تهدیدات اسرائیل علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

در این تحقیق, سؤالات زیر را مورد بررسی قرار خواهیم داد آیا در ذهنیت و ادراك امنیتی نخبگان كشورمان, اسرائیل یك تهدید امنیتی قلمداد می شود آیا اسرائیل تهدید بزرگ, بالفعل, مستقیم و نظامی بر ضد ایران محسوب می شود یا تهدید كوچك, بالقوه, غیرمستقیم و غیرنظامی بر ضد ایران است ماهیت تهدیدهای امنیتی اسرائیل چیست برتری هسته ای اسرائیل چه تأثیری بر تهدیدهای امنیتی این كشور دارد

اسرائیل یكی از تهدیدهای جدی علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این تحقیق به دیدگاه‏های مختلف در مورد علل و زمینه‏های این تهدید اشاره شده است. همچنین تهدیدهای اسرائیل در دو سطح تهدیدات مستقیم و غیرمستقیم مورد بررسی قرار گرفته است. اسرائیل از لحاظ سیاسی، اقتصادی، نظامی و تبلیغی تهدیدی مستقیم بر ضد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‏شود. در حال حاضر هم بالفعل‏ترین شكل تهدید اسرائیل، تهدیدهای تبلیغی است كه همواره توأم با جنگ روانی بر ضد ایران بوده است. اسرائیل هم چنین از طریق روابط استراتژیك با كشورهای دیگر نظیر آمریكا و برقراری رابطه با كشورهای همسایه ایران نظیر تركیه و آذربایجان، به‏طور غیر مستقیم امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را مورد تهدید قرار می‏دهد. تولد نامشروع اسرائیل در منطقه خاورمیانه، وضعیت پیچیده‏ای را از لحاظ امنیت منطقه‏ای رقم زده است و تاسیس یك رژیم امنیت منطقه‏ای را با دشواریها و موانع حاد و اساسی مواجه ساخته است. اسرائیل سالهاست كه منطقه خاورمیانه را با ناامنی روبرو ساخته و این روند همچنان ادامه دارد. جمهوری اسلامی ایران هم به عنوان یكی از كشورهای خاورمیانه همواره در معرض تهدیدهای امنیتی این كشور بوده است؛ به گونه‏ای كه در حال حاضر، اسرائیل یكی از معضلات اصلی سیاست خارجی و امنیت ملی جمهوری‏اسلامی ایران در سطح منطقه‏ای و بین‏المللی محسوب می‏گردد. معمولاً مطالعات امنیتی حول دو محور تمدید و تدبیر می‏چرخد محور اول این مسئله، بررسی هرگونه تهدیدی از سوی سایر كشورها امنیت ملی ما را با معضل روبه‏رو می‏سازد و در تهدید نیز همواره با دو موضوع مواجهیم؛ یكی نیت و دیگری توانایی. پرسش این است، نیت یك كشور چیست و توانایی‏های آن برای انجام آن نیتها چه میزان است؟ معمولاً در مطالعات نظری و سیاستهای عملیاتی امنیّت ملی، تدبیر امنیتی پاسخ به نیت قلمداد نمی‏شود؛ بلكه پاسخ به توانایی‏های صرف شده در راه این نیت است. اما در مورد تهدیدهای امنیتی اسرائیل بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران توجه بر نیات این رژیم نیز دارای اهمیت اساسی است، چرا كه خنثی كردن این نیات هم از بار تهدید آن می‏كاهد. در این مجال، چندان به تدابیر ایران در مقابل تهدیدهای اسرائیل نمی‏پردازیم چرا كه خود مستلزم بحث مستقلی است و تنها به معرفی تهدیدهای اسرائیل بر ضد امنیت ملی كشورمان خواهیم پرداخت. در این تحقیق، سؤالات زیر را مورد بررسی قرار خواهیم داد: آیا در ذهنیت و ادراك امنیتی نخبگان كشورمان، اسرائیل یك تهدید امنیتی قلمداد می‏شود؟ آیا اسرائیل تهدید بزرگ، بالفعل، مستقیم و نظامی بر ضد ایران محسوب می‏شود؟ یا تهدید كوچك، بالقوه، غیرمستقیم و غیرنظامی بر ضد ایران است؟ ماهیت تهدیدهای امنیتی اسرائیل چیست؟ برتری هسته‏ای اسرائیل چه تأثیری بر تهدیدهای امنیتی این كشور دارد؟ در مجموع مسؤلان جمهوری اسلامی ایران نه تنها اسرائیل را تنها بزرگترین تهدید امنیتی ایران می‏دانند، بلكه این كشور را خطر بزرگی بر ضد امنیت منطقه خاورمیانه تلقی می‏كنند. این مسئله به كرات از سوی مقامات عالی و مسؤلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مورد تاكید واقع شده است. هاشمی رفسنجانی در این باره متذكر می‏شود: اسرائیل تهدیدی جدی برای منطقه و كشورهای اسلامی است اسرائیل از چند جهت یك خطر واقعی برای منطقه و ایران است.»(۲) علی‏اكبر ولایتی وزیر امور خارجه سابق ایران خطر اسرائیل را در آینده جدی‏تر می‏داند و آن را ناشی از حضور در خلیج‏فارس، دریای خزر و محاصره ایران ارزیابی می‏كند. (۳) دریادار علی شمعخانی وزیر دفاع نیز عمده‏ترین عامل تهدید جمهوری اسلامی ایران را رژیم صهیونیستی می‏داند (۴) حال با توجه به اینكه به‏طور كلی در ذهنیت و ادراك امنیتی نخبگان سیاسی ما، كشور اسرائیل، تهدیدی امنیتی بر ضد جمهوری اسلامی ایران قلمداد می‏شود، سؤال این است كه ماهیت این تهدیدها چیست؟

الف) ماهیت تهدیدهای امنیتی اسرائیل

در اینكه اسرائیل تهدید امنیتی بزرگی بر ضد ایران است، تردیدی وجود ندارد، این تهدید از جنبه‏های مختلفی قابل بررسی است. در مورد تهدیدهای امنیتی اسرائیل بر ضد ایران «و ماهیت آن، دیدگاههای مختلفی وجود دارد كه می‏توان آنها را در قالب نگرشهای ایدئولوژیك، نظامی، اقتصادی و سیاسی دسته‏بندی كرد.

۱. نگرش ایدئولوژیك

براساس این نگرش تهدیدهای اسرائیل بر ضد امنیت ملی جمهوی‏اسلامی ایران ناشی از تقابل ایدئولوژیكی و فكری است