جام یاریگین را ندیدید, حالا بخوانید

بختیار احمداف , پدیده ای که ۸ سال پیش به یک ایرانی باخت

با این که قریب به یک ماه از مسابقه های جام ایوان یاریگین در روسیه می گذرد اما بولتن فنی این مسابقه ها که همان کارنامه جزء به جزء کلیه کشتی گیران است چند روز پیش به دست مان رسید تا با کمی تأخیر مسابقه های جام جایزه بزرگ یاریگین را با تمام فراز و نشیبی که در آن بود زیر ذره بین قرار دهیم. سرویس ورزشی «ایران» بعد از دریافت بولتن فنی به بررسی عملکرد ملی پوشان سرشناس کشورهای مختلف به خصوص روسیه و آنالیز این رقابت ها پرداخت که از نظرتان می گذرد:

خواندن اخبار ضد و نقیض از جام یاریگین حسابی کلافه مان کرده بود اما بولتن این رقابت ها گواهی می دهد و فاش می کند که ۱۷ تیم از کشورهای مختلف جهان در این مسابقه ها شرکت کردند و هیچ کدام از آنها از سرمای سخت و طاقت فرسای کراسنویارسک گله ای نداشتند، حتی آلمان و انگلستان هم با اعزام یک نماینده سعی کردند در مزایای بی شمار این تورنمنت سهیم شوند اما متأسفانه تیم ملی کشتی آزاد کشورمان این جام را از ترس سرما یا شکست سنگین از دست داد.

محمدرضا یزدانی خرم بهتر از هر کسی می داند که باید قدر این فرصت های طلایی را دانست و جلوی تکرار این حوادث را گرفت. نه جام یاشاردوغو و نه جام کی یف نمی توانند جای خالی جام یاریگین را در کارنامه ملی پوشان ما پر کند. پس حالا که از حضور در جام جهانی کشتی آزاد هم محروم هستیم باید مواظب جام استقلال ازبکستان، جام علی علی اف، جام زیلکوفسکی و جام دانکوف و... باشیم تا تراژدی یاریگین دیگر تکرار نشود. در زیر وقایع ریز و درشت و عملکرد ستاره های جام یاریگین به صورت وزن به وزن بررسی شده است تا آنچه را که برای کشتی ما از نزدیک تجربه نشده به خاطر بسپاریم. مطمئن باشید سودمند و خواندنی است.

● وزن اول: کوروخوف قهرمان شد ولی امنیت ندارد

شلوغ ترین وزن مسابقه جام یاریگین وزن ۵۵ کیلوگرم بود.

روس ها بسیک کوروخوف ۲۱ ساله را در ترکیب دارند. کشتی گیر فوق العاده زیرک و سریع، با ضریب هوشی بالا و اندامی کاملاً منعطف که در مسابقه های جهانی اخیر مدال طلا گرفت اما با این حال دلهره از وزن اول روسیه جدا نمی شود و سرمربی کشتی روسیه خیلی خوب می داند که یک لحظه غفلت به منزله از دست دادن مدال المپیک در این وزن است. همین دلهره باعث شد فقط ۲۶ کشتی گیر روسی در وزن اول روی تشک های جام یاریگین بروند. حضور ۲ قهرمان جهان، کوروخوف از روسیه، وسیکوف از بلغارستان در یک تورنمنت بین المللی. البته کوروخوف و جمال لوتار سلطانوف به عنوان فینالیست های این وزن کار سختی پیش رو نداشتند. کوروخوف، دور اول حریف چینی را یک بر صفر و ۳ بر صفر شکست داد و تا فینال یک حریف گمنام مغولی و ۲ حریف روسی را شکست داد و در دیدار نهایی نیز حریف مطرح خود و قهرمان جوانان جهان را ۶ بر ۱ از پیش رو برداشت.

اگرچه اقتدار کوروخوف در باکو و کراسنویارسک اثبات شد، اما فراموش نکنید ازبکی ها و کوبایی ها هم مهره های سرشناسی دارند که می توانند در المپیک رو کنند. ازبکستان دلشاد منصوراف را به جام یاریگین نفرستاد ولی نام او در بین کشتی گیران اعزامی به جام جهانی ولادی قفقاز وجود دارد و معلوم نیست منصوراف به پشتوانه ۲ مدال جهانی می تواند کوروخوف را مقهورتر به خودش نماید.

