اختلال های روان پریشی سایکوتیک حاد

توهمات ادراکات غلط یا تخیلی نظیرشنیدن صداهایی در زمانی که هیچ کسی در اطراف حضورندارد

● شکایات منجر به مراجعه

بیماران ممکن است حالات زیرراتجربه کنند:

▪ شنیدن صداها

▪ ترس‌ها یا عقاید عجیب وغریب

▪ سردرگمی(Confusion)

خانواده‌ها ممکن است به دلیل تغییرات غیرقابل توجیه دررفتار جویای کمک شوند. چنین تغییراتی شامل رفتار عجیب یا رعب آور می‌شود(گوشه گیری،‌بدبینی، تهدید).

دربالغین جوان ممکن است صرفا با تغییرات پایدار در عمل‌کرد، رفتاریا شخصیت (همچون گوشه گیری ) تظاهریابد واصولا خبری از علایم سایکوتیک بارزنباشد.

ممکن است با کاتاتونیا یا برآشفتگی Agitation تظاهر یابد.

● نماهای تشخیصی

▪ شروع اخیر (علایم زیر):

توهمات - ادراکات غلط یا تخیلی (نظیرشنیدن صداهایی در زمانی‌که هیچ‌‌کسی در اطراف حضورندارد.)

هذیان‌ها – عقاید آشکارا نادرستی که بیمار به آن‌ها معتقد است ولی هیچ فرد دیگری در جامعه‌ای که بیمار در آن زندگی می‌کند‌ آن‌ها را درست نمی‌داند.(برای مثال بیمار اعتقادداردکه توسط همسایگان مسموم شده است، ازطریق تلویزیون پیام‌هایی دریافت می‌کند، یا به‌طریق خاصی توسط دیگران تحت نظر می‌باشد.)

تفکر مختل- باتکلم عجیب وغریب یانامرتبط تظاهر می‌کند.

● تشخیص افتراقی

▪ اختلال‌های جسمانی که می‌توانند سبب علایم سایکوتیک شوند؛ شامل:

۱) مسمومیت یا بازگیری از مواد مخدر یا الکل، بیماری‌های عفونی یاتب‌دار، صرع به بخش مربوط به دلیریوم F۰۵ مراجعه شود.

۲) درصورتی‌که علایم سایکوتیک عودکننده یامزمن باشند: به بخش مربوط به اختلال‌های سایکوتیک مزمن F۲۰ مراجعه کنید.

۳) درصورتی‌که علایم مانیا (خلق بالا، تفکر یا تکلم سریع، خودبزرگ بینی) بارز باشند،‌بیمار ممکن است دچار یک حمله مانیک باشد به بخش مربوط به اختلال دوقطبیF۳۱ مراجعه کنید.

۴) درصورتی‌که خلق پایین یا افسرده بارز ‌باشد به بخش مربوط به افسردگی F۳۲ مراجعه کنید.

● اطلاعات مورد نیاز برای بیمار وخانواده

۱) برآشفتگی و رفتار عجیب غریب ازعلایم بیماری روانی است .

۲) علایم حادی که به‌دنبال مواجهه باعوامل استرس زای شدید رخ می دهند، اغلب خودبه خود ازمیان می‌روند، اما ممکن است دوباره عودکنند.

۳) دوره‌های حادبیماری اغلب پیش آگهی خوبی دارند، اما سیربلند مدت را نمیتوان تنها بادوره حادپیش بینی کرد.

۴) اهمیت درمان دارویی رابه بیماروخانواده وی گوش‌زد کنید. درموردنحوه عمل‌کرد وعوارض جانبی احتمالی توضیح دهید.

● مشاوره با بیمار وخانواده

۱) امنیت بیمار وافرادی راکه ازوی مراقبت می‌کنند،ارزیابی کرده وازآن اطمینان حاصل کنید .

ـ درصورت امکان خانواده یادوستان بیمار درکنار وی باشند.

ـ مطمئن شوید که نیازهای اساسی بیمار (همچون غذاوآشامیدنی‌ها، مسکن ) فراهم است .

۲) باتفکر سایکوتیک به مجادله نپردازید. می‌توانید با عقاید بیمار مخالفت کنید، اما نباید سعی در متقاعد ساختن وی کنید.

۳) استرس وتحریک را به حداقل برسانید.

۴) از مقابله یا انتقاد بپرهیزید. مگر در مواردی‌که به جهت رفتار مضر یا مخرب بیمار لازم باشد.

