چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا

آمریکا گرایی, خطری هولناک برای بشریت


آمریکا گرایی, خطری هولناک برای بشریت

مکتب «آمریکا ستیزی» و فرهنگ «آمریکا گرایی» هم اکنون مقابل یکدیگر واقع شده اند و در این مقابله ی رویاروی اگر «آمریکا گرایی» پیروز شود بدون شک شاهد نابودی دنیا, زوال انسانیت, نابودی تاریخ مشترک انسانها و حذف خدا از زندگی انسانها خواهیم بود

مکتب «آمریکا ستیزی» و فرهنگ «آمریکا گرایی» هم اکنون مقابل یکدیگر واقع شده‌اند و در این مقابله‌ی رویاروی اگر «آمریکا گرایی» پیروز شود بدون شک شاهد نابودی دنیا، زوال انسانیت، نابودی تاریخ مشترک انسانها و حذف خدا از زندگی انسانها خواهیم بود.

پرفسور«روژه گارودی»در سال ‏۱۹۱۳ در شهر مارسی به دنیا آمد. پس ازطی دوره دبیرستان، تحصیلات عالی خود را در رشته فلسفه ادامه داد. سپس عضو کمیته مرکزی‏ حزب کمونیست فرانسه شد. در سالهای ۱۹۴۵ و ۱۹۵۱ به عضویت مجلس ‏موسسان، در ۱۹۵۶ به نمایندگی مجلس ملی فرانسه، و در ۱۹۵۹ به ‏سناتوری مجلس سنای فرانسه انتخاب گردید. در ۱۹۶۳ با نوشتن‏ رساله‏ای تحت عنوان فرضیه مادی‌گرایانه ی شناخت (connaissance teorie materialiste la)، به اخذ درجه دکتری در فلسفه نائل ‏آمد. در ۱۹۵۹ به دانشیاری دانشگاه کلرمون فران(clermont ferrand) و در ۱۹۶۵ به استادی فلسفه در دانشگاه ‏پوآتیه (poitiers) منصوب گردید.

گارودی در طی جنگ جهانی دوم در شهر جلفه ی الجزایر به عنوان اسیر جنگی ویشی فرانس زندانی بود؛ او عضو حزب کمونیست فرانسه بود و در کتاب الگوئی برای سوسیالیسم در فرانسه که در سال ‏۱۹۶۸ منتشر کرد، سعی کرد مارکسیسم را با مسیحیت کاتولیک آشتی دهد. حتی در کتاب مارکسیسم در قرن بیستم کوشید نشان دهد که مارکسیسم می‏تواند ارزشهای مذهبی را در خود جذب ‏کند.

وی در کتاب هشدار به زندگانی اعلان می‏دارد که غربیان مسیحی در حال کشتن ‏فرزندان و نوادگان خود هستیم، زیرا شیوه رشد ما به بن بست مرگ‏ انجامیده‌است. در همین کتاب او به تحقیق در باره‏ ادیان بزرگ، مانند زرتشتی‌گری، هندوگرایی، دین بودا و یهود می‏پردازد و سرانجام کمال مطلوب خود را در اسلام‏ می‏یابد و سپس مسلمان می‏شود و در سال ۱۹۸۲ نام «رجاء» را برای خود برمی گزیند. روژه هم‌اکنون در اسپانیا زندگی می‌کند.

در ۱۹۹۸سال ، یک دادگاه فرانسوی وی را برای انکار هولوکاست و افترای نژادی مجرم شناخت و بخاطر کتاب اسطوره‌های بنیان‌گذار سیاست اسرائیل که در سال ۹۵ نوشته بود، ۱۲۰۰۰۰فرانک فرانسه (۴۰۰۰۰دلار) جریمه کرد.اینک متن نوشته دیگری از ایشان با نام «آمریکا گرایی و آمریکاستیزی» را در اختیار علاقمندان قرار می دهیم:

آمریکا ستیزی نه برخوردی متعصبانه با یک ملت مستقل و نه نوعی ملی گرایی افراطی است. آمریکا ستیزی یعنی مقابله با یک فرهنگ خاص که ما آن را فرهنگ «آمریکایی» می‌نامیم.

بنابراین آمریکایی بودن تنها به کسانی که در آمریکا متولد شده‌اند یا به بنیانگذاران آمریکا تعلق ندارد. «آمریکایی» به تمام کسانی اطلاع می‌شود که با این فرهنگ خاص زندگی می‌کنند. بر این اساس مفاهیم جغرافیایی و نژادی در این بحث جایی ندارد.