رادوسلاو وکیموف قهرمان بلغاری جهان در مسابقه های جهانی ۲۰۰۶ هم در جام یاریگین در همان دور اول به مورگن سانا از روسیه ۲ بر صفر و ۳ بر صفر باخت و حذف شد.

نکته مهم در بررسی مسابقه های وزن ۵۵ کیلوگرم جام یاریگین این است که هیچ کشتی گیر غیرروسی موفق نشد به مرحله یک چهارم نهایی مسابقه ها برسد و تنها در شانس مجدد ویکتور مورنو آمریکایی به لطف شکست مقابل اوتار سلطانوف به مدال برنز دست یافت. این نتیجه را نمی توان دلیلی برای افت کیفیت مبارزه های وزن ۵۵ کیلوگرم سایر کشورها دانست، بلکه بدون شک مهمترین دلیل، حرکت چشمگیر پشتوانه سازی در کشتی روسیه بوده و ارتقای سطح فنی و کیفی کشتی گیران تراز سوم و چهارم کشتی روسیه، حالا یک کشتی گیر گمنام روسی به راحتی می تواند ولیکوف بلغاری را شکست دهد و یا در بدبینانه ترین حالت از سد کشتی گیران قزاقی ، آمریکایی، مغولی، ترک و... بگذرد.

و این یعنی روس ها برای خلأ به وجود آمده در طول سالیان گذشته در وزن اول خود برنامه ای جدی دارند و در جهت کسب مدال طلای المپیک و سلطه بر سکوی این وزن، باهدف پیش می روند.

● ۶۰ کیلوگرم: باتیروف یا کارلین فرقی ندارد... اخراج!

اینجا روسیه است. مهد کشتی جهان، هیچ کس بر این گفته متعارض نیست. مهم مبارزه است و قانونمندی. کارلین هم که باشی و به ۱۳ سال حضور در خط مقدم کشتی جهان دلگرم باشی اگر قرار بر تخطی از قانون بگذاری، اخراج می شوی بی تعارف.

بدون او تدیف و مامیاشویلی کاری نداشتند. ماولت باتریوف قهرمان جهان است و قهرمان المپیک. آنها باتیروف را بدون هیچ واهمه ای از هیاهو و داد و فریاد پدرش، دسیکالیفه کردند و وقتی آدام برادر کوچک تر هم خواست از برادر بزرگ خود دفاع کند او را هم دیسکالیفه کردند!

جنجالی ترین وزن مسابقه های جام یاریگین همین وزن ۶۰ کیلوگرم بود. جایی که آن قدر مسابقه ها را به حاشیه برد که نیروهای امنیتی وارد عمل شدند و البته پدر باتیروف ها هم تا توانست مسابقه ها را به تأخیر انداخت و با همان لهجه روستایی اش مامیاشویلی و تدیف را تهدید کرد.

همه چیز از آنجا شروع شد که «ماولت باتیروف» قهرمان نامدار جهان و المپیک بعد از یک دور استراحت به مصاف «اربال عیسی یف» از قزاقستان رفت و موفق شد این کشتی گیر قزاقی را ۳ بر صفر شکست دهد. او در دور دوم هم گانزوریگ از مغولستان را ۶ بر یک برد تا در دور سوم به مصاف آلن دودایف، کشتی گیری از داغستان و قهرمان جهان در سال ۲۰۰۵ برود.

دودایف هم تا رسیدن به فینال کاهکوروف از تاجیکستان را برد. یوری آناسانف روسی در دور دوم مغلوب او شد و دودایف که یک دور بیشتر از باتیروف هم کشتی گرفته بود در دور سوم با غلبه بر والدیمیر ویلیموف روسی راهی دیدار سخت و فینال زودرس با باتیروف شد.

