق می‌شود که مردم به قوانین جامعة خود که توسط دولت یک کشور تدوین شده‌اند، اعتماد دارند. اعمال قانون هم قوانین کیفری را دربرمی‌گیرد و هم قوانین حاکم بر قراردادهای کسب و کار را.

▪ کنترل فساد: این روش اقدام به سنجش مفاهیم فساد یا این ایده می‌کند که رهبران از قدرت عمومی خود برای دستیابی به عواید فردی سوءاستفاده می‌کنند. اکنون که ما سه شاخص کیفیت سازمانی را شناسایی کردیم، اجازه دهید هر شاخص را به صورت فردی بررسی کنیم و مثال‌هایی را در این خصوص ذکر کنیم که چگونه هر یک از آنها در جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی نقش دارند. می‌توان اثربخشی دولت را استاندارد کیفیت و سطح کنترل دانست که یک دولت در قبال مؤسسات اجتماعی و داخلی خود اعمال می‌کند. سطح بالای اثربخشی دولت باید در کشورهای توسعه نیافته وجود داشته باشد تا سرمایه‌گذاری‌های خارجی جذب شوند. مثلاً، کشوری که فاقد کنترل بر مؤسسات خود است، نمی‌تواند به یک شرکت بیرونی تضمین دهد که سرمایه‌گذاری آن بر روی کارخانه‌ها و سایر دارایی‌ها ایمن خواهد بود. کشورهای توسعه نیافته باید اعمال قانون را در داخل خود تضمین کنند. عبارت اعمال قانون به چیزی فراتر از قوانینی اطلاق می‌شود که توسط دولت یک کشور تدوین می‌شوند. اعمال قانون نمایانگر آن است که چگونه یک کشور، قوانین خود را در قبال اختلافات تجاری و سایر موضوعات حقوقی که باید در دادگاه تصمیم‌گیری شوند، تفسیر می‌کند. کشوری که چندان به اعمال قانون توجه نمی‌کند، نمی‌تواند انتظار داشته باشد که شرکت‌های خارجی با سرعت دست به سرمایه‌گذاری در آن بزنند. خطر از دست دادن تمام یا بخشی از سرمایه‌گذاری شرکت به دلیل فساد قضات و مقامات دولتی بسیار بالا است.

سومین شاخص کیفیت نهادی که توسط بانک جهانی استفاده شده، کنترل فساد است. کنترل فساد، برداشتی است که سرمایه‌گذاران خارجی و مدیران سازمانی در ارتباط با سطح اعتماد خود به مؤسسات داخلی دارند. ما معتقدیم کنترل فساد احتمالاً دشوارترین شاخص در بین شاخص‌های مورد استفادة بانک جهانی برای توسعه است زیرا عمدتاً به این موضوع می‌پردازد که سایر کشورها چه برداشتی از سطح فساد و فعالیت‌های مجرمانه دارند که در یک کشور توسعه نیافته وجود دارد. از آن جا که این موضوع به برداشت‌ها می‌پردازد نه حقایق، لذا یک کشور توسعه نیافته نیازمند سال‌ها زمان است تا بتواند سطح تغییرات رخ داده در داخل خود را منعکس نماید.

تأثیری که کیفیت نهادی و زیرساختارها بر توانایی یک کشور در جذب سرمایه‌گذاری خارجی و کیفیت زندگی آن دارند را می‌توان از طریق بررسی انجام شده در کشورهای سراسر قارة آفریقا مشاهده کرد. بر اساس گزارش سال ۲۰۰۴ سازمان تجارت جهانی، بنگاه‌های موجود در کشورهایی آفریقایی فاقد زیرساختار و کیفیت نهادی هستند و به همین دلیل نمی‌توان به اطلاعات لازم دربارة فرصت‌های تجاری در کل این قاره دست یافت. این امر باعث شده آفریقا فرصت‌های زیادی را برای بهبود استاندارد زندگی شهروندانش از دست بدهد. این گزارش نمایانگر یک پیمایش دربارة شرکت‌های تولیدی در کنیا، زیمبابوه و غنا است که در سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳ انجام شده و نشان می‌دهد که اکثر این شرکت‌ها تجربة اندکی در بازارهای بین‌المللی دارند. اکثر این شرکت‌ها هیچ مادة خامی وارد نکرده‌اند، هیچ تولیدی صادر نکرده‌اند و هیچ گونه مالکیت خارجی ندارند. برای این نوع شرکت‌ها، نفوذ به یک بازار خارجی برای نخستین مرتبه، احتمالاً دربرگیرندة یک فرآیند پر هزینة کنکاش و غربالگری است.

این تحقیق اشاره می‌کند که فقدان اطلاعات معتبر دربارة شرکت‌های آفریقایی، یک مسئلة کلیدی است که باید بر آن چیره شده تا بتوان تجارت و استاندارد زندگی مردم این قاره را تثبیت نمود. «تأمین منابع از آفریقا موضوعی پیچیده است زیرا بنگاه‌های آمریکایی تماس‌های مطمئنی با این قاره ندارند که بتواند به آنها در غربالگری و کنار گذاردن شرکت‌های نامطلوب کمک کند.»

این تحقیقات نشان می‌دهند که بدون توجه به مؤسسات یا حجم و مزایای اقتصادی، سازمان‌های کسب و کار نمی‌توانند وارد کسب و کارهایی گسترده با کشورهایی شوند که فاقد زیرساختار مناسب و سطوح بالای کیفیت سازمانی هستند. با در نظر گرفتن قارة آفریقا، کمک‌های بشردوستانة شرکت‌های خارجی که ابزاری برای بهبود استاندارد زندگی مردم آفریقا هستند باید به طور منظم ادامه یابند. می‌توان استدلال کرد دلیل عدم استمرار این کمک‌ها تا حدی به دلیل فقدان زیرساختارهای مناسب در کل این قاره است. این فقدان زیرساختارها ناشی از عدم وجود کیفیت نهادهای در اکثر قریب به اتفاق کشورهای آفریقایی است. این امر مشخصاً در خصوص مناطق مرکزی و جنوبی آفریقا مصداق داد. دیدگاه ما آن است که فرصت‌های اقتصادی برای آفریقا – به ویژه در کوتاه مدت – همچنان پایین هستند. مادامی که کار بیشتری برای ضمانت دادن به شرکت‌ها در کشورهای توسعه یافته همچون ایالات متحدة آمریکا و انگلستان انجام نشود تا آنها بتوانند با اطمینان میلیاردها دلار مورد نیاز برای بهبود زیرساختارهای سراسر این قاره سرمایه‌گذاری کنند، شاهد پیشرفت اندکی در استاندارد زندگی مردم آفریقا خواهیم بود.

دکتر مهدی بهشتیان

مهندس علی ملکی

مرجع: خانه کارآفرینان ایران