خصوصیت اصی این فرهنگ «تحمیلی» بودن آن است. تحمیل خواستهای گروهی ا افراد بر کل بشریت. با این دیدگاه، خانم تاچر، آقای بلر، ژاک شیراک و بسیاری از رهبران کشورهای جهان به همان اندازه «آمریکایی‌ها»، هستند که کلینتون، کیسینجر و ....

اساس آمریکا ستیزی نیز مقابله با این فرهنگ است. مکتب «آمریکا ستیزی» در برابر یک نظام تحمیلی جهانی و رهبران آن قرار گرفته و به همان اندازه که برای نجات مردم محروم جهان از سلطه‌ی آمریکا تلاش می‌کند، برای رهایی مردم آمریکا که خود نیز باقی این نظام شده‌اند، تلاش خواهد کرد.

مکتب «آمریکا ستیزی» و فرهنگ «آمریکا گرایی» هم اکنون مقابل یکدیگر واقع شده‌اند و در این مقابله‌ی رویاروی اگر «آمریکا گرایی» پیروز شود بدون شک شاهد نابودی دنیا، زوال انسانیت، نابودی تاریخ مشترک انسانها و حذف خدا از زندگی انسانها خواهیم بود.

«آمریکا ستیزی» باید از یک مبارزه درونی با «خود» شروع شود. زیرا خطرات بالقوه «آمریکا گرایی برای تمام افراد بشر خطرناک و دلهره‌آور است.

هدف اصلی این نوشته، نگاهی به چگونگی پیدایش و پایانی این نظام سلطه‌گر است. در پایان ذکر دو نکته ضروری است:

▪ اول آنکه: آمریکا ستیزی و بیگانه ستیزی دو مفهوم جدا از یکدیگرند چرا که اولی یک مکتب جهانی و دومی نوعی احساس ملی گرایانه است.

و دیگر آنکه: دلیل این مبارزه آن است که امروزه آمریکا قصد دارد با تکیه بر قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی خویش، خود را بدنیا تحمیل نماید، که البته تنها راه آمریکا برای دستیابی به این هدف عوامل داخلی و رهبران خود فروش هر جامعه است.

فصل اول) پیدایش آمریکا

● نگاهی بر اندیشه‌های بنیانگذاران آمریکا

۱) استفاده ابزاری از دین و احساسات مذهبی

آنچه که امروزه «دنیای جدید» نامیده می‌شود با ورود کریستف کلمب به قسمت جنوبی قاره آمریکا و نابودی تمدنهای چندین هزار ساله‌ای آن ظهور پیدا کرد.

عالی جناب بارتولوم، اولین کشیش آمریکایی‌ها که بعدها به مقام اسقفی رسید، در کتاب خود تحت عنوان «نابودی سرخپوستان» از این دنیای جدید، این گونه یاد می‌کند:

▪ «بربریت از اروپا آمد»

در قسمت شمالی این سرزمین - آنسوتر از مکزیک - استعمار به شیوه جدیدی ظهور کرد. وقتی در سال ۱۶۲۰ گروهی از مهاجران انگلیسی پیرو آیین کالوینیسم از شکنجه و آزار گریختند و پا به ماساچوست نهادند، قصد داشتند سرزمین جدیدی به وجود آورند.

این گروه دو قرن بعد به موسسان ایالات متحده شهرت یافتند و در سرزمینی ریشه دواندند که کوچکترین پیشینی و تاریخی در آن نداشتند. آنها به این افسانه معتقد بودند که مهاجرت آنها از انگلستان نوع جدیدی از مهاجرت قوم یهود بوده است.

به اعتقاد این گروه، آمریکا سرزمین موعود برای ساختن قلمور خدا بود. این انگیزه‌ی شبه ناک مذهبی در واقع توجیهی بود برای بیرون راندن بومیان و تصرف غیرقانونی سرزمینهای آباء و اجدادی آنها یکی از این آمریکایی‌ها به نام نلسون ترومن در کتابی تحت عنوان «پاکدینان ماساچوست، از مصر تا سرزمین موعود» چنین می‌نویسد:

«کاملا واضح است که خدا مستعمره‌نشینان را به جنگ با بومیان که به احتمال قوی بازماندگان آلمالیست ها و فلسطینی‌ها هستند که علیه اسرائیل متحد شده بودند، دعوت می‌کند.»

از این پس سرزمین موعود به یک سرزمین فتح شده تبدیل شد و غارت و چپاول و قتل عام با برداشت‌های مذهبی اشغالگران تعارضی نداشت چرا که از نظر آنها ثروت‌اندوزی و پیروزی در این راه نشانه رحمت خداوندی بود.