در این مبارزه باتیروف در وقت اول یک بر صفر به پیروزی رسید. در وقت دوم دودایف در خم گیری از سد باتیروف گذشت اما در وقت سوم داور در بیرون رفتن پای باتیروف و دودایف از تشک دچار تردید شد. ابتدا دست باتیروف را بالا برد اما در همین حین فیلم کشتی برخلاف قوانین توسط سایر داوران با اعتراض مربی داغستان بازبینی شد و رأی برگشت تا دست دودایف به عنوان پیروز این پیکار بالا رود. همین موضوع باعث شد تا پدر باتیروف ها یعنی الله دین باتیروف، به خاطر اعتراض به رأی داوری و حمله به سمت میز رئیس تشک از سوی پلیس دستگیر و به خارج از سال هدایت شود.

دودایف به فینال رفت اما این پایان ماجرا نبود چرا که در سوی دیگر جدول هنوز یک نماینده دیگر از خاندان باتیروف باقی مانده بود. آدام باتیروف برادر کوچک تر ماولت با قرعه ۲۹ ابتدا تلگنوف ازبکی را برد. او سپس رمضان مارتیوف هموطن و هم ولایتی خود را از پیش رو برداشت. ایلین بایر هم ۴ بر یک مقابل باتیروف کوچک شکست خورد. در این مرحله رسانه های داخلی از عدم حضور آدام باتیروف مقابل اصلان اوهوف خبر دادند. به استدلال بولتن فنی رقابت ها اصلان دوهوف مقابل دودایف حاضر به مسابقه نشد و باتیروف راهی فینال و مصاف با دودایف شد اما باز هم الله دین باتیروف وارد عمل شد و اجازه نداد پسر کوچک ترش مقابل دودایف به میدان برود. او با این کار اعتراض خود را به ستاد برگزاری مسابقه ها، مسئولان فدراسیون و مربیان تیم ملی نشان داد اما چون به هر حال اقدامات او غیرقانونی بود هر دو برادر یعنی مادلت و آدام علی رغم افتخارات فراوان در جهان و روسیه دیسکالیفه شدند و به انتهای جدول رده بندی وزن ۶۰ کیلوگرم فرستاده شدند.

● وزن ۶۶ کیلوگرم: برو برای همیشه ... ایربک

فارنیف باننگی که به قول روس ها در کارنامه مسابقات جهانی ۲۰۰۷ گذاشت گویا برای همیشه از سوی جامبولات تدیف کنار گذاشته شده است. او در باکو فقط یک باخت را متحمل شد تا همین یک باخت تنها شکست روس ها باشد و تنها مدال غیرطلایی سلاطین کشتی جهان. به قول حاضران در سالن حیدرعلی اف،«جامبولات تدیف» بعد از شکست ۷ بر ۱ فارنیف مقابل رمضان شاهین ترک، طوری حوله اش را به صورتش کوبید که فارنیف برای همیشه از کشتی حرفه ای فاصله گرفت و در جام یاریگین هم خبری از او نبود.

حضور زائو بوتایف به عنوان سرشناس ترین کشتی گیر و البته امتحان پس داده با برنز جهان در کنار یک نماینده دیگر از خاندان باتیروف در کنار ۱۰ ، ۲۰ کشتی گیر مدعی و جوان روسی رقابت در این وزن را گرم تر از سال های قبل نشان می داد. آمریکایی ها بیل زادیک قهرمان جهان در سال ۲۰۰۵ را در ترکیب داشتند اما بدون شک رسول ژوگایف پدیده جوان این مسابقه ها بود. او در دور اول گل کاشت و بیل زادیک را ۵ بر صفر شکست داد. کار فوق العاده سخت و دشوار ژوکایف واقعاً قیمت مدال او را صدچنان کرد، چرا که او در دور بعد زائو بوتایف را ۵ بر صفر شکست داد و در دور سوم هم عیسی دوآدوف روسی را ۵ بر ۳ برد و راهی دیدار نیمه نهایی شد او در این کشتی ۴ بر ۲ رفیق علیم اف را برد و در فینال هم با شامیل باتیروف کشتی گرفت. شامیل برخلاف آدام و مادلت سنجیده تر عمل کرد بدون احساسات کشتی گرفت با این حال او هم حریف رسول ژوکایف نشد و ۲ بر ۲ به او باخت. البته باتیروف هم برای رسیدن به فینال ابتدا ایوان گارمایف را برد. او سپس آندره سمنتسوف قهرمان جام جایزه بزرگ باکو را مغلوب کرد.

