بایدها و نباید های کودکانه در استفاده از تکنولوژی

تکنولوژی به طرز اعجاب آوری دنیا را تسخیر کرده است اما آیا غوطه ور شدن در تکنولوژی می تواند با تعاملات انسانی در کودکان جایگزین شود

سام ۴ ساله و برادر ۶ ساله‌اش رامین تا وقتی که ۲ و نیم ساله شوند تلویزیون تماشا نمی‌کردند، زیرا پدرشان که از قضا روانپزشک است فکر می کند تماشای تلویزیون هیچ تاثیری بر کودکان ندارد. حالا هم که بچه‌ها بزرگ‌تر شده‌اند پدرشان به آنها اجازه می‌دهد تکنولوژی‌های روز را امتحان کنند. او از اینکه آنها به این سرعت کار با آنها را یاد گرفته‌اند، شگفت‌زده شده است. این روزها سام فهمیده چطور با آی فون پدرش از او عکس بگیرد. هر چند هنوز یاد نگرفته چطور آن را در اینترنت آپلود کند. بله! شما در سال ۲۰۱۲ زندگی می‌کنید؛ سالی که شاید بچه‌های پیش‌دبستانی آن نتوانند بند کفش‌هایشان را ببندند اما می‌توانند با آخرین گجت‌های روز دنیا کار کنند. همه شما می‌دانید که برای عملکرد بهتر کودکان در مدرسه باید آنها را از دنیای عجیب بزرگ‌ترها کمی منفک کرد اما از سوی دیگر تکنولوژی به طرز اعجاب‌آوری دنیای همه را تسخیر کرده است. اما آیا غوطه‌ور شدن در تکنولوژی می‌تواند با تعاملات انسانی در کودکان جایگزین شود؟ بد نیست با برخی تدابیری که باید در برابر هجوم این دنیای غریب و هیجان‌انگیز داشته باشید، آشنا شوید.

● آمار چه می‌گوید؟

سال ۲۰۱۰ مطالعه‌ای در ایالات‌متحده نشان داد، کودکان مدرسه‌ای به طور متوسط ۷ و نیم ساعت در روز را با تلویزیون، کامپیوتر، تلفن یا دیگر وسایل دیجیتالی می‌گذرانند که یک ساعت و ۱۷ دقیقه بیشتر از آخرین مطالعه‌ای است که ۵ سال پیش انجام شده بود.

براساس یک مطالعه تقریبا یک‌چهارم والدین آمریکایی آی‌پاد و گوشی هوشمند را در اختیار کودکان‌شان قرار می‌دهند تا بتوانند به کارهای‌شان برسند.

تقریبا ۴۰درصد از کودکان ۸ ساله و کوچک‌تر برای برخی کارها از تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند.

در ایالات متحده استفاده از تبلت‌ توسط کودکان ۱۲ساله و کوچک‌تر، از سال ۲۰۱۱ تاکنون ۱۰درصد افزایش داشته است.

به نظر می‌رسد بسیاری از والدین فکر می‌کنند این ابزار فقط آنها را مشغول نمی‌کند بلکه به کودکان کمک می‌کند بزرگ شوند و یاد بگیرند. بر همین اساس ۷۷درصد از والدین فکر می‌کنند تبلت‌ها به خلاقیت کودکان کمک می‌کند.

● فناوری‌هایی برای کوچولو

بیش از ۲۵درصد از والدین در کشور‌های غربی برای کودکانشان برنامه دانلود می‌کنند!