وقتی این فاتحان، استقلال خود را از انگلستان اعلام کردند، جورج واشنگتن بنیانگذار ایالات متحده آمریکا در اولین نطق خود به عنوان رئیس جمهور این کشور، به کاملترین الگوی سیاسی این کشور تا به امروز اشاره کرد و گفت:

«هیچ ملتی به اندازه ملت آمریکا شایسته قدردانی از دست غیبی که امور انسانها را هدایت می‌کند، نیست. هرگامی که به سوی استقلال ملی برمی‌داشتیم بیشتر متوجه دخالت مشیت الهی در این امر می‌شدیم.»

اصطلاح «دستی غیبی» برای اولین بار توسط آدام اسمیت برای معرفی نظریه‌ی اقتصادیش به کار رفت. وی در این نظریه‌ی می‌گوید:

«اگر هر فردی به دنبال نفع شخصی خود باشد، نفع عمومی محقق خواهد شد. یک دست غیبی مامور ایجاد هماهنگی بین این دو منفعت است.»

جورج واشنگتن نیز به سه عنصر «دست غیب»، «دخالت مشیت الهی» و «اصل اساسی هماهنگی میان نفع فردی و نفع عمومی» معتقد بوده است. جانشین وی یعنی جان آدامیز نیز در سال ۱۷۶۵ چنین می‌نویسد:

«من همیشه تاسیس آمریکا را خواست خداوند برای رهایی بشریت از بندگی و بردگی دانسته‌ام»

هرمان ملویل، نویسنده معروف آمریکا در قرن نوزدهم می‌نویسد:

«ما آمریکایی‌ها ملتی خاص، قومی برتر و اسرائیل عصر حاضر هستیم، ما ناخدای کشتی آزادیها هستیم.»

نکته جالب این است که این عقیده تا امروز نیز مورد توجه آمریکائیها بوده است به نحوی که بر روی هر دلار در یک طرف اسم واشنگتن و در طرف دیگر این شعار نوشته شده است:

▪ ما به خدا ایمان داریم.

جان آدامز هم پس از آنکه جای واشنگتن در پست ریاست جمهوری آمریکا را گرفت اعلام کرد که:

آمریکا به خواست خدا به وجود آمد تا صحنه به کمال رسیدن انسان باشد.

نظریه‌پردازان اولیه ایالات متحده نظیر عالیجناب دانا نیز این ویژگی الهی «دولت جدید» را خاطرنشان کرده‌اند؛ می‌گوید:

«اولین حکومتی که به خواست و اراده خدا به وجود آمد حکومت عبریون بود. این حکومت نوعی جمهوری فدرالی بود که یهوه در راس آن قرار داشت»

جفرسون سومین رئیس جمهور آمریکا نیز اعلام کرد که ملتش «قوم برگزیده‌ی خدا» ست. دو قرن پس از وی، رئیس جمهور نیکسون هم چنین گفت:

«خدا با ملت آمریکاست. خواست خداوند این است که آمرکیا رهبری دنیا را بدست بگیرد.»

تمام رئیس جمهوری‌های آمریکا برای توجیه اعمالشان به این حربه متوسل می‌شدند (تضاد میان گفتار و کردار همواره در سیاست آمریکا وجود داشته است). رئیس جمهور مک کینیلی به فتح سرزمین فلسطینی‌ها رفت تا «آنها را تربیت کند، متمدن کند و به آئین مسیج بخواند». برای تبیین این دیدگاه ابزار گرایانه به دین تنها به ذکر یک مثال دیگر بسنده می‌کنیم. در سال ۱۹۱۲، تافت رئیس جمهور آمریکا با اشغال مکزیک اعلام کرد که:

«من موظفم از ملتم و اموالش در مکزیک دفاع کنم، تا اینکه دولت مکزیک بفهمد خدایی در اسرائیل وجود دارد که باید از او اطاعت کرد» .

این نوع نگرش به دین در میان روسای جمهور جدید آمریکا نیز به روشنی دیده می‌شود. لحن و گفتار رئیس جمهورهای آمریکا از جورج واشنگتن تا بیل کلینتون هیچ تغییری نکرده است و همگی معتقد بوده‌اند که آمریکا همواره بازوی پولادین و مسلح خواست و اراده خداوندی بوده است.

در بحبوحه‌ی جنگ ویتنام، کاردینال اسپلمن، اسقف شهر نیویورک که به نام «تمام کسانی که به خدا و آمریکا معتقدند» سخن می‌گفت به سایگون رفت تا به قتل عام کنندگان مردم ویتنام بگوید:

▪ «شما سربازان عیسی میسح هستید»!

