یاشاسین آشپزی

طعم خورش هویج تبریزی را از دست ندهید

هرقدر درباره آشپزی تبریزی‌ها بگوییم کم گفته‌ایم. در سراسر ایران یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای سنتی غذاهایی هستند که مردم تبریز آن را تهیه می‌کنند. این غذاها علاوه بر ظاهری زیبا، عطر و طعم فراموش‌نشدنی نیز دارند...

در میان انواع و اقسام این گروه، خورش هویج یکی از غذاهای سنتی این شهر است که امروز قصد داریم علاوه بر طرز تهیه از ویژگی‌های تغذیه‌ای آن نیز با شما صحبت کنیم.

● عادت‌های غذایی تبریزی‌ها

حتما پنیر لیقوان تبریز را برای یک بار هم که شده چشیده‌اید؛ پنیری ترد و سفید با سوراخ‌های متعدد. مردم تبریز حتما از این پنیر در وعده صبحانه‌شان استفاده می‌کنند و نیمرو یکی دیگر از غذاهایی است که آنها، آن را در صبحانه می‌خورند.

تبریزی‌ها هنگام میهمانی حتما نوع خورش را در سفره‌شان می‌گذارند و سوپ جو پای ثابت این سفره است در واقع آنها عادت دارند که سفره رنگینی را برای میهمانشان پهن کنند. آنها از سبزی خوردن، سالاد و انواع ترشی‌های خانگی به عنوان همراهان غذا استفاده می‌کنند و دوغ طعم‌دار شده با گل سرخ و نعناع پرمصرف‌ترین نوشیدنی آنها محسوب می‌شود.

● نکته خانه‌داری

این غذا را می‌توانید با مرغ نیز بپزید و در صورتی که دوست دارید خورشتان طعم ترش داشته باشد به آن آبلیمو بزنید. البته می‌توانید مقدار شکر را نیز کم و زیاد کنید.

● مـواد لازم (برای۴ نفر)

- گوشت ماهیچه/ ۳۰۰ گرم/ ۵۵۰ کیلوکالری

- پیاز خرد شده/ ۱ لیوان/ ۲۵ کیلوکالری

- هویج خلال شده/ ۵ لیوان/ ۱۲۵ کیلوکالری

- آلوی خشک/ ۲۵۰ گرم/ ۳۰۰ کیلوکالری

- روغن آفتابگردان/ ۳ قاشق غذاخوری/ ۲۷۰ کیلوکالری

- شکر/ ۲ قاشق غذاخوری/ ۴۰ کیلوکالری

- رب گوجه‌فرنگی/۲ قاشق غذاخوری/ ۱۰ کیلوکالری

- زعفران ساییده/ به‌میزان دلخواه/ ۰ کیلوکالری

- نمک، فلفل سیاه، زردچوبه/ به‌میزان دلخواه/ ۰ کیلوکالری

● طـرز تـهـیـه

برای شروع، ۲ قاشق غذاخوری روغن را در تابه‌ای بریزید و پیازهای خرد شده را در آن تفت دهید، سپس ادویه‌ها (به غیر از زعفران)،‌ شکر و رب‌ را اضافه کنید و گوشت را در این مخلوط بریزید. پس از چند دقیقه یک لیتر آب به آنها اضافه کنید و اجازه دهید تا آب جوش بیاید. بعد از گذشت حداقل ۳۰ دقیقه آلوها را به این مخلوط اضافه کنید. در تابه‌ای دیگر، هویج را با یک قاشق غذاخوری روغن باقیمانده و کمی نمک تفت دهید و سپس در مخلوط بریزید و بگذارید تا چند دقیقه با هم پخته شوند. هنگام سرو نیز خورشتان را با چند حلقه گوجه‌فرنگی سرخ شده تزیین کنید.

● مـقـدار کـالـری

این خورش در مجموع دارای ۱۳۲۰ کیلوکالری انرژی است. در صورتی که آن را به ۴ قسمت تقسیم کنید هر بخش ۳۳۰ کیلوکالری انرژی خواهد داشت البته خوردن آن با برنج میزان کالری دریافتی را حداقل ۱۶۰ کیلوکالری دیگر نیز می‌افزاید.