آینده کودکان ما هم همین است! فکر می‌کنید بچه‌ها در کشور‌های غربی از چه برنامه‌هایی در آی‌پاد و گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند؟

- برنامه‌های آموزشی، پازل، ریاضی و خواندن ۴۲ درصد

- بازی‌هایی برای گذران وقت ۴۶ درصد

- ویدئو، موسیقی و هنر ۲۸درصد

- برنامه‌هایی که براساس شخصیت‌های تلویزیونی است ۱۹ درصد

- دیگر برنامه‌ها ۱۶ درصد

● والدین کودکان زیر ۵سال توجه کنند

آکادمی اطفال ایالات‌متحده می‌گوید، بیشتر کودکان دست‌کم تا ۳-۲ سالگی نیازی به دسترسی به فناوری ندارند و تا آنجا که امکان دارد این وسایل را از کودکان دور کنید. اگر آنها زمان خود را به بازی، گذران وقت با خانواده و خواندن کتاب توسط والدین بگذرانند بهتر رشد می‌کنند.

بسیاری از والدین تماشای تلویزیون برای کودک را به عنوان فرصتی برای خوراندن غذا به او می‌دانند اما در این صورت هم بهتر است برنامه‌هایی متناسب سن کودک و برنامه‌های تلویزیونی آموزشی برایش در نظر بگیرید و بر آنچه بچه‌ها می‌بینند نظارت داشته باشید.

بسیاری از پیش دبستانی‌ها درخواست بازی‌های ویدئویی می‌کنند. این موضوع را باید بدانید که بیشتر بازی‌ها برای انجام، نیاز به خواندن دارند، بنابراین برای کودکان پیش‌دبستانی تنها تعداد محدودی از بازی‌های کامپیوتری مناسبند. پس، پلی‌استیشن کادوی خوبی برای بچه‌های زیر دبستان نیست!

● والدین کودکان ۶ تا ۹ سال توجه کنند

بیشتر بچه‌ها در این سن از بازی‌های کامپیوتری و ویدئویی مانند پلی استیشن لذت می‌برند. حواستان باشد این بازی‌ها متناسب سنشان باشد و به بیش از ۲ ساعت در روز نرسد.

قبل از اینکه کودک شروع به بازی کند، درباره اینکه چگونه و چه زمانی بازی را به پایان خواهید برد با او صحبت کنید. بیشتر بچه‌ها در جواب شما به پایان دادن به بازی می‌گویند: «اگر الان خاموش کنم بازی رو می‌بازم» یا «الان نمی‌تونم خاموشش کنم» و بعد دوباره ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به بازی ادامه می‌دهند. اگر این اتفاق همیشه می‌‌افتد زمان بازی آنها را محدود کنید و از آنها بخواهید نیم ساعت قبل از اینکه شما به آنها یادآوری کنید بازی را تمام کنند.

هرازگاهی با فرزندتان بازی کنید. خیلی از این بازی‌ها دو نفره یا بیشتر هستند. بچه‌ها از مسابقه دادن با پدر و مادرها لذت می‌برند، بنابراین اینکه با آنها بازی کنید حس خوبی به آنها می‌دهد.

● والدین کودکان ۱۰ تا ۱۵ سال توجه کنند

بسیاری از کودکان در این سن شروع به اعمال فشار بر پدر و مادر برای خرید تلفن همراه می‌کنند. اگر می‌خواهید برای او گوشی تهیه کنید باید توجه کنید که ابتدا گوشی با تکنولوژی بالا برای او نخرید و در استفاده از آن محدودیت قائل شوید. برای مثال وقتی کودک می‌خواهد بخوابد نباید گوشی را با خود به تختخواب ببرد. برخی بچه‌ها تا دیر وقت با گوشی‌شان صحبت می‌کنند و صبح نمی‌توانند بیدار شوند.

اگر به کودک اجازه دادید از اینترنت استفاده کند، باید کنترل کافی بر این مسئله داشته باشد تا از وب‌سایت‌های نامناسب استفاده نکند. تکنولوژی به تنهایی هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند اما مسئله این است که شما با آن چه کاری انجام می‌دهید. بنابراین همانطور که غذایی را که کودک می‌خورد بررسی می‌کنید باید وقتی آنها آمادگی داشتند درباره تمام فناوری‌ها برایشان توضیح دهید و به آنها کمک کنید درباره آنچه می‌بینند و می‌شنوند فکر کنند. مطمئن شوید او از کارهای مدرسه، فعالیت فیزیکی و گذران وقت با خانواده و دوستان برای بازی با این وسایل نمی‌کاهد.