سلمان یوسف اف روسی و میروسلاو دیکون انگلیسی را برد و راهی فینال شد.

● ۷۴ کیلوگرم: انتقام گیری ناکام ماند

بواسار سایتی اف فقط برای انتقام از مافاچ در جام یاریگین حاضر شده بود اگرچه بعد از باخت اعلام کرد که نبرد اصلی در قهرمانی کشور روسیه خواهد بود اما سایتی اف برای شکست دادن مرتضی علی اف در این مسابقه کلی برنامه ریزی کرده بود که البته این انتقام گیری ناکام ماند. مسابقه های وزن ۷۴ کیلوگرم جام یاریگین یکی از بهترین و با کیفیت ترین اوزان بود.

حضور ستاره های صاحب نام کشتی جهان از جمله بوایسار سایتی اف دارنده ۸ مدال طلای جهان و المپیک، مافاچ مرتضی علی اف قهرمان جهان و نفر سوم المپیک، دنیس سارگوش قهرمان اروپا لئونیداپسریدینوف نماینده اسبق و روسی الاصل وزن ۶۶ کیلوگرم قزاقستان و قهرمان آسیا، دنی پرتیزالف از آمریکا و قهرمان جوانان جهان در سال ،۱۹۹۸ نیکولای پاسلار قهرمان جهان در سال ۲۰۰۱ از بلغارستان و نفر سوم جهان در سال ،۲۰۰۵ مراد گایداروف از بلاروسی و نایب قهرمان جهان در سال ،۲۰۰۳ عبدالحکیم شاپی اف نماینده روسی الاصل قزاقستان و نفر سوم بازی های دوحه. نبرد تمام عیار همه مدعیان در ۷۴ کیلوگرم جام یاریگین یک طرف، مصاف دیدنی بوایسار سایتی اف و مافاچ مرتضی علی اف در دو سوی متفاوت جدول هم یک طرف. مرتضی علی اف با قرعه ۱ تافینال تاخت و سایتی اف هم به لطف انگیزه هایی دوچندان و سرشار از انتقام در فینال به او پیوست.

مرتضی علی اف بعد از یک دور استراحت ابتدا، هان جهانگیر اوغلو را شکست داد. او سپس ۳ بر یک از سد دنیس سارگوش مدعی جوان روسی گذشت. تیموراز فرایف دیگر قربانی مرتضی علی اف در یک هشتم نهایی شد تا مسلم دادایف روسی هم مقابل مرتضی علی اف شکست را بپذیرد و مافاچ به فینال برسد. سایتی اف در دور اول رشید قربان اف هموطن خود را برد. عبدالحکیم شاپی اف ۲ بر ۱ و در یک دیدار فوق العاده نزدیک در حالی که می توانست حادثه ساز شود به سایتی اف باخت. در مرحله بعد سرگئی کریلوف ۱۱ بر ۳ قربانی تجربه سایتی اف شد تا این که یک دیدار فوق العاده زیبا بین سایتی اف و مراد کایداروف از بلاروسی برگزار شد. کایداروف که سابقه حضور در لیگ ایران را هم دارد در این کشتی وقت اول را ۱ بر صفر برد اما در ۲ وقت بعدی ۴ بر صفر و ۳ بر صفر باخت تا سایتی اف راهی فینال شود.

در فینال هم این حاج مرتضی علی اف بود که هم تیمی سال های ۲۰۰۴ ، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ خود را ۴ بر ۱ شکست داد و اجازه نداد حتی این کشتی استثنایی به وقت سوم برسد. شکست پاسلاربلغاری در دور دوم برابر مسلم دادایف هم از نکات جالب این مسابقه ها بود.

