اخلاق در متن سیاست و مدیریت

انسان شگفت آورترین و پیچیده ترین خلق خداست موجودی که علاوه بر غرائز طبیعی و حیوانی و واکنشهای جسمانی دارای فطرت و شخصیتی روحانی است که از دیگر موجودات زنده ممتاز گردیده است موجودی که می اندیشد انتخاب می کند و با تدبیر عقلانی و تلاش جسمانی مشکلات را برای نیل به زندگی بهتر از پیش پای خود برمی دارد و به موازات این تلاش تاریخ حیات خویش را می سازد

● راز عظمت و شگفتی تاثیر کلام و اندیشه امام خمینی

انسان شگفت آورترین و پیچیده ترین خلق خداست . موجودی که علاوه بر غرائز طبیعی و حیوانی و واکنشهای جسمانی دارای فطرت و شخصیتی روحانی است که از دیگر موجودات زنده ممتاز گردیده است موجودی که می اندیشد انتخاب می کند و با تدبیر عقلانی و تلاش جسمانی مشکلات را برای نیل به زندگی بهتر از پیش پای خود برمی دارد و به موازات این تلاش تاریخ حیات خویش را می سازد و بر معارف به ارث رسیده از پیشینیان می افزاید و راه را برای تحولات سریعتر و تسلط بیشتر آیندگان بر طبیعت و کشف مجهولات هموار می سازد. ولی افسوس که در هیاهوی کوششهای آدمی برای نیل به امیال و مقاصد خویش و در غوغای درگیری انسان و طبیعت حقیقتی بس گرانبها به فراموشی سپرده می شود و آن : نفس و جوهر شخصیت انسانی و به تعبیری دیگر « خود انسان » و تربیت و تزکیه نفس و ساختن انسان متعالی است انسانی که خالق هستی او را اشرف مخلوقات لقب داده و مفسرین واقعی وحی در باب شناختش فرموده اند : « من عرف نفسه فقد عرف ربه » .

آری خود فراموشی و نادیده انگاشتن ابعاد لایتناهی روح آدمی و بی توجهی نسبت به استعدادهای بشر در پیمودن سیر کمالات و فضائل اخلاقی دردی است که اغلب جوامع بشری بدان مبتلا گردیده اند و حاکمیت تکنولوژی و زندگی ماشینی و همچنین سلطه ماده گرایان و دنیاپرستان بر بخشی وسیع از مناطق جهان از یکسو و ناتوانی مکاتب و اندیشه های مختلف در ارائه مسیری روشن و تفسیری مطمئن از انسان بر این سیر قهقهرایی و از خود بیگانگی افزوده اند. و در این میان تنها منادیان توحید و انبیا و پاسداران حریم ارزشها و معنویتها بوده اند که تربیت انسان را وجهه جهاد مستمر خویش قرار داده و همنوا با چراغ عقل و ندای فطرت جامعه انسانی را به سوی کمالات و ارزشهای متعالی هدایت کرده اند و حقیقتا آنچه که در تاریخ حیات بشری از افتخارات و ارزشهای بزرگ و تمدنهای راستین برجای مانده نتیجه همان مجاهدتهاست .

انقلاب اسلامی که در عصر حاضر با همت یکی از مردان خدا در عین ناباوری جهانیان پدیدار گشت در ماهیت خویش تنها یک جنبش سیاسی و یا شورشی مردمی برای سرنگونی نظامی ستمگر نبود بلکه پیش از آن رستاخیزی فرهنگی و اخلاقی بود که انسان درمانده معاصر را به بازیابی فطرت الهی خود فرا می خواند. بنیانگذار جمهوری اسلامی در وصیتنامه جاویدش در باب ماهیت انقلاب عظیمی که آغاز کرده فرمود : « در جهان حجم تحمل زحمتها و رنجها و فداکاریها و جان نثاریها و محرومیتها مناسب حجم بزرگی مقصود و ارزشمندی و علو رتبه آن است . آنچه را که شما ملت شریف و مجاهد برای آن بپاخاستید و دنبال می کنید و برای آن جان و مال نثار کرده و می کنید و والاترین و بالاترین و ارزشمندترین مقصدی است و مقصودی است که از صدر عالم در ازل و از پس این جهان تا ابد عرضه شده است و خواهد شد و آن مکتب الوهیت به معنی وسیع آن و ایده توحید با ابعاد رفیع آن است که اساس خلقت و غایت آن در پهناور وجود و در درجات و مراتب غیب و شهود است و آن در مکتب محمدی ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ به تمام معنی و درجات و ابعاد متجلی شده و کوشش تمام انبیا عظام ـ علیهم سلام الله ـ و اولیا معظم ـ سلام الله علیهم ـ برای تحقق آن بوده و راهیابی به کمال مطلق و جلال و جمال بی نهایت جز با آن میسر نگردد آن است که خاکیان را بر ملکوتیان و برتر از آنان شرافت داده و آنچه برای خاکیان از سیر در آن حاصل می شود برای هیچ موجودی در سراسر خلقت در سر و علن حاصل نشود » .