امروز هم ساموئل هانتینگتون، نظریه‌پرداز پنتاگون، برای توجیه روی آوری بیش از حد آمریکا به تسلیحات نظامی و قاچاق سلاح که عامل اصلی «پیشرفت اقتصادی» آمریکاست و نیز در توجیه اختصاص بودجه‌های کلان به تحقیق و توسعه صنایع نظامی و فروش تسلیحات به کشورهای دیگر که عامل رونق صادرات آمریکاست، برنامه‌‌های استکباری این کشور در دنیا را به نوعی جهاد و جنگ مذهبی تشبیه می‌کند و در کتابی تحت عنوان «برخورد تمدنها» نظریه رویارویی تمدن یهودی - مسیحی از یک سو و اسلام و کنفوسیوس (چین) از سوی دیگر را مطرح می‌کند.

۲) شکل‌گیری و جهت‌دهی افکار عمومی

یکی از مشخصه‌های اصلی «آمریکاگرایی» در کشورهایی که رهبرانشان به قیمومیت آمریکا تن داده‌اند، بازی با افکار عمومی و شرطی کردن آن است. این همان چیزی است که اصطلاحاً «تفکر واحد» نام گرفته است.

مکتب مک‌کارتیسم در سال ۱۹۵۲ و با ظهور مک‌کارتی تأسیس گردید. مک‌کارتی معتقد بود «غیرآمریکایی‌»‌‌ها را باید ردیابی کرد و حتی به محترمترین روشنفکران آمریکایی نظیر اوپنهایمر، که یکی از پیشگامان تحقیق در زمینه انرژی اتمی بود برچسب «ضد آمریکایی» زد.

این عامل تبلیغاتی در عصری که آمریکا در اوج شکوفایی و قدرت بود، آمریکاگرایی را به شکلی مقدس جلوه‌گر ساخت و تفسیر جدیدی از پاکدامنی بنیانگذاران اولیه این کشور ارایه کرد. این عامل حتی در بدترین انواع خشونت نیز به کار گرفته شد به‌گونه‌ای که در سالهای ۱۶۵۰ - ۱۶۴۰، قانونگذاران منطقه کانکتیکات قانون زیر را که برگرفته از «کتب مقدس» بود به تصویب رسانند:

«هر کس خدایی غیر از خدای یکتا را پرستش کند کشته خواهد شد».

امروزه نیز همان خدای تبلیغاتی را برای دفاع از «ارزشهای» دیگر - یابهتر بگویم نبود ارزش‌های دیگری غیر از بازار، آزادی تجارت یا «حقوق بشر» (که جدیدترین غم‌زورمداران است!) - مطرح می‌کنند.

اولین و بدترین افسانه سیاست آمریکا این بود که: «ما ملت برتریم». این افسانه از آنجا بدترین افسانه سیاست آمریکاست که برای توجیه تبلیغاتی باجگیری‌های آمریکا و ایجاد سلسله مراتبی از نژادهای برتر و نژادهای پست‌تر و «حق تسلط» بر دیگران از سوی این کشور مورد بهره‌برداری قرار گرفت. آمریکایی‌ها ادعا می‌کردند که این حق الهی باعث می‌شود آنها بتوانند فراتر از تمام قوانین بین‌المللی (مثلا تصمیمات اتخاذ شده از سوی سازمان ملل) عمل کنند. آمریکا به استناد همین «حق الهی» بدون اخذ مجوز از سازمان ملل و با نقض قوانین بین‌المللی مربوط به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها، آتش جنگ علیه یوگسلاوی را برافروخت. برمبنای همین منطق اسرائیل نیز قطع‌نامه سازمان ملل در مورد این رژیم و تعیین مرزهایش را کاغذپاره می‌نامد.

در شیوه‌های تبلیغاتی، اصطلاح «قوم برتر» عاملی برای انگیزش احساسات هیتلری درباره برتری نژاد آریا و ملت برتر آلمان بود. در این برداشت اینگونه تصور می‌شد که رسالت خطیر «ایجاد انسان جدید» از طریق سلطه‌ بر کل دنیا، بر دوش ملت آلمان نهاده شده است. ژان ژاک روسو، نویسنده شهیر فرانسوی در پاسخ به آنهایی که ادعای «قوم برگزیده خدا» را مطرح می‌کنند چنین می‌‌گوید:

«می‌خواهم به این فرقه‌گرایان بگویم خدای شما خدای ما نیست، خدایی که ملتی را برمی‌گزیند و بقیه را طرد می‌کند، پدر همه انسانها نیست.»

