آیا كلسترول تخم مرغ مضر است

در گذشته تصور می شد كه تخم مرغ به دلیل دارا بودن كلسترول بایستی به مقدار كم مصرف شود اما امروزه ثابت شده, مقدار چربی اشباع غذا بیشتر از خود كلسترول , در افزایش كلسترول خون موثر است بنابراین تخم مرغ كه دارای چربی اشباع كمی است, نقش چندانی در افزایش كلسترول خون ندارد, مگر اینكه به مقدار زیاد مصرف شود

در گذشته تصور می شد كه تخم مرغ به دلیل دارا بودن كلسترول بایستی به مقدار كم مصرف شود. اما امروزه ثابت شده، مقدار چربی اشباع غذا بیشتر از خود كلسترول ، در افزایش كلسترول خون موثر است. بنابراین تخم مرغ كه دارای چربی اشباع كمی است، نقش چندانی در افزایش كلسترول خون ندارد، مگر اینكه به مقدار زیاد مصرف شود. چندی پیش مطب كامل و جامعی در رابطه با مواد مغذی موجود در تخم مرغ تهیه كرده بودیم و روی سایت به نمایش درآمد كه هم اكنون در بخش ( اجتماعی / تغذیه / خواص خوراكی ها / سایر مواد غذایی ) موجود است.

در سال ۱۹۹۷ ، ۲۲۴ تحقیق انجام شده بر روی بیش از ۸۰۰۰ نفر نشان داد كه چربی اشباع موجود در مواد غذایی باعث افزایش كلسترول خون در بیشتر افراد می شود. منابع غذایی چربی های اشباع شامل : گوشت قرمز، كره ، خامه و لبنیات پرچرب و روغن نباتی جامد است.

تحقیق تازه ای برروی ۱۱۷ هزار نفر زن و مرد نیز نشان داده كه حتی مصرف روزانه بیش از یك عدد تخم مرغ ، با خطر بروز بیماری قلبی – عروقی ارتباط چندانی ندارد.

بیشترین علت مرگ و میر در آمریكا بیماری قلبی – عروقی ( CHD۱) است كه باعث مرگ بیش از ۲۶۰ هزار نفر در سال می شود. عوامل زیادی بر روی خطر CHD اثر دارند كه شامل عوامل تغییر ناپذیر و تغییر پذیر است.

عوامل تغییر ناپذیر مثل عوامل ارثی (كه در تاریخچه خانوادگی مشخص می شود)، افزایش سن، و جنس مذكر است. عوامل تغییر پذیر شامل سیگار كشیدن ، فشار خون بالا و كلسترول خون بالاست.

همچنین عوامل دیگری مثل فعالیت بدنی كم، اضافه وزن، نحوه توزیع چربی در بدن، كمبود آنتی اكسیدان ها، پاسخ غیر طبیعی به انسولین، غیر عادی شدن فاكتورهای انعقاد خون و افزایش هموسیستئین۲ در خون نیز باعث بروز CHD می شوند.

اما كلسترول خون از عوامل تغییر پذیری است كه به روش زندگی ما و غذایی كه می خوریم بستگی دارد.

موارد توضیح داده شده در زیر به شما كمك می كند تا عقاید غلطی را كه در مورد كلسترول دارید كنار بگذارید.

كلسترول چیست؟

ماده مومی شكل و چربی كه به مقدارفراوان در بدن وجود دارد و برای ادامه زندگی حیاتی و ضروری است؛ تركیب مهمی كه در غشای تمام سلول ها وجود دارد. ۲۵ درصد كل كلسترول بدن در غشای سلول های عصبی است كه مهمترین پوشش چربی است كه اعصاب را عایق می كند.

همچنین ماده اصلی برای ساخت بسیاری از هورمون های جنسی استروئیدی است ( مثل استرادیول و تستوسترون ). هورمون های استروئیدی توسط غدد فوق كلیوی ساخته می شوند مثل كورتیزول و پیش ساز ویتامین D ( ۷- دهیدروكلسترول). همچنین پیش ساز اصلی اسیدهای صفراوی است كه برای هضم چربی ها ضروری می باشد. بدن یك فرد بالغ ۱۵۰ گرم كلسترول دارد.

چگونه كلسترول از رژیم غذایی بدست می آید ؟

اگر چه تقریباً تمام بافت های بدن می توانند كلسترول را بسازند، ولی بیشتر آن توسط كبد و روده ساخته می شود. این ماده بطور طبیعی و بدون توجه به دریافت كلسترول موجود در غذا ، در خون وجود دارد.

كبد مقدار مشخصی كلسترول تولید می كند كه بدون آن بدن قادر نیست به درستی كار كند. بدن یك فرد بالغ در هر روز ۵/۰ تا ۱ گرم كلسترول می سازد كه بیشتر از مقداری است كه از طریق غذا جذب بدن می شود. منابع غذایی كلسترول شامل تخم مرغ، كره، خامه، دل و جگر و قلوه است.

رژیم غذایی كشورهای غربی روزانه حاوی ۷۵۰-۲۵۰ میلی گرم كلسترول است كه نصف آن توسط روده جذب می شود و در بدن گردش پیدا می كند.

مقدار كل كلسترول بدن ما به دوچیز بستگی دارد:

۱- مقدار كلسترول ساخته شده در بدن و دفع شده از آن .