● مزایای فناوری‌های جدید

برای کودکان خردسال وسایل الکترونیک می‌تواند به آنها کمک کند تخیل و احساسات‌شان تحریک شود. برخی از این وسایل حتی می‌توانند به ارتقای شنوایی، صحبت کردن و همچنین یادگیری کمک کند.

دستگاه‌های الکترونیک و بازی‌ها تاثیر مثبتی در توسعه مهارت‌های تحلیلی و شناختی دارد. این می‌تواند در ایجاد تفکر خلاق، مهارت‌های تحقیقی، تفکر استراتژیک و پرورش پتانسیل خلاقیت در بچه‌ها نقش مهمی داشته باشد.

این وسایل می‌تواند در بهبود مهارت‌های دستی و سواد کامپیوتری تاثیر داشته باشد. این ابزار همچنین می‌توانند استرس کودکان را کم کند و آنها را سرگرم کند.

یکی دیگر از مزایای قابل ذکر ارتقای اعتمادبه‌نفس آنها با تسلطشان به بازی‌هاست. همچنین در توسعه هماهنگی چشم، دست و ذهن موثر است.

● معایب فناوری‌های جدید

براساس یک نظرسنجی کودکان به طور متوسط ۷ ساعت در روز را با تلویزیون، بازی‌های الکترونیکی، اینترنت و تلفن همراه می‌گذرانند. این داده‌ها نشان می‌دهد، کودکان این روزها بیشتر از ساعت کاری والدین را با این وسایل می‌گذرانند.

تحقیقات نشان می‌دهد، این کودکان می‌دانند چطور با گوشی‌های هوشمند کار کنند و حتی بدون کمک مرورگرهای وب را باز کنند. تحقیقات دیگری همزمان نشان می‌دهد، کودکان کمی در این سن می‌دانند چطور بند کفششان را بدون کمک ببندند. این نشان می‌دهد گجت‌ها کودکان را از دنیای واقعی دور نگه می‌دارد.

این بسیار اهمیت دارد کودکان زمانی را بیرون از خانه به فعالیت بپردازند اما ظاهرا سپری کردن این زمان با وسایل الکترونیک جایی برای این قبیل فعالیت‌ها نمی‌گذارد.

● چند قانون طلایی برای والدین

▪ خودتان الگو باشید

آیا همیشه تلویزیون روشن است؟ آیا همیشه گوشی‌تان را با خودتان به میز شام می‌آوری؟ بهتر است محدودیت‌هایی در استفاده از فناوری برای خودتان قائل شوید و از اوقات فراغتی که ایجاد می‌شود برای بودن در کنار خانواده بهره ببرید.

▪ پرستار الکترونیک را حذف کنید

وقتی که کودک حوصله‌‌اش سر می‌رود و نیاز به استراحت دارد سریع سراغ وسایل الکترونیک نروید. این بهانه خوبی نیست که وقتی تلویزیون روشن است شما کلی کار برای انجام دادن دارید. بهتر است در این مواقع کودک را از این وسایل دور کنید و جایگزین‌هایی مانند اسباب بازی یا کتاب در اختیارشان قرار دهید.

▪ عادت‌های سلامت رسانه‌ای خلق کنید

تلاش‌ کنید میان خواسته‌های فناوری تمام اعضای خانواده هم زمان تعادل ایجاد کنید. برای مثال می‌توانید یک کامپیوتر بخرید که تمام اعضای خانواده از آن استفاده کنند. سپس برای هرکدام از اعضا زمانبندی مشخصی برای استفاده از آن تهیه کنید. اگر تهیه کامپیوتر برایتان سخت است می‌توانید از کافی‌نت‌ها یا کتابخانه محل که کامپیوتر دارد استفاده کنید.