● ۸۴ کیلوگرم: آدام خانه نشین می شود، ساجیدوف ناامید

بهترین کشتی گیر جام یاریگین، برترین آزادکار سال ۲۰۰۷ بود او همچنان می تازد و این بار در کرامنویارسک مقتدرانه روی سکوی نخست جام یاریگین رفت. گئورگی کتویف گربه اوستایی ۸۴ کیلوگرم در این مسابقه ها کاری کرد کارستان و لذت بخش ترین قهرمانی را به دست آورد. کتویف در دور اول به مصاف آدام سایتی اف رفت بدترین قرعه ممکن برای هر دو کشتی گیر. البته کتویف کمی هم خوش شانس تر بود چون او تنها کشتی گیری بود که در دور اول به قرعه استراحت خورد. سایتی اف هم در دور اول گانزوریک از مغولستان را ۷ بر یک برد اما این قهرمان صاحب نام جهان و المپیک مقابل کتویف ۵ بر ۱ شکست خورد، آن هم در ۲ وقت پیاپی. کتویف در دور سوم مقابل میخائیل گانف بلغاری که از ۷۴کیلوگرم به یک وزن بالاتر آمده بود، ۴ بر صفر به پیروزی رسید تا در دور سوم ۴ بر یک آنزور اورشیف روسی را هم شکست دهد و راهی فینال شود اما در سوی دیگر جدول هم ساجیدوساجیدوف نماینده مسلمان داغستان و قهرمان جهان و نفر سوم المپیک آتن ابتدا اشتیوان ورب از مجارستان را برد. او در دور دوم آلبرت ساریتوف نماینده جوان روسیه و عضو اسبق تیم ملی روسیه در ۷۴ کیلوگرم را در سه وقت مبارزه ۳ بر ۲ از پیش رو برداشت و در ادامه نیز تسویف دیگر نماینده روسیه را برد. ساجیدوف در یک قدمی فینال باجدوشاف از قزاقستان را هم ۲ بر صفر برد. اما در فینال حریف گئورگی کتویف نشد و ۲ برصفر کشتی را به این رقیب زیرک واگذار کرد.

اما آدام سایتی اف که به گروه بازنده ها رفته بود به لطف حضور کتوریف در فینال به مصاف گانف از بلغارستان رفت و توانست انتقام شکست برادرش بوایسار را در مسابقات جهانی ۲۰۰۶ گوانگ ژو از این کشتی گیر بگیرد. آن هم با نتیجه ۵ بر یک و بعد از یک پیروزی دیگر به مدال برنز جام یاریگین برسد.

● وزن ۹۶ کیلوگرم: طلای گاتسالوف در پکن تضمین شد

شاید این که گفتیم طلای گاتسالوف در پکن تضمین شد کمی تعجب آور باشد چرا که مسابقه های جام یاریگین در سال ۲۰۰۸ تلخ ترین روزهای حاجی مراد گاتسالوف را رقم زد. او بعد از ۴ سال شکست خورد. حاجی مراد گاتسالوف قهرمان مسلمان داغستانی و دارنده ۴ مدال طلای جهان و المپیک در این مسابقه ها به شیردانی مرادوف رقیب سرسخت و جدی خود باخت تا مزه و طعم شکست را بچشد و استوارتر و پرقدرت تر از گذشته برای موفقیت در المپیک گام بردارد. او حالا جریحه دار شده و با انگیزه هایی مملو از بوی انتقام و اثبات حقانیت در مسابقات انتخابی تیم ملی روسیه شرکت خواهد کرد.

گاتسالوف در این مسابقه ها ارسلان بیک علی اف را شکست داد. او سپس ۳ بر صفر دامیت شوبانواج را برد و در مرحله سوم نیز نورجان چوکروف را ۴ بر صفر برد و به فینال رسید. شیروانی مرادوف هم در دور اول دانیل لیگتی از مجارستانی را برد و سپس سلیم خان ماگومدعلی اف را ۹ بر ۲ از پیش رو برداشت. ابراهیم سعید اف قربانی بعدی مرادوف شد که او هم ۶ بر ۱ باخت. شیروانی مرادوف در یک قدمی فینال آلن زاسیف را ۹ بر یک برد و در فینال هم ۷ بر صفر رقیب قدرتمند خود یعنی هاجی مراد گاتسالوف ، سلطان بلامنازع این وزن، در ۴ سال اخیر را در دو وقت مسابقه به زانو درآورد و حادثه ساز بزرگ آوردگاه یاریگین لقب گرفت.