سیاستمداران و دست‌‌اندرکاران رسانه‌های جمعی آمریکا سعی می‌کنند اسطوره‌پردازی آمریکایی را یک واقعیت محض تاریخی بنامند و بدین وسیله مردم این کشور و جهان را تسلیم خواستهای خود نمایند. این کار از همان ابتدای تشکیل آمریکا با جدیت کامل پی‌گیری می‌شد. یکی از نخستین و مهمترین تحلیلگران سیاست‌ آمریکا به نام تکوویل چنین می‌نویسد:

«من نمی‌دانم همه آمریکایی‌ها به دینشان معتقد هستند یا خیر ولی مطمئن هستم که به لزوم آن برای بقای نهادهای جمهوریت اعتقاد کامل دارند.»

او می‌افزاید:

«برخی طرفداران اصول مسیحیت هستند چون به آن اعتقاد دارند. و برخی دیگر با ظاهرسازی مذهبی خود را طرفدار دین جلوه می‌دهند.... در ایالات متحده فرمانروا، فردی مذهبی است بنابراین دورویی و ظاهرسازی امری اجتناب‌ناپذیر است».

وی قبل از این در سال ۱۸۴۰ در کتابی تحت عنوان «دموکراسی آمریکایی» به این همگرایی اشاره می‌کند و می‌گوید:

«هیچ کشوری وجود ندارد که در آن به اندازه آمریکا نبود استقلال فکری و روحی مشهود باشد.»

در سال ۱۸۵۸، هنری دیوید تورو، یکی از نادر سنت‌شکنان و نویسنده کتاب «زندگی در جنگلها» می‌نویسد:

«نیازی نیست که برای کنترل آزادی مطبوعات قانون وضع کنیم. مطبوعات خود به خود این کار را می‌کنند و حتی گاهی بیش از حد نیاز. جامعه با رسیدن به توافقی در مورد چیزهایی که می‌توان در مورد آنها اظهارنظر کرد به برنامه‌‌ای دست یافته است که اگر کسی از این توافق عدول کرد طرد شود. در نتیجه از هر هزار نفر حتی یک نفر پیدا نمی‌شود که جرأت کند در مورد چیز دیگری اظهارنظر کند».

۳) سود اقتصادی، مهمترین انگیزه

سومین پایه آمریکاگرایی با «بیانیه استقلال» این کشور و تفسیر فوری آن توسط الکساندر هامیلتون وزیر دارایی در کابینه جورج واشنگتن شکل گرفت. هامیلتون در اصل، شاگرد آدام اسمیت بود و معتقد بود که مالکیت «حق مقدس» انسان است. به نظر وی در بازار یک دست غیبی منافع فردی را به سوی منافع عمومی هدایت می‌کند. در این برداشت، بازار تنها تنظم‌کننده روابط اجتماعی انسانها به شمار می‌آید.

هامیلتون تنها در یک مورد از آدام اسمیت فاصله می‌گیرد و آن نقش دولت است. به اعتقاد وی دولت باید در بازار دخالت کند ولی نباید این کار را با کاستن از نابرابریهای حاصل از رقابت در صحنه بازار انجام دهد؛ بلکه باید با کم کردن مالیات شرکتهای تجاری بزرگ و کمک بیشتر به آنها و دادن بیشترین سفارشات دولتی به آنها، با این شرکتها وارد شراکت شود.

بانک مرکزی باید از استقلال کامل برخوردار باشد و کسی حق نداشته باشد فعالیتهای آنرا کنترل کند چرا که چنین کنترلی ممکن است باعث رویارویی دایمی اقویا و ضعفا شود.

یکی از مهمترین ویژگی‌های نظریه هامیلتون (که یکی از دوستان نزدیک جورج واشنگتن و الهام‌بخش نطق خداحافظی وی به هنگام بازنشستگی بود) جایگاه برجسته «فساد» به عنوان محرک نظام اقتصادی آمریکاست. به اعتقاد وی فساد، محرکی قوی در دنباله‌روی از منافع فردی در جامعه است.

«فسا» که نتیجه اقتصاد بازار است، مشخصه‌ای اصلی اقتصاد «آمریکا گرایانه» تا به امروز بوده است. بدین ترتیب «یکتاپرستی بازار» نتیجه منطقی و اجتناب‌ناپذیر نظام اقتصادی‌ آمریکا شده است.

آلن کوتا در کتابی تحت عنوان «تمام حالتهای کاپیتالیسم» منطق این نظام را تعریف می‌کند:

«افزایش فساد با رشد فعالیتهای مالی و رسانه‌ای رابطه مستقیم داشته و غیر قابل تفکیک هستند. سیستم اطلاع‌رسانی امکان به جیب زدن ثروتهای هنگفت را که گاهی برای بدست آوردن آن باید یک عمر کار کرد، از طریق انواع عملیاتهای مالی تجاری بویژه ادغام شرکتها، فراهم می‌آورد.»