در منطق امام خمینی مبارزه و ورود در سیاست و بدست گرفتن حکومت هدف نیست هدف : پیروزی بیرون آمدن از میدان نبردی است که خداوند پس از سوگندهای متوالی و با تاکید فراوان می فرماید : قد افلح من زکیها و قد خاب من دسیها. هدف : تربیت انسان و هدایت اوست در سیر از عالم خاک تا ملکوت اعلی . هدف : تشکیل جامعه و ایجاد محیطی است که تنها خدا در آن عبادت شود و انوار عبودیت و اخلاص و جلوه ایمان به غیب ظلمتهای علایق نفسانی و شهوات دنیایی را محو نماید و دیدگان بشر را بر پرتو جمال حق در پهنه هستی بینا سازد و توحید و ابعاد رفیع آن را در تمامی روابط و مناسبات انسانی حاکم گرداند و اینهمه ممکن نیست جز با « تزکیه نفس » مقوله ای که حاکمان شرق و غرب از آن بی خبرند و جهان خسته امروز تشنه آن است .

راز عظمت کار امام خمینی و شگفتی تاثیر کلام و اندیشه آن حضرت بر پیروانش را باید در همین حقیقت جستجو کرد. آنانکه برای دریافت رمز شعار پیروزی خون بر شمشیر و غلبه یاران بی سلاح امام بر مسلحترین حکومت وابسته به آمریکا با تحلیلهای مادی به دنبال عوامل سیاسی و اقتصادی می گردند ره به جایی نخواهند برد. آنانکه موفقیت امام خمینی را در تجربه و آموزش شیوه های مبارزه با نفس و نبرد در میدان سخت « جهاد اکبر » نشنیده و نشناخته اند از درک ماهیت انقلاب امام نیز عاجزند...

امام خمینی پیش از آنکه علم مبارزه سیاسی را آشکارا بدست گیرد و همچنین در بحبوحه مبارزات خویش همواره با تکیه بر مباحثی از این قبیل به رهروان راهش می آموخت که مسیر او از جنبشهای سیاسی معمول و سیاستمداران حرفه ای جداست و پیروزی واقعی در جهاد سیاسی و نظامی و اقتصادی جز با جهاد اکبر و مبارزه با نفس حاصل نخواهد شد.

(برگرفته از مقدمه موسسه تنظیم و نشر آثار امام بر کتاب ارزشمند « جهاد اکبر یا مبارزه با نفس » )

خود فراموشی و نادیده انگاشتن ابعاد لایتناهی روح آدمی و بی توجهی نسبت به استعدادهای بشر در پیمودن سیر کمالات و فضائل اخلاقی دردی است که اغلب جوامع بشری به آن مبتلا گردیده اند

در منطق امام خمینی مبارزه و ورود در سیاست و به دست گرفتن حکومت هدف نیست . هدف پیروزی در میدان مبارزه با نفس است . هدف تربیت انسان و هدایت اوست در سیر از عالم خاک تا ملکوت اعلی هدف آن است که « توحید » و ابعاد رفیع آن در تمام روابط و مناسبات انسانی حاکم شود و این ها ممکن نیست جز با « تزکیه نفس » که جهان خسته امروز تشنه آن است

آنان که موفقیت امام خمینی را در تجربه و آموزش شیوه های مبارزه با « نفس » و نبرد در میدان سخت « جهاد اکبر » نشنیده و نشناخته اند از درک ماهیت انقلاب امام خمینی نیز عاجزند

امام خمینی پیش از آن که پرچم مبارزه سیاسی را آشکارا به دست گیرد و همچنین در بحبوحه مبارزات خویش به رهروان راهش می آموخت که مسیر او از جنبش های سیاسی معمول و سیاستمداران حرفه ای جداست و پیروزی واقعی در جهاد سیاسی و نظامی و اقتصادی جز با جهاد اکبر و مبارزه با نفس حاصل نخواهد شد.