صدای بلند... و نصیحت لقمان

۳۰ سالگی انقلا‌ب، مثل ۳۰ سالگی انسان می‌تواند آغاز قرار و آرام و طمانینه باشد. چنان‌که می‌دانید برخی متفکران، تمدن‌ها و انقلا‌ب‌ها را مثل زندگی انسان سنجیده‌اند که مراحل …

۳۰ سالگی انقلا‌ب، مثل ۳۰ سالگی انسان می‌تواند آغاز قرار و آرام و طمانینه باشد. چنان‌که می‌دانید برخی متفکران، تمدن‌ها و انقلا‌ب‌ها را مثل زندگی انسان سنجیده‌اند که مراحل متفاوت کودکی و جوانی و کمال و پیرانه‌سری را تجربه می‌کند.

به گمانم یکی از نکاتی که در این آغاز ۳۰ سالگی می‌توان به آن اندیشید این است که در کشور ما درباره چگونگی اداره امور سیاسی و افتصادی و فرهنگی دو دیدگاه و دو تجربه وجود دارد؛ تجربه اصولگرایان که اوج آن را در دولت نهم شاهدیم و تجربه اصلا‌ح‌طلبان که وجه شاخص آن را در دولت هفتم و هشتم شاهد بوده‌ایم. هر گرایش که بتواند برنامه روشن‌تری ارائه دهد و اعتماد مردم را جلب کند، طبیعی است که در انتخابات اکثریت پیدا می‌کند و اداره دولت و مجلس و شورا‌ها را به دست می‌گیرد؛ البته در انتخاباتی آزاد و عادلا‌نه. حال برای احراز اکثریت و اداره دولت و مجلس به دو شیوه می‌توان عمل کرد؛ اثبات توانایی‌های خود یا تخریب رقیب.اثبات توانایی‌ها کار دشواری است. بگذارید دو مثال روشن بزنم. دولت جدید دو شعار مشخص داده است؛ اول آوردن نفت بر سر سفره مردم و دوم مهرورزی. تردیدی نیست که چنین شعار‌هایی برای اینکه تبدیل به عمل شود نیاز به اندیشه و برنامه و قانون دارد. آنچه در دولت فعلی چندان مورد توجه نیست از قضا همین است.

انهدام نهاد‌های تصمیم‌ساز و مراکز کارشناسی و تعطیلی و توقف شوراهای تخصصی و قانونی نشانه‌های همین بی‌توجهی بوده و هست. اصلا‌ خود بودجه، تاخیر در تقدیم و نیز ساختار آن که اقتصاددان‌های اصولگرا هم بودجه را جدی و قابل دفاع نمی‌دانند - آنان واژه آبکی و خنده‌دار را برای بودجه به کار برده‌اند - نشان می‌دهد که دولت در تحقق وعده‌های خود تا چه پایه موفق بوده است.مشکل وقتی بیشتر و پیچیده‌تر می‌شود که طرفداران دولت به جای اثبات دولت درصدد نفی و طرد منتقدان برآیند و زبان به ناسزا و تهمت بگشایند. این زبان و واژگان هم با ۳۰ سالگی انقلا‌ب منافات دارد و هم با مدعای دولت مهرورزی. بلکه برعکس می‌تواند نشانی از ناکامی در عمل و رفتار داشته باشد.در جلسه داووس وقتی شیمون پرز با صدای بلند فریاد می‌زد و به رجب طیب اردوغان اهانت کرد، اردوغان عبارت بسیار نغز و عبرت‌انگیزی را به کار برد و با آرامش تمام گفت:<جناب پرز! صدایت هم خیلی بالا‌ می‌رود، معتقدم که اینطور بالا‌ رفتن صدای شما ریشه در یک احساس روانی گناه دارد. اما مطمئن باش که صدای من اینطور بالا‌ نخواهد رفت.>

برای ۳۰ سالگی، کارل پوپر هم تعبیر اندیشه‌برانگیزی دارد. گفته است: <اگر تا پیش از ۳۰ سالگی انسان سوسیالیست نباشد، دل ندارد و پس از آن اگر سوسیالیست بود مغز>!چنانکه می‌دانیم قرآن مجید هم از عصبیت و عصبانیت و صدای بلند به <انکرالا‌صوات> تعبیر کرده است. از زبان لقمان حکیم توصیه شده است که اندازه نگاه داریم و صدایمان بلند نشود. یاد بگیریم در جشن ۳۰ سالگی انقلا‌ب چگونه سخن بگوییم.

عطاءالله مهاجرانی