نویسنده این کتاب می‌افزاید:

«اقتصاد بازار تنها با توسعه و گسترش یک بازار واقعی امکان شکوفایی پیدا می‌کند... در کل، فساد همان نقش طرح و برنامه‌ریزی را بازی می‌کند.»

نوام چامسکی هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا در مورد «دموکراسی» یعنی به اصطلاح «جوامع بازار» را مشخص نموده است.

او می‌گوید:

«سیاست خارجی آمریکا که در راستای ایجاد نظم بین‌المللی به وجود آمده، به دنبال ایجاد جوامع بازی است که پذیرای سرمایه‌گذاریهای سودآور برای آمریکا باشند و امکان توسعه بازار صادرات و نقل و انتقال سرمایه‌ها و بهره‌برداری شرکتهای آمریکایی و شعب محلی آنها از منابع انسانی و مادی را فراهم آورند. «جوامع باز» اساساً جوامعی هستند که پذیرای نفوذ اقتصادی و نظارت سیاسی آمریکا هستند».

اقتصاد دولتی و تجارت خصوصی در آمریکا تابع اصول مشترکی هستند. نلسون هانت، صاحب هتل‌های زنجیره‌ای هیلتون در سمیناری با عنوان «رستگاری اقتصادی و رستگاری معنوی» که در سال ۱۹۸۱ در لوس‌انجلس برگزار شد و رؤسای سیصد شرکت تجاری در آن شرکت کرده بودند، چنین گفت:

«مهمترین چیز برای کشور ما داشتن یک محیط روحانی است که در آن بتوانیم مقدار پولی که توانایی بدست آوردنش را داریم کسب کنیم.»

طبق برداشت آمریکایی‌ها و به قول شلسینگر، موفقیت در تجارت «یک امر اخلاقی» به حساب می‌آید و آمریکایی‌ها به این مهم نایل آمده‌اند. جان راکفلر، میلیاردر آمریکایی، «مأموریت» خود را چنین توصیف می‌کند:

«خدا این ثروت را در اختیار من قرار داده است.... وظیفه کسب پول یک موهبت الهی است و این موهبت شامل حال من شده است. فکر می‌کنم وظیفه من در بدست آوردن هرچه بیشتر پول و به کاربردن آن برای خدمت به بشریت از وجدانم سرچشمه می‌گیرد.»

در سال ۱۹۴۰، آلکسی توکویل، بزرگترین تحلیلگر سیاست آمریکا در کتابی تحت عنوان «دموکراسی در آمریکا» به بررسی این مکانیسم در ابتدای تشکیل کشور آمریکا می‌پردازد:

«من هیچ ملتی را سراغ ندارم که به اندازه مردم آمریکا عاشق پول باشند و پول چنین جایگاه مهمی را در قلبشان داشته باشد. ملت آمریکا مجموعه‌ای از ماجراجویان و سوداگران است.»

این امر ناشی از یک دیدگاه نژادپرستانه و ضدآمریکایی نیست بلکه نتیجه شرایط تاریخی ایجاد «ملتی» است که در واقع یک ملت نبود و به قول توکویل مجموعه‌ای بود از مهاجرانی که نه تاریخ مشترک داشتند و نه فرهنگ مشترک.

این مردمان اکثراً برای پیدا کردن کار و بدست آوردن پول به آمریکا آمده بودند. تنها چیزی که آنها را دور هم جمع می‌کرد شبیه چیزی بود که اعضای یک شرکت تجاری را به هم پیوند می‌دهد. فرهنگی وجود نداشت تا بتواند هدف و غایت معنوی مشترکی برای این جمع بی‌ریشه ایجاد کند.

گرچه این واقعیت توسط اسطوره‌های بنیانگذار سیاست آمریکا پوشیده ماند ولی آمریکا از همان ابتدای تشکیل، همانند سازمانی عمل می‌کرد که تنها قانون آن عقل‌گرایی اقتصادی و فنی بود و افراد به عنوان تولیدکننده یا مصرف‌کننده، کشاورز یا سوداگر، یا کسی که بر سر تصاحب اراضی، نفت یا طلا و با هدف افزایش قدرت خرید خود با دیگران می‌جنگید، در آن شرکت می‌کردند. در این راستا حتی از فساد هم برای نیل به اهدافشان بهره می‌گرفتند.

هرگونه تفکری در مورد غایت و معنای زندگی در این نظام جایی نداشت و به عنوان دغدغه‌ای ناچیز اقلیت کوچکی بدل شده بود که محترمانه در برابر خلا معنویت دنیایی که یکی از همین آمریکایی‌ها آنرا «قوانین خدایی بازار» می‌نامد مقاومت می‌کردند.

