سرانجام راهبردی که امام تدوین کرد

در آستانه سی امین سال نامگذاری آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به نام «روز قدس» از سوی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی ره قرار داریم

همزمان نیز بنا به رسم متداول این روزها خاورمیانه یا شاهد تهدیدات نظامی از سوی رژیم صهیونیستی و آمریکا است یا تحرکات گسترده دیپلماتیک از سوی غرب همه تحولات منطقه را تحت الشعاع خود قرار داده است.

در آستانه روز قدس امسال اما هیچ نشانه از عربده کشی های آمریکا و اسرائیل دیده نمی شود، بلکه لشکرکشی گسترده دیپلماتهای آمریکایی، اروپایی، عربی و صهیونیستی اینک به تیتر نخست رسانه های منطقه ای و بین المللی تبدیل شده است. گو اینکه قرار است اتفاق جدیدی رخ دهد.

جرج میچل نماینده ویژه اوباما در روند صلح خاورمیانه برای زمینه سازی این رخداد مهم از آمریکا به اروپا و از آنجا به خاورمیانه پل هوایی بنا کرده است.او همواره به منطقه سفر می کند. سوریه، مصر، عربستان، لبنان، سرزمینهای اشغالی فلسطین، اردن و از آنجا به لندن، بروکسل، برلین و پاریس. نشستهای محرمانه و گاه چند جانبه.

اتحادیه عرب نیز وزیران خارجه خود را به مقر اصلی اش در قاهره فرامی خواند و موضوع متوقف نشدن شهرک سازی اسرائیل را محکوم می کند.یمن به بشکه ای از باروت تبدیل شده که هر آن به گونه ای قابل انفجار است که پس لرزه های این انفجار می تواند منطقه را زمین گیر کند.در همین زمان بنیامین نتانیاهو با دعوت رسمی حسنی مبارک میهمان مصری ها می شود.در آن سوتر زمینه ها برای برگزاری نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل فراهم می شود.

زمزمه هایی نیز مبنی بر نشست چند جانبه وزیران اتحادیه عرب با مقامات اسرائیلی و اروپایی و آمریکایی در حاشیه برگزاری نشست مجمع عمومی به گوش می رسد. از همه مهمتر طرح آمریکا برای برگزاری نشست سه جانبه ابومازن رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در حاشیه این نشست است. چیزی شبیه نشست کمپ دیوید ۲ در سال ۲۰۰۰ میلادی.

همه این تحرکات در آستانه سی امین سال نامگذاری روز قدس به تدبیر حضرت امام(ره) است.تمامی این تحرکات نیز یک هدف را دنبال می کنند توقف شهرک سازی در برابر عادی سازی.

این معادله اینک به معادله حاکم بر مناقشه اعراب و اسرائیل از یک سو و فلسطینی ها با اسرائیل تبدیل شده است.هرچند که معنای فلسطینی ها در این جمله، همه فلسطینی ها را در بر نمی گیرد بلکه به جریان سازش در این کشور که طرف مذاکره غربی ها هستند اطلاق می گردد.در این میان، غرب به رهبری آمریکا تلاش دارد گفتگوی دوجانبه با فلسطینی ها را به گفتگوی چندجانبه با اعراب و فلسطینی ها تبدیل کند چه اینکه با منافع آنان همسوتر است.با این وجود آیا این می تواند موفقیتی برای هر یک از طرف های مذاکره محسوب شود؟

مروری به معادلات گذشته حاکم بر مناقشات یاد شده تصویر درستی از جایگاه هر یک از طرف های یاد شده به دست می دهد.

اسرائیل پس از پیروزی در جنگ ۱۹۶۷ موضوع «صلح در برابر زمین» را مطرح و از دو کشور عربی مصر و سوریه دعوت به امضای معاهده صلح کرد. مصر اولین کشور عربی بود که در سال ۱۹۷۸ در دام این معادله افتاد. اما سوریه که آن را تاکتیکی از سوی اسرائیل می دانست نپذیرفت.

در پی این ناکامی اسرائیل که به دلیل نهضت بیداری اسلامی نشأت گرفته از انقلاب اسلامی ایران بود تل آویو معادله «صلح در برابر صلح» را مطرح کرد.

اردن دومین کشور عربی بود که در دام طرح جدید اسرائیل افتاد. پس از آن اسرائیل هرگز موفق نشد هیچ کشور عربی دیگری را پای میز سازش بکشاند.این رخدادها زمانی بود که اندیشه اسلامی جای اندیشه قومی گرای در مسأله فلسطین را گرفته بود.

از این زمان اسرائیل به کمک آمریکا برای تحقق امنیت خود به سمت عادی سازی روابط با کشورهای عربی گام برداشت.

آمریکا در چارچوب کمیته چهارجانبه صلح چندین طرح مختلف از جمله طرح نقشه راه و آناپولیس را با همین هدف ارایه نمود که هربار با ناکامی هایی روبرو شد.این بار اما طرح «توقف شهرک سازی در برابر عادی سازی روابط» به معادله حاکم بر مناقشه اعراب و اسرائیل تبدیل شده است.

نکته مهمی که این معادله در درون خود دارد این است که اسرائیلی ها هیچ نگاهی به فلسطینی ها در این طرح ندارند بلکه با افزایش شهرک سازی قصد دارند از آن به عنوان ابزاری برای وادار کردن اعراب به عادی سازی روابط با اسرائیل استفاده کنند.

اسرائیل برای پذیرش این طرح هم شروطی قایل است مبنی بر اینکه توقف شهرک سازی را به صورت موقت می پذیرد.

با این توصیف جایگاه هریک از طرف های درگیر در روند صلح خاورمیانه شفاف است. اسرائیل طرحی برای صلح با فلسطینی ها ندارد.

از آن سو می کوشد با عادی سازی روابط با کشورهای عربی از چنبره مشکلات امنیتی متوجه خود خارج شود.

این همان هدفی است که اسرائیل با طرح نقشه راه و آناپولیس به دنبالش بود که با مخالفت شدید فلسطینی ها روبرو شد.

تحولات در خاورمیانه حتی در درون سرزمینهای اشغالی فلسطین تا اندازه ای تغییر کرده است که دیگر عامل متغیر در تعیین موازنه قوا اسرائیلی ها و یا آمریکایی ها نیستند بلکه این خود فلسطینی ها هستند که به عامل اثرگذار در معادله درون سرزمینهای اشغالی تبدیل شده اند.

جریان های مقاومت که اینک نمایندگی غالب جمعیت فلسطین را یدک می کشند طرح یاد شده از سوی اسرائیل را خطرناک و تعامل با آن را خیانت به آرمان فلسطین می دانند.این رویکرد اصیل و عدالت محور در فلسطین نزدیک به سه دهه است که در درون سرزمینهای فلسطینی پا گرفته است.

از همان زمانی که حضرت امام خمینی(ره) با تمسک به مبانی اصیل اسلامی رژیم شاهنشاهی پهلوی در ایران را ساقط کرد و جمهوری اسلامی ایران را بنا نهاد. رویکرد به همین الگوی مبارزاتی است که تا به امروز همه طرحهای سازشکارانه علیه ملت فلسطین و ملتهای منطقه را با ناکامی روبرو کرده است.الگویی که در تعیین روز جهانی قدس تبلور یافت.

مهدی شکیبایی