۲۸ آذر ۱۳۵۸ عباس امیرانتظام بازداشت شد

روز ۲۸ آذرماه ۱۳۵۸ یک روز پس از آنکه عباس امیرانتظام, معاون سابق نخست وزیر دولت موقت جمهوری اسلامی و سفیر وقت ایران در سوئد, از استکهلم به تهران مراجعت کرد, به اتهام همکاری با سازمان جاسوسی آمریکا «سیا» بازداشت شد

روز ۲۸ آذرماه ۱۳۵۸ یک روز پس از آنکه عباس امیرانتظام، معاون سابق نخست‌وزیر دولت موقت جمهوری اسلامی و سفیر وقت ایران در سوئد، از استکهلم به تهران مراجعت کرد، به اتهام همکاری با سازمان جاسوسی آمریکا «سیا» بازداشت شد.

به نوشته‌ روزنامه‌ اطلاعات: «به دنبال افشاگری دانشجویان پیرو خط امام درباره عباس امیرانتظام و نقش وی در ایفای رابطه بین ایران و آمریکا که در اخبار سراسری سیمای جمهوری نیز پخش شد، خبرگزاری پارس در تماس با یکی از دانشجویان پیرو خط امام کسب اطلاع کرد: انتظام از‌‌ همان اوایل انقلاب، نقش رابط بین ایران و آمریکا را بر عهده داشته و اسنادی که به وسیله دانشجویان پیرو خط امام بدست آمده حاکی است که وی با توجه به داشتن چنین نقشی اظهار تمایل کرده است در کشور سوئد ظاهرا به عنوان سفیر ادامه خدمت دهد و در حقیقت راحت‌تر بتواند نقش خود را در ارتباط با آمریکا ایفا کند.»

دانشجویان پیرو خط امام همچنین به خبرگزاری پارس گفتند که «اسناد و مدارک زیادی حاکی از ارتباط دائم عباس امیرانتظام با آمریکا بدست آمده است که بزودی در اختیار مطبوعات و رسانه‌های گروهی قرار خواهد گرفت.»

دو تن از دانشجویان پیرو خط امام همزمان با بازداشت امیرانتظام در تلویزیون ظاهر شدند و اسنادی را مقابل دوربین خواندند که به گفته آن‌ها نشان می‌داد امیرانتظام در تلاش بوده است تا روابط خوبی میان ایران و آمریکا برقرار کند. یکی از این دانشجویان با اشاره به یکی از این اسناد می‌گوید: «در یکی از اسناد تفسیری درباره آقای عباس امیرانتظام به چشم می‌خورد به این شرح که توصیف کاردار بروسن (لینگن) از امیرانتظام به عنوان یک شخص باهوش و نماینده بسیار ماهر دولت ایران در سخن گفتن کاملاً صحیح است. انتظام در حقیقت علاقه به ادامه‌ تماس با آمریکا دارد و به نظر می‌رسد خالصانه می‌کوشد تا دوباره روابط دوجانبه خوبی بین ایران و آمریکا برقرار کند. سفارت گفت‌وگو با امیرانتظام را در حد امکان ادامه خواهد داد.»

دانشجویان پیرو خط امام پس از بازداشت امیرانتظام هر روز در مصاحبه با رسانه‌ها اسنادی را علیه وی افشا می‌کردند که به گفته‌ آن‌ها در جریان تفتیش و تجسس سفارت آمریکا در تهران به دست آمده بود. آنان از جمله به سندی اشاره می‌کردند که بر اساس آن آمریکایی‌ها برای تبادل اطلاعات با امیرانتظام اعلام آمادگی کرده بودند. به نوشته روزنامه اطلاعات در این سند آمده است که «سیا از کاردار آمریکا در استکهلم می‌خواهد که به انتظام اطلاع دهد که ما حاضریم تبادل اطلاعات بعد از دهم سپتامبر انجام شود. این سند نشان‌دهنده آن است که امیرانتظام قبلاً تقاضای چنین کاری یعنی تبادل اطلاعات را کرده که از طرف سیا اطلاع داده می‌شود حاضرند این تبادل اطلاعات پس از دهم سپتامبر انجام گیرد.»

تسخیرکنندگان سفارت آمریکا می‌گفتند امیرانتظام می‌خواست روابط ایران و آمریکا را بهبود ببخشد و سپس خود به عنوان سفیر ایران راهی آمریکا شود. سندی که به گفته‌ دانشجویان این ادعا را ثابت می‌کرد گزارشی بود در سفارت آمریکا که در آن آمده بود: «امیرانتظام خوش‌بین بود که سفرش به سوئد باعث آن نخواهد بود که وظیفه‌اش به عنوان کانال ارتباطی بین ایران و آمریکا قطع شود. او می‌گفت: ارتباط نیز ساده‌تر خواهد شد و در آنجا بهتر از تهران و واشنگتن می‌توانیم حرف بزنیم. به علاوه او به طور منظم ماهی یکبار به ایران خواهد آمد. وقتی از او درباره تعیین سفیر برای آمریکا سوال شد، گفت که ممکن است یکی دو ماه طول بکشد و خوش‌بین بود که خودش نامزد این پست شود.»

امیرانتظام که در زمان بازداشت ۴۷ ساله بود بیش از یک سال بعد از بازداشت در دادگاهی به اعدام محکوم شد اما با تلاش‌های مهندس بازرگان رییس دولت موقت این حکم به حبس ابد کاهش یافت. او هنوز هم اتهامات وارده به خود را رد می‌کند و می‌گوید تمام این ماجرا توطئه‌ای علیه خود و دولت موقت بوده است.

منبع: تاریخ ایرانی