نبود هدفی جز کسب قدرت و ثروت نه تنها یکی از مشخه های نظام آمریکاست بلکه شرط اصلی بقا در آن جامعه به شمار می‌آید.

ادوارد لوتواک نظریه پرداز آمریکایی با صراحت خاطر نشان می‌کند که در نظامی که وی مدافع آن است (که همانا توسعه ی بی حد و مرزی نظام سرمایه داری است) یکی از اهداف مورد نظر از بین بردن هویت و کرامت انسانهاست ؛ و رها نمودن کامل وجدان به خاطر یک زندگی بی هدف بهترین انتخابات ممکن است. این امر یعنی: تضمین موفقیت برای کار فرمایان بزرگ، سیاستمداران رده بالا و سایر افراد بلند مرتبه، چرا که اگر آنها به غایت و هدف نهایی زندگی بیاندیشند جلوی موفقیت خود را خواهند گرفت؛ این نظام تنها به فتح بازارها راضی نیستند بلکه قصد دارد گستره ی بازار را به تمام زمینه های فعالیت بشری بکشاند. او به عنوان مثال به هنرهای زیبا، ادبیات و ورزش، اشاره می‌کند که به سبب خواسته های بازار کاملا از هدف نهایی خود منحرف شده اند ولی معتقد است صاحبان این هنرها باید به دنبال جذب افراد پولدار که توانایی سفارش دادن این آثار را دارند باشند تا بیشترین منفعت را ببرند.

یکی از مشخصه های اصلی آمریکا گرایی همین، نبود هدف انسانی یا الهی است که متاسفانه امروزه به دنیا سیطره افکنده است. علت این امر آن است که پول به هدفی تبدل شده که جای هر هدفی را پر کرده است.

میشل آلبر، اقتصاددان فرانسوی در کتابی تحت عنوان کاپیتالیسم در برابر کاپیتالیسم تعریف عمیقی از یکتا پرستی بازار که اصل اساسی آمریکا گرایی است، ارائه می‌دهد:

ضروری ترین مساله نپرداختن به هدف غائی و نهایی است.

۴) نژاد پرستی افراطی

با نگاهی به چگونگی پیدایش ایالات متحده در می یابیم که در این کشور قبل از اعلام استقلال خصوصیت نژادی مربوط به نژاد برتر (مستعمره نشینان) به دلیل مستعمره بودن آن، کاملا رعایت شده است. بدون در نظر گرفتن این مطلب نمی‌توان به تناقضات ریشه ای نظام آمریکا در مورد ارججیت نژاد سفید و فرو دست بودن بومیان و سیاهان پی برد. بدین ترتیب از همان ابتدای ایجاد رقابت در آمریکا شاهد نابرابری نژادی هستیم.

طبق آمارهای سال ۱۷۹۰ برده های سیاهپوست که از کلیه ی حقوق مدنی محروم بودند، ۱۷ درصد جمعیت ۴ میلیون نفری آمریکا را تشکیل می دادند اما در بین سفید پوستان در بوستون، ده درصد از ثروتمند ترین مردم به تنهایی ۶۲ درصد کل ثروت این ناحیه را در اختیار داشتند. جمعیت این ناحیه اغلب کارگران و ملوانان فقیری بودند که با بیچارگی روزگار می‌گذراندند.

در توجیه برده داری نیز دلایل متعدی ارائه می‌شد که مهمترین آنها دلایل مذهبی بودند. از نظر تازه وارده ها که مامور اجرای یک طرح الهی برای باز سازی قلمرو الهی در سرزمین جدید بودند، بومیان که مسیحی نبودند عمال شیطان به شمار می‌آمدند و می‌بایست نابود می‌شدند. (درست مانند کاری که شعیب با آمالیستها کرد.)

به این توجیه مذهبی یک دلیل دیگر هم اضافه شد که بر یک برداشت ساده لوحانه و یک طرفه استوار بود. بر اساس این برداشت بومیان آمریکا مانند حیوانات وحشی از راه شکار امرار معاش می‌کردند، ولی انسانها از طریق کشاورزی زندگی می‌کردند. شکار طریقه گذران زندگی حیوانات است.. خدا در وحی به انسان چنین گفته است:

ـ تو باید بر روی زمین کار کنی

به این ترتیب دلیل نژادی وحشی بودن سرخپوشان به شیطانی بودن آنها اضافه شد و این به معنای نابودی کامل آنها بود.