۵) درصورتی‌که خطرجدی خودکشی، خشونت‌ یا بی‌توجهی به بیماروجود دارد، بستری دربیمارستان یامراقبت نزدیک درمکانی ایمن رامدنظر قراردهید. درصورتیکه بیمارازمصرف داروهاخودداری کند، بستری دربیمارستان بارضایت خانواده رامدنظر قرار دهید .

۶) درصورتی‌که بیماررانندگی می‌کند، توانایی وی رابرای رانندگی ایمن ارزیابی کنید. درصورتی‌که دراین مورد تردیددارید، تامدتی وی را ازرانندگی کردن منع کنید .

۷) بازگشت به فعالیت‌های معمول زندگی پس ازبهبودی علایم راتشویق کنید .

● درمان دارویی

۱) داروهای آنتی سایکوتیک از برآشفتگی، توهم وهذیان می‌کاهند(برای مثال ‌هالوپریــدول به مقدار ۵-۲ میلی گرم تا سقف سه باردر روز یا کلروپرومازین به میزان ۲۰۰-۱۰۰ میلی گرم تا سقف سه بارروزانه ). مقدار مصرف باید حداقلی باشدکه موجب تسکین علایم می‌شود. اما برخی بیماران ممکن است نیاز به مقادیر بیش‌تر داشته باشند. بیمارانی‌که دوره اول بیماری خود را تجربه می‌کند، اغلب به مقدارکم‌تری ازدارونیاز دارند. درصورتی‌که باعودبیماری مواجه هستید، دارویی راشروع کنید که بیماردرگذشته به آن پاسخ داده است .

داروهای ضداضطراب رامی‌توان همراه باداروهای ضدروان‌پریشی جهت کنترل برآشفتگی حاد به‌کاربرد (برای مثال لورازپام ۲-۱ میلی گرم تاسقف چهاربار درروز).

۲) داروهای ضدپارکینسون (نظیربایپریدن به میزان ۱ میلی گرم تاسقف سه باردرروز) سبب تخفیف واکنش‌های دیستونیک حاد(اسپاسم‌های عضلانی ) وعلایم خارج هرمی مشخص (سفتی عضلانی، لرزش ) می شوند. درصورتی‌که بیماربه چنین عوارضی مبتلا گشت، درمان بااین داروها راتا۲الی۳ ماه ادامه داده ودرصورت فقدان این علایم به بازگیری آن‌ها اقدام کنید . این داروها ممکن است اعتیاد آور بوده واختلال حافظه ایجاد کند.

۳) داروهای آنتی سایکوتیک را حداقل تا۶ ماه پس ازبهبودی علایم ادامه دهید. نظارت نزدیک شما می‌تواند بیمارراتشویق به ادامه درمان کند.

۴) ازخطر مصرف توام موادمخدر والکل غافل نشوید .

● مشاوره با متخصص

۱) درصورت امکان، برای کلیه موارد جدیداختلال روان‌پریشی به مشاوره درمورد ارزیابی ودرمان بپردازید.

۲) درکلیه مواردعود بیماری ممکن است جهت ارزیابی درمان نیاز به مشاوره بامتخصص باشد .

۳) برآشفتگی که برای بیمار، ‌خانواده یا اجتماع مخاطره آمیز باشد، نیازمند بستری کردن دربیمارستان یا نظارت درمحل امن می‌باشد .

۴) درمورد اثرات جانبی حرکتی شدید (دارو) یاظهور تب، سفتی عضلانی ( rigidity )، بالا رفتن فشارخون، بی‌درنگ داروهای ضدروان‌پریشی راقطع وفوریً درخواست مشاوره کنید. همچنین چنانچه بیمارازمصرف داروهای خود سرباز می‌زند یا به دلیل عدم تمایل آن‌ها رانامنـظم مصرف می‌کند، مشاوره رامدنظر قرار دهید.

درصورتی‌که داروهای ضدجنون منجر به واکنش‌های دیستونیک حاد(اسپاسم‌های عضلانی ) یاعلایم خارج هرمی مشخص (سفتی عضلانی، لرزش ) شوند، داروهای ضدپارکینسون (نظیر بنزتروپین ۵/۰ تا ۱ میلی گرم تاسقف سه باردرروز ) موثر واقع می شوند. استفاده روزمره لازم نیست .