پایان نزاع بر سر نیروگاه بوشهر

تحلیلی از روزنامه «نزاویسیمایا گازیتا»

«ایوان گروشکوف» تحلیلگر ارشد روزنامه «نزاویسیمایا گازیتا» که در مسکو منتشر می‌شود، در گزارشی که روز سه‌شنبه در این روزنامه منتشر شد از پایان مناقشات تهران و مسکو بر سر ساخت نیروگاه بوشهر خبر داد و تاکید کرد با تصویب قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت، روسیه بار دیگر برای همکاری با ایران پیرامون نیروگاه بوشهر آماده می‌شود. این تحلیلگر روس البته در بخش مهمی از مقاله خود به انتقاد از مواضع محمد احمدی‌نژاد پرداخت و مدعی شد که اظهارات اخیر رئیس‌جمهور ایران می‌تواند مشکلاتی را در مسیر همکاری‌های دیپلماتیک ایران و روسیه ایجاد کند. متن کامل این تحلیل را بخوانید:

نیروگاه بوشهر تنها برگ برنده روسیه در پرونده هسته‌ای ایران است و مسکو همیشه حاضر است از این برگ برنده استفاده کند. اینک مناقشه تهران و مسکو در مورد تامین مالی احداث نیروگاه بوشهر عملا از بین رفته است. طرف روسی با متهم کردن ایران به عدم پرداخت به موقع تعهدات مالی خود آن هم در آستانه صدور قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت بهانه مناسبی پیدا کرد تا موضع سخت کرملین در قبال ایران را به نمایش بگذارد.

اکنون اما زمانی که به تهران مجدداً یک ضرب‌الاجل ۶۰ روزه برای تعلیق غنی سازی داده شده است، به نظر می‌رسد که روسیه آماده بازگشتن به نقش «پلیس خوب» است. یک مقام عالیرتبه در تهران به «نزاویسیمایا گازیتا» گفت سند تنظیم مسائل مالی نیروگاه اتمی بوشهر آماده شده و در آینده نزدیک امضا خواهد شد. به گفته منبع ایرانی، این امر اما زودتر از اوائل ماه آینده صورت نخواهد گرفت چرا که در حال حاضر در ایران تعطیلات نوروزی است که معمولا دو هفته به طول می‌انجامد. «ایرینا یوسیپووا» رییس دفتر مطبوعاتی «اتم استروی اکسپورت» نیز اعلام کرد که این کمپانی اولین پرداخت را در قبال احداث نیروگاه بوشهر از زمان توقف آنها دریافت کرده است. وی افزود که فعلا صحبت درباره تحویل سوخت زودتر از موعد است چرا که در حال حاضر این بررسی در جریان است که قطع پرداخت‌ها تا چه اندازه در روند احداث نیروگاه تاثیر داشته است.

به نظر می‌رسد که چنین اتفاقاتی پیرامون نیروگاه بوشهر ناشی از درک متقابلی است که روسیه با شرکای خود در گروه ۱+۵ به دست آورده است. در این حاشیه البته باید گفت که اظهارات تند محمود احمدی نژاد رییس جمهور ایران به هیچ وجه مناسب نبود. وی اشاره کرد که ایران ممکن است در روابط خود با کلیه کشورهای شورای امنیت که از قطعنامه اخیر حمایت نموده‌اند تجدید نظر کند. احمدی‌نژاد ضمن اعلام این مطلب که کشور وی اجرای برنامه هسته‌ای خود را حتی برای یک ثانیه‌ هم متوقف نخواهد کرد گفت: زمانی که ایران در برنامه‌های روابط خارجی خود تجدید نظر می‌کند به این نکته توجه خواهد کرد که چه کسی از قطعنامه حمایت کرده و چه کسی آن را رد کرده است.

طرف ایرانی منظور احمدی نژاد در قبال تجدید نظر در روابط خارجی جمهوری اسلامی که طبق منطق رییس جمهور ایران شامل مسکو هم خواهد شد را رسما تفسیر نکرده است. دیپلمات‌های ایرانی در گفتگوهای خصوصی خواستار آن هستند که به این دسته از سخنرانی‌های رییس جمهور ایران توجه نشود. به گفته یکی از منابع «نزاویسیمایا گازیتا» در حال حاضر ظاهراً قرار است که مذاکرات مستقیم رییس‌جمهور ایران با جهان خارج به حداقل رسانیده شود.

دیپلمات‌های روسی نیز از دیگران می‌خواهند که مواضع تهران با سخنان احمدی نژاد سنجیده نشود. یک منبع خبری دیپلمات روسی می‌گوید «ما تلاش می‌کنیم که بیشتر به گام‌های معین توجه کنیم تا به سخنان». وی در عین حال تاکید کرد که این گونه اظهارات ایرانی‌ها می‌تواند از نظر مسکو و شرکای آن بد تعبیر شود.

به هر ترتیب، گام‌های کنونی روسیه نشان می‌دهند که مسکو به استفاده ابزاری از نیروگاه بوشهر در روابط دیپلماتیک خود با ایران و دیگر کشورهای جهان تمایلی ندارد. این رویکرد تقریبا از همان ابتدای اجرای طرح وجود داشت. طرف روسی به صورت ساده مسلئه‌ای را مطرح می‌کند اما در عین حال پیمانکاران به امور معین خود در نیروگاه بوشهر ادامه می‌دهند.