فرانکلین، رئیس جمهور آمریکا، پیشنهاد کرد سرخپوشان را به سوی مصرف مشروبات الکی سوق دهند تا به روند نابودی آنها سرعت بیشتری بخشیده و زمین هایشان را تصاحب کنند:

«به نظر من باید آنها را وارد کنیم قسمتهایی از زمین‌هایشان را که بیشتر به درد ما می‌خورد به ما بدهند .»

آمریکا تحت لوای این اسوره های مذهبی و نژادِ، با تعقیب و اخراج سرخپوشان که مقاومت نظامی آنها از سال ۱۸۹۰ و با قتل عام سیون ها در وانددنی بلکی در هم شکست به بزرگترین تصفیه نژادی تاریخ دست زد.

پس از آن شیوه های استعمار گرانه و نژاد پرستانه با توسعه ی سریع تجارت برده ها بر روی سیاهپوستان آغاز شد. آمریکائیها در این مورد هم به آیات تورات متوسل شدند و جناب اس. سوایل قاضی دیوان عالی ایالت ماساچوست، مدرکی را که طبق آن خدا برده داری را مجاز دانسته و سیاهان موجب خشم و غصب الهی هستند، از تورات و نوشته های سنت پل استخراج کرد.

برده داران، تحت تاثیر فلسفه عصر روشنگری خود را طرفدار قوانین طبیعت و فلسفه لوک معرفی می‌کردند. البته با توجیه مذهبی زیر: مشیت الهی بر این بوده است که بردگان سیاه در این سرزمین کار کنند. چرا که سیاهان بیش از سفید پوستان به کار کردن در آب و هوای گرم عادت دارند.

این امر در واقع مساله ای ارزش دهی به زمین را زنده کرد و این دلیل بیولوژیکی نژاد پرستانه را که خود طبیعت، نژادی از انسانها را به بردگی کشانده است توجیه نمود.

نکته ی جالب توجه، تناقض آشکاری است که میان اعلامیه استقلال که خواهان برابری حقوق تمام انسانها است و یک قرن برده داری وجود دارد. اکنون نیز دو قرن پس از تصویب این اعلامیه آمریکایی ها به نام دفاع از حقوق بشر به قتل عام کودکان و غیر نظامیان از طریق بمبارانهای هوایی، ایجاد قحطی یا نابودی زیر بنای اقتصادی کشورهای دیگر می‌پردازند.

سپاهپوستان که از سوی قانون اساسی و نهاد ویژه آن از مشارکت در امور اجتماعی محروم شده بودند. به قول ارسطو چیزی نبودند جز ابزارهای ناطق چرا که حقوق بشر در آمریکا یعنی حقوق پروستانهای آنگولا ساکسون سفید پوست.

هیچکدام از قوانین مربوط به برده برداری در ایالتهای مختلف آمریکا که به برده ها حق رای مالکیت و حمل سلاح نمی‌داد نیز توط قانونی اساسی این کشور رد نشود.

سرخپوستان هم به همان دلایل نژاد پرستانه به طور رسمی از جامعه شهروندان آمریکا ترد شدند. علاوه بر این، قانونی که در سال ۱۷۹۲ به تصویب رسید مهاجرت نژادهای شرقی به آمریکا را به طور رسمی محدود می‌کرد.

از قرن نوزدهم به این طرف، تاثیر داروینیسم اجتماعی یعنی حذف ضعیف ها به وسیله قویترها باعث شد این تبعیضات که بر اساس معیارهای اقتصادی و اجتماعی بنا نهاده شده بودند، توسعه ی قابل ملاحظه ای پیدا کنند.

۵) جمع بندی

در واقع اصول اساسی آمریکا گرایی را می‌توان در موارد زیر خلاصله کرد.

۱) اعتقاد به قول برگزیده بودن ملت آمریکا که رسالت سلطه بر دنیا و ایجاد قلمرو خدا را بر دوش آنها نهاده است.

۲) تلاش در جهت حداکثر استفاده از افکار عمومی و در واقع تبلیغات عوام فریبانه در جهت تحقق اهداف.

۳) اطمینان به این که نشانه بارز این گزینش الهی، موفقیت و پیشرفت و نشانه های این دو ثروت فراوان است. البته طبق برداشت های هامیلتون چگونگی دستیابی به این ثروت اصلا مهم نیست.

۴) نابرابریهای اولیه ای که بر اثر تعلق به یک نژاد یا داشتن شرایط اجتماعی خاص به وجود آمده اند تبادل آزاد را به موثر ترین عامل لگد مال شدن ضعفا توسط قویترها بدل کرده است.

«آمریکاستیزی» و «آمریکا گرایی» به روایت«روژه گارودی»


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.