نقشه راه جریان عدالتخواهی

دغدغه عدالتخواهی در جامعه عالی است اما اگر تفکر عدالتخواهی را بتوان تبدیل به یک عزم و اراده ملی کرد بهتر به نظر می رسد زیرا آن گاه با اطمینان بیشتری می توان به دستاوردهای عملی آن امیدوارتر بود

دغدغه عدالتخواهی در جامعه عالی است اما اگر تفکر عدالتخواهی را بتوان تبدیل به یک عزم و اراده ملی کرد بهتر به نظر می‌رسد زیرا آن گاه با اطمینان بیشتری می‌توان به دستاوردهای عملی آن امیدوارتر بود.

به راستی با چه سازوکاری می‌توان به این هدف یعنی عزم ملی در مقوله جریان عدالتخواهی دست یافت؟ یکی از انتقاداتی که به جریان عدالتخواهی در طول ۳۰ سال انقلاب اسلامی وارد است آنکه فعالان این حوزه به این جریان به صورت سیستمی نگاه نکرده‌اند. و اگر گاهی اوقات در کشور فضاهایی به وجود آمده است حاصل فعالیت‌های اشخاص خاص بوده است که بعد از مدتی در اجتماع اولویت و اهمیت اصلی خود را از دست داده است.

در نگاه همه جانبه و نظام مند در جریان عدالتخواهی باید از تمامی ابزارهای اصلی این جریان یعنی(نخبگان،‌مردم و دولت) به صورت هماهنگ و منسجم استفاده کرد تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت.

به نظر می‌رسد در اولین گام باید سراغ نخبگان و فعالان سیاسی در جامعه رفت زیرا آنها به‌عنوان تولید کنندگان مبانی و نظرات تفکر عدالتخواهی به حساب می‌آیند بررسی ابعاد گوناگون عدالتخواهی بخصوص از جنبه‌های جامعه شناسانه و علم اقتصاد و...وظیفه‌ای است که بر عهده این گروه گذشته شده است. ارائه تعریف دقیق از مسئله عدالتخواهی با توجه به نوع فرهنگ و آموزه‌های اسلامی و نیز هماهنگ بودن با مبانی انقلاب اسلامی از مواردی است که نخبگان جامعه در فضاهای علمی و تحقیقاتی باید به آن بپردازند و اگر تفکر عدالتخواهی خود را از لحاظ فکری و ارزشی تقویت نکند ناخواسته وارد تعاریف عدالت‌های وارداتی از نوع مارکسیستی یا لیبرالی آن می‌شوند و این برای جریان عدالتخواهی که قصد دارد در چارچوب مبانی انقلاب اسلامی حرکت کند سم مهلکی محسوب می‌شود. لازم به ذکر است که فعالان اجتماعی که ابزارهای تبلیغی مختلفی در اختیار دارند مبانی عدالتخواهی تولید شده را باید در اختیار مردم قرار دهند و آن را تبدیل به یک مطالبه عمومی کنند.

به عبارت دیگر باید حرف اول مردم در تمام سطوح جامعه این موضوع باشد.

مسلما از یک سو سوالات مختلفی در مورد تعاریف و مبانی عدالتخواهی در ذهن مردم نقش می‌بندد که پاسخگویی به آن وظیفه نخبگان است و از طرف دیگر در مواجهه با عملکرد مسئولان اجرایی کشور به دنبال جواب‌های شفاف و قانع کننده می‌باشند و مردم از هر دو گروه انتظار دارند تا به مطالباتشان جامه عمل بپوشانند.

و آخرین مرحله در جریان عدالتخواهی نوبت به مسئولین کشور بخصوص در نهادهای نظارتی و قضائی می‌رسد و در این بین توجه به چند نکته در مورد عملیاتی کردن جریان عدالتخواهی ضروری به نظر می‌رسد دولتمردان در گام نخست باید در تمام قوانین و مقررات و نیز ارائه راهکارهای عملیاتی روح عدالتخواهی در آنها موج بزند و از سوی دیگر بیش از آنکه به حجم کتاب قانون بیفزایند باید ضمانت اجرایی یعنی قاطعیت لازم را در هنگام اجرای قانون لحاظ کنند و هیچ گاه تحت تاثیر مصلحت اندیشی‌های سیاسی قرار نگیرند.

ناگفته پیداست در جریان عدالتخواهی نقطه مشترک مردم ،‌ نخبگان و دولتمردان اعتقاد به مبانی انقلاب اسلامی است که می‌تواند نقطه آغاز تعامل و جریان مستمر عدالتخواهی در کشور باشد .

مهدی تیماجی