شرایط سیر و سلوک

▪ سیر و سلوک به چه معنا است و سالک الی الله به چه شروطی باید التزام عملی داشته باشد؟
ـ بین دو کلمه سیر و سلوک ترکیب عطفی برقرار است و در کتاب های لغت این دو را در کنار هم این گونه معنا …

سیر و سلوک به چه معنا است و سالک الی الله به چه شروطی باید التزام عملی داشته باشد؟

ـ بین دو کلمه سیر و سلوک ترکیب عطفی برقرار است و در کتاب های لغت این دو را در کنار هم این گونه معنا کرده اند:

«طی طریق و راه پیمودن و ریاضت کشیدن و در تصوف آداب و رسوم و کیفیت مقامات و احوال و چگونگی در طریقت است و ترقی زندگی روحی را به سفر و مسیر تشبیه کرده اند و از همه تشبیهات این تشبیه جامع تر است. سالک (راه رونده) در طی طریق از همین لحظه که به راه می افتد و درپی تکمیل خود برمی آید، در راه وصل به منظور و مقصود خویش از مراحل و منازل گوناگون می گذرد و مانند مسافرین جهان پیما هردم با منظره مخصوصی مواجه می شود.» (لغت نامه دهخدا، ج ۲، ص ۷۶۲)

بعضی از فرهنگ لغت ها این دو کلمه را در کنار هم به صورت خلاصه این گونه معنا کرده اند: «روش و عمل ریاضت برای رسیدن به مقامات معنوی (کامل فرهنگ فارسی، ص ۶۰۵)

کلمه سلوک به تنهایی به معنای پیمودن راه و سیر؛ یعنی تماشای آثار و خصوصیات منازل و مراحل دربین راه می باشد. (لب اللباب در سیرو سلوک، محمدحسین طهرانی، ص ۲۵)

شرایط سالک در سیر و سلوک

سالک طریقت معرفت الهی باید به چهار شرط ضروری التزام عملی داشته باشد:

۱) حضور

سالک باید، ما سوی الله و همه عالم، از جمله خود را با تمام شئونش در محضر خدا دیده، همه کارهای خود را تحت مراقبت خدا بداند. (الم یعلم بان الله یری)

۲) آداب حضور

درحد توان و مقدورات خود، در برابر حضور «رب الارباب» آداب حضور را رعایت کند.

(صلوا کما رایتمونی اصلی)

۳) همت

سالک باید با همت عالی وارد این طریق شود. (قدرالرجل علی قدر همته)

۴) طلب

سالک باید همانند گدایان مصر از «غنی مطلق» با اصرارگدایی کند (من طلب شیئا و جد و جد)

بنابراین، طی کردن مراحل، جهت «تهذیب و تصفیه نفس» را سیر و سلوک می خوانند و سالک را اهل سلوک و اهل طریقت می نامند. طی مراحل طریقت، مستلزم شناخت چهار عامل است: راه، رونده، مقصد و راهنما.