● وزن ۱۲۰کیلوگرم: دست بالای دست بسیار است

بلال ماهوف سال گذشته به یک باره از راه رسید و کورماکدوف کهنه کار را خانه نشین کرد. او قهرمان جوانان جهان شد. در مسابقه های بزرگسالان جهان هم گل کاشت و مقتدرانه قهرمان شد. اما اصلاً فکر نمی کرد که اینقدر سریع نسخه خودش هم پیچیده شود و پدیده دیگری ظهور کند. بختیار احمداف بلغاری تبار غیرقابل تصورترین قهرمان جام یاریگین بود که در سال ۱۹۹۹ در مسابقه های قهرمانی نوجوانان جهان در فینال ۱۰۰کیلوگرم در لودز لهستان به یاسر نورزایی باخته بود. واقعاً چه کسی این موضوع را می دانست بگذریم که معلوم نیست الآن یاسر نورزایی کجاست و چه سهمی از تورنمنت های بین المللی دارد اما بختیار احمداف درجام یاریگین برای روسیه کشتی گرفت و توانست کورماگمدوف قهرمان جهان همچنین بلال ماهوف قهرمان ۲۱ساله جهان را برده و روی سکوی نخست برود

بختیار احمد اف در دور اول ابتدا بر ایوان ایشچنکو، تمام امیدهای البروس تدیف رئیس فدراسیون اوکراین در ۱۲۰ کیلوگرم را به عنوان جانشین تاسایف، نقش بر آب کرد.

او سپس کریل گوتستوف روسی را برد . احمداف در دور سوم تارهان باگایف را ۵ بر صفر از پیش رو برداشت و در مرحله نیمه نهایی به مصاف جدی ترین حریف خود و ملی پوش سنگین وزن روسیه یعنی بلال ماهوف رفت و موفق شد این کشتی گیر را ۳ بر صفر شکست دهد.

از سوی دیگر جدول نیز کورماگمدوف ، ابتدا جامبولات ژارگاسجان مغولی را برد. الکسی شیماروف هم ۳ بر ۲ به کورماگمدوف باخت تا این پیرکهنه کار روسی به مصاف فاتح چاکراوغلو ملی پوش مطرح ترک و دارنده مدال برود. اما چاکر اوغلو هم حریف کورماگمدوف نشد و علیرغم پیروزی ۴ بر صفر در تایم دوم کشتی را باخت. تاکور ماگمدوف در فینال با بختیار احمداف رودر رو شد. احمداف در این کشتی زیرکانه عمل کرد و ۲ بر ۱ از سد رقیب باتجربه خود گذشت و قهرمان شد. بلال ماهوف و چاکراوغلو نیز مشترکاً درجایگاه سوم ایستادند.

● استراتژی روسها دوباره تکرار شد

سال گذشته جامبولات تدیف سرمربی تیم ملی روسیه برای این که ۲ قهرمان سرشناس و صاحب نام کشتی این کشور در مراحل مقدماتی قهرمانی کشور با هم روبه رو نشوند تا امکان حذف زودهنگام یکی و یا صعود کشتی گیران نه چندان مطرح به فینال نباشد و در دو سوی متفاوت جدول رقابت ها توازن برقرار باشد دستور داد تا طوری قرعه کشی شود که دو ملی پوش سرشناس و صاحب نام در یک وزن به جز در فینال با هم روبه رو نشوند. این استراتژی و تکنیک جالب و حساب شده در مسابقات جام یاریگین هم اتخاذ شد و بنابراین ترفند اوتار سلطانوف با کوروخوف، ماولت و آدام باتیروف، زائوربوتایف و شامیل باتیروف، سایتی اف و ماخاچ مرتضی علی اف، ساجیدوف و کتویف، مرادوف و گاستالوف، بلال ماهوف و کورماگمدوف قرعه های متفاوت بالا و پائین جدول را گرفتند تا به جز فینال با هم روبه رو نشوند.

مجید حاتمی