● هـویـج عـلـیـه سـرطـان

این سبزی نارنجی‌رنگ از منابع بتاکاروتن یا پیش‌ساز ویتامین A است به طوری که بررسی‌ها نشان داده‌اند با خوردن ۱۰۰ گرم از این سبزی تقریبا ۵ هزار میکروگرم از این ماده مغذی تامین خواهد شد. فراموش نکنید که بتاکاروتن در گروه آنتی‌اکسیدان‌های قوی جای می‌گیرد و دریافت هر روزه آن می‌تواند از بروز سرطان پیشگیری کند. در ضمن، حضور بتاکاروتن همراه سایر منابع پروتئینی، جذب آهن موجود در آن را نیز افزایش خواهد داد. نکته‌ای که درباره بتاکاروتن باید بدانید آن است که این ترکیب به شکل ویتامین A در بدن به تولید آنتی‌بادی توسط گلبول‌های سفید خون و فعالیت سلول‌های T کمک کرده بنابراین تقویت‌کننده سیستم دفاعی بدن است پس کسانی که در مناطق آلوده زندگی می‌کنند یا مدام به عفونت‌های مختلف مبتلا می‌شوند بهتر است این سبزی را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند.

● مـاهـیـچـه عـلـیـه کـم‌خـونـی

گوشت قرمز به خصوص ماهیچه‌ها به دلیل فعالیت بیشتر دارای آهن بالایی است؛ ماده معدنی که کمبود آن باعث ابتلای فرد به کم‌خونی می‌شود. درباره آهن باید بگوییم که این ماده مغذی در تولید ناقلان عصبی در مغز و هورمون تیرویید دخالت دارد، به تولید انرژی در سلول‌ها کمک می‌کند و همچنین باعث حمل اکسیژن به وسیله هموگلوبین در گلبول‌های قرمز می‌شود بنابراین کمبود آن کم خونی، قاشقی?شدن ناخن‌ها، بی‌اشتهایی، عدم تمرکز و خستگی زودرس را به همراه دارد. جالب است بدانید که برای جذب بیشتر آهن، حضور ویتامین A، E، ویتامین B۶ و C ضروری است و در صورتی که فرد به کمبود یکی از این ویتامین‌ها مبتلا باشد، احتمال کم‌خونی نیز در وی بالا خواهد رفت.

● روغـن آفـتـابـگـردان عـلـیـه نـابـاروری

آفتابگردان از جمله دانه‌های روغنی است که از منابع اسیدچرب ضروری به نام اسیدلینولئیک به حساب می‌آید. روغن آن نیز دارای مقاومت بالایی است بنابراین می‌توان آن را برای سرخ‌کردن مواد غذایی مورد استفاده قرار داد. وقتی صحبت از روغن‌ها می‌شود فقط جنبه چاق‌کنندگی آنها یادآوری می‌شود در حالی که این دسته از مواد مغذی جزیی از ساختمان هر سلول است و غشای آنها را تشکیل می‌دهند و وجودشان به عملکرد بهتر سلول‌ها کمک می‌کند. به طوری که کمبود دریافت‌شان خشکی پوست، اختلال در بینایی، ناباروری، افزایش شکنندگی گلبول‌های قرمز، کاهش قدرت دفاعی بدن و حتی افزایش احتمال ابتلا به فشار خون را به همراه دارد بنابراین باید از این گروه نیز در برنامه غذایی روزانه استفاده کرد اما به اندازه به طوری که خوردن هر قاشق مرباخوری این روغن‌ها یک واحد چربی است و دارای ۴۵ کیلوکالری انرژی که باید در کل انرژی دریافتی محاسبه شود.

● همراه این غذا

بهتر است خورشتان را با برنج کته شده یا نان سنگک میل کنید. آن را با یک بشقاب سبزی خوردن همراه کرده و با یک لیوان دوغ بدون گاز و کم‌نمک وعده غذایی‌تان را تکمیل کنید. به این ترتیب تقریبا تمامی گروه‌های غذایی در این وعده بوده و شما به این نکته که توصیه می‌شود در یک وعده از همه گروه‌های غذایی یک نماینده حضور داشته باشد، توجه کرده‌اید.

● اگر لاغر هستید

حتما خورشتان را با برنج کته شده و آب‌گوشت میل کنید و کمی سیب‌زمینی سرخ‌شده را نیز با این غذا همراه کنید به این ترتیب میزان کالری دریافتی‌تان افزایش چشمگیری خواهد یافت.

● اگر چربی خون دارید

بهتر است به خورشتان خلال کدوسبز البته با پوست نیز اضافه کنید زیرا این سبزی دارای فیبری است که به کنترل چربی خون کمک می‌کند در ضمن از شکر صرف نظر کرده و میزان روغن مصرفی‌تان را به حداقل ممکن برسانید.

● اگر کم‌خونی دارید

ماهیچه به کاررفته در این غذا منبع آهن است. شما می‌توانید با زدن کمی آبلیمو به این غذا، میزان جذب این ماده معدنی را افزایش دهید. در ضمن غذایتان را با یک لیوان شربت کم‌شکر، آبلیمو و یک بشقاب سالاد متشکل از سبزیجات رنگی میل کنید.

ساقی اخوان