۲-كلسترول جذب شده از غذا( تقریباً یك سوم كلسترول از غذا به دست می آید ).

در بیشتر افراد، وقتی كه كلسترول دریافتی از غذا زیاد باشد، مقدار تولید آن در بدن كاهش می یابد ولی كسی نمی تواند از این طریق مقدار كلسترول بدن خود را تنظیم كند.

تفاوت بین كلسترول خون و كلسترول غذا چیست؟

كلسترول خون مقدار كلسترول موجود در جریان خون است.

كلسترول غذا، در بعضی مواد غذایی كه ما می خوریم، وجود دارد.

آیا كلسترول موجود در غذا دلیل اصلی افزایش كلسترول خون است؟

بررسی ها ثابت كرده مقدار چربی موجود در غذا بخصوص چربی های اشباع ، بیشتر از خود كلسترول غذا، عامل اصلی افزایش كلسترول خون است.

سایر عوامل مثل كشیدن سیگار، اضافه وزن، و مقدار فعالیت بدنی بر روی چربی های خون و كلسترول نیز موثرند. اما عوامل خطر به وجود آورنده بیماری های قلبی – عروقی تحت تاثیر فاكتورهای پیچیده زیادی هستند. نقش بعضی از این عوامل مثل فشار خون بالا، فاكتورهای انعقاد خون، داشتن زمینه برای تشكیل لخته خونی در رگ ها ( ترومبوز) و مصرف الكل در ایجاد بیماری های قلبی – عروقی كاملاً ثابت شده است، ولی برخی دیگر مثل مقدار هموسیستئین خون و وضعیت آنتی اكسیدانی بدن ( كه بستگی به دریافت مواد مغذی آنتی اكسیدانی و فیتوكمیكال ها دارد) نیاز به تحقیقات بیشتری دارند.

LDL وHDL كلسترول چیستند؟

چربی ها عموماً با اتصال به پروتئین های خاصی به نام لیپوپروتئین ها در بدن حركت می كنند.

لیپوپروتئین ها دارای سطح ثابتی در جریان خون هستند. این مواد در بدن ذخیره و با چربی ها تركیب می شوند. ساختمان شیمیایی و نقش آنها در متابولیسم بدن پیچیده است.

بیشتر كلسترول موجود در خون (۷۰درصد آن ) توسط LDL۳ حمل می شود. LDL كلسترول را از كبد می گیرد و به بافت های بدن می برد. افزایش LDL خون باعث افزایش خطر CHD می شود. كلسترول باقیمانده توسط HDL۴ حمل می شود كه باعث مصرف كلسترول و كاهش خطر CHD می شود.

افزایش كلسترول خون و خطر CHD

وقتی كه جریان خون به سمت عضله قلب با گرفتگی سرخرگ های كرونر مختل شود ،CHD می تواند باعث مرگ می شود.

دو فرآیند مهم در این روند دخالت دارند: تصلب شرایین ( سخت شدن سرخرگ ها ) و ترومبوز( ایجاد لخته خونی داخل رگ ها)

حوادث پیچیده ای كه بر روی سلول ها اثر می كنند و باعث آتروما۵ می شوند ، در طی دهه های گذشته مورد بررسی قرار گرفته اند.

ابتدا عملكرد بدِ سلول های لایه داخلی دیواره سرخرگ ها باعث آسیب به آنها می شود ، در نتیجه گلبول های سفید خون بنام مونوسیت ها به این قسمت می آیند و به ماكروفاژها ( سلول های بیگانه خوار) تبدیل می شوند و عمل فیلتراسیون لایه داخلی سرخرگ ها را مختل می كنند، در نتیجه دیواره سرخرگ LDL اكسید شده را از خون بر می دارد. تكرار این آسیب باعث می شود ساخت چربی ها و سایر فرآورده های سلولی كه در آتروما شركت دارند بر روی دیواره داخلی سرخرگ ادامه یابد و در نهایت باعث مسدود شدن سرخرگ شود.

افزایش LDL خون یكی از عوامل اصلی شروع و تداوم بیماری های CHD است. وضعیت آنتی اكسیدانی دیواره سرخرگ ها از عوامل بازدارنده CHD است و مطالعات ثابت كرده كه وجود مقدار كافی ویتامین E ( آنتی اكسیدان قوی ) از آسیب لایه داخلی دیواره سرخرگ ها كه ناشی از انباشت كلسترول است، جلوگیری می كند.

پی نوشت :

۱- Coronary Heart Disease ( CHD ) : شایع ترین نوع بیماری قلبی است. در این بیماری سرخرگ های كرونر كه باعث تغذیه قلب می شوند ، تنگ می شود و در نتیجه خون اكسیژن دار به مقدار كافی به قلب نمی رسد.

۲- هموسیستئین : اسید آمینه ای كه از هضم پروتئین حیوانی در بدن تولید می شود و دارای گوگرد و ساختمانی شبیه سیستئین است.

۳- Low Density Lipoprotein ( LDL )

۴- High Density Lipoprotein ( HDL )

۵- آتروما( atheroma) : ضخیم شدن دیواره سرخرگ ها در اثر انباشت چربی ها مانند كلسترول بر روی آن است كه باعث تنگی سرخرگ ها می شود.