دل به گوش نبندید همه چیز را ببینید

نگاهی کوتاه به برخی از جاذبه هایی که شهرت چندانی ندارد

شهرت جاذبه‌های گردشگری ایران گاهی کارکردی زیان‌آور به خود می‌گیرد، چراکه این شهرت باعث می‌شود بسیاری از جاذبه‌های دیگر نادیده بمانند.

برای اهالی لرستان« گردشگاه گوشه »آنقدر معروف است که هر‌کدامشان کوله را ببندند و راهی آنجا شوند، اما برای دیگر اهالی این سرزمین این گردشگاه آنقدرها شناخته شده نیست تا وارد این استان شوند سراغ آن را بگیرند. در این شماره از سلسله مطالب ایرانگردی سعی کردیم به بخش‌هایی از شگفتی‌های این سرزمین بپردازیم که نامشان را کمتر شنیده‌اید. هرچند خیلی به شنیده‌ها دل نبندید و دیدن را تجربه کنید.

● شب‌مانی‌در‌گوشه ـ ‌لرستان

دره گوشه یکی از مناطق سرسبز و خرم لرستان است که در ۲۰ کیلومتری خرم‌­آباد در دامنه­ کوه «هشتاد پهلو» قرار گرفته است. این منطقه یکی از تفرجگاه‌های اصلی این استان محسوب می‌شود که امکان فعالیت‌های گوناگونی را برای گردشگران فراهم کرده است.

مسیر دسترسی به این گردشگاه که به جهت گذر از دامنه‌های کوه پرپیچ و خم است، چشم‌اندازهای طبیعی زیبایی را به نمایش می‌گذارد که حاصل فرسایش آب رودخانه است. باغ‌های انار و انگور در این گردشگاه استقرار دارند و بر صفای آن افزوده‌اند.

بیشتر گردشگران با هدف گذران اوقات فراغت خود و گاه شب‌مانی به گوشه سفر می‌کنند، اما برخی دیگر نیز از این فرصت برای کوه‌پیمایی و پیاده‌روی در مسیرهای کوهستانی بهره می‌برند. در تفرجگاه گوشه علاوه بر جاذبه‌های طبیعی می‌توان از دو جاذبه تاریخی کاروانسرای گوشه و بقعه شاه شجاع‌الدین خورشید نخستین اتابک «لر کوچک» نیز بازدید کرد. به‌علت وجود همین بقعه، نام دیگر تفرجگاه گوشه، شهنشاه است.

● روستای وشنوه ـ قم

روستای وشنوه در ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر قم قرار دارد. این روستا که در بخش کوهستانی استان قم واقع شده است، بهار و تابستانی معتدل و لطیف و زمستان‌هایی سرد دارد. این روستا به سبب آب و هوای مطبوع و خاک مناسب، دارای باغ‌های بسیار است که مهم‌ترین محصولشان فندق، گردو، بادام و آلو است‌.

بافت مسکونی وشنوه متراکم است، اما بخشی از روستا که در شیب تند واقع است، معماری پلکانی دارد. به طور کلی معماری روستا زیبا و چشم‌نواز است. رودخانه فصلی وشنوه نیز که از میان روستا می‌گذرد، بر طراوت این روستا افزوده است.

روستای وشنوه چشم‌اندازهای طبیعی منحصر به فردی در اطراف خود دارد. یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این روستا غار وشنوه است که در شش کیلومتری آن و در کوهستان اردهال واقع شده است.

در این کوهستان چهار غار وجود داردکه دارای منابع عظیم آب هستند و گاهی این آب‌های زیرزمینی به صورت چشمه بر زمین می‌جوشند. امامزاده هادی تنها جاذبه‌ تاریخی این روستا است که قدمت آن به دوره صفویه بازمی‌گردد. مهم‌ترین سوغات این روستا قالی و قالیچه‌های دستبافت و انواع خشکبار است.

● چاه نیمه ـ سیستان و بلوچستان

منطقه تفریحی چاه نیمه در شمال‌ سیستان و بلوچستان، در ۴۰ کیلومتری زابل است. چاه نیمه دارای مساحت۶۰۰۰هکتاری است که به دو بخش تحقیقات کشاورزی و منطقه تفریحی تقسیم می‌شود. ۷ کیلومتر از طول این منطقه در مرز مشترک با افغانستان قرار دارد. منطقه تفریحی چاه نیمه مهم‌ترین جاذبه گردشگری در سراسر استان سیستان و بلوچستان به شمار می‌رود و هر ساله گردشگران بسیاری را پذیراست.

چاه نیمه‌ها، چاله‌های طبیعی بزرگی هستند که آب مازاد رودخانه هیرمند به آنها سرازیر شده است و دریاچه‌های مصنوعی را تشکیل داده‌اند. مهم‌ترین جاذبه‌های این تفریحگاه جنگل مصنوعی و باغ وحش آن است. به سبب شرایط سخت آب و هوایی، این جنگل مصنوعی تنها از درختان اکالیپتوس و گز تشکیل شده است. در باغ وحش چاه‌نیمه گونه‌های نادر جانوری همچون خرس سیاه، تمساح پوزه‌کوتاه، شیر آفریقایی، ببر، پلنگ، سنجاب و انواع مار و پرندگان نگهداری می‌شوند. موزه تاریخ طبیعی، خارخانه، نهالستان، اقامتگاه و چهار دریاچه مصنوعی از دیگر امکانات این منطقه تفریحی محسوب می‌شوند.

● کاروانسرای مهیار ـ اصفهان

کاروانسرای مهیار یکی از کاروانسراهای معروف عصر صفوی است که در روستایی به همین نام در ۵۲ کیلومتری جنوب اصفهان واقع شده است. مهیار در دوره صفوی یکی از آبادی‌های مهم محسوب می‌شده است تا جایی که حتی چند گردشگر خارجی در آن دوره از این روستا بازدید کرده و شرحی از آن را نیز ثبت کرده‌اند. کاروانسرای مهیار در دوره شاه‌اسماعیل ساخته شد، اما بر اثر بلایای طبیعی قسمتی از آن ویران شد؛ سپس در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی مرمت و بخش‌هایی به آن افزوده شد.

در کاروانسرای مهیار جمعا ۳۰ اتاق یکسان پنج در چهار متری دور تا دور حیاط ساخته شده است که هر یک دارای ایوانی مجزاست ‌. چهار اصطبل سراسری در چهار گوشه کاروانسرا قرار دارد. از مهم‌ترین ویژگی‌های کاروانسرای مهیار داشتن جلوخان است که به بازار، قهوه‌خانه، مسجد و نانوایی متصل می‌شده است. جلوخان‌ها کاربرد اجتماعی داشته‌اند و مکانی جهت تجمع و برگزاری مراسم بوده‌اند. از دیگر امکانات این کاروانسرا می‌توان به آب‌انبار، آسیاب و حمام اشاره کرد.

● چشمه آبگرم لاریجان ـ مازندران

چشمه آبگرم لاریجان در روستایی ییلاقی و خوش آب و هوای آبگرم، در ۶۰ کیلومتری شمال شرق تهران و ۲۶ کیلومتری شمال شرق شهرستان دماوند قرار گرفته است.

میزان حرارت آبگرم لاریجان ‌حدود ۶۲ درجه سانتی‌گراد است. به سبب مواد معدنی موجود در آب چشمه به همراه مقادیر بالای گوگرد، استفاده از آبگرم لاریجان در درمان انواع بیماری‌های پوستی، دردهای مفاصل، استخوان و روماتیسم بسیار مفید است.

گردشگرانی که به قصد درمان به آبگرم لاریجان مسافرت می‌کنند، می‌توانند با اقامت در روستای آبگرم، از آب و هوای مطبوع کوهستانی و آفتاب این روستا بهره ببرند و همچنین با استفاده از مواد غذایی و لبنی طبیعی که در این منطقه تولید می‌شود فرآیند بهبودی خود را تسریع کنند.

● بقعه سرقبر‌آقا ـ تهران

بقعه سرقبر آقا در بخش انتهایی خیابان مصطفی خمینی تهران قرار دارد. بنای اصلی بقعه متعلق به قرن سیزدهم است. این بنا در اصل مقبره خانوادگی خانواده امامی بوده است. پس از فوت امام جمعه وقت تهران (حاج میرزاابوالقاسم) او را در عمارت و بقعه مجللی که فرزندش به عنوان آرامگاه خانوادگی در این محل ساخته بود، دفن کردند. به دلیل وجود گورستانی قدیمی در کنار این بقعه، این مکان به «سرقبر آقا» شهرت یافت. در دوره پهلوی گورستان تخریب و باغ عمومی به جایش ساخته شد و عمارت در میان باغ باقی ماند‌ و مجموعه باغ و عمارت به نام «باغ فردوس» لقب گرفت. به سبب تزئیناتی چون آیینه‌کاری، گچبری، حجاری‌های بقعه و رنگ‌آمیزی‌های هنرمندانه بقعه سرقبر آقا در شمار بناهای مهم تهران قرار دارد. پلان اصلی بقعه مستطیل شکل و چهار ایوانی است. گنبد بزرگ فیروزه‌‌ای آن بر فراز بخش میانی، روی جرزها و پایه‌های اصلی استوار شده است. این بقعه دارای دو در ورودی با طرح شش ضلعی نامنظم است که در دو سمت شمالی و جنوبی عمارت قرار دارند.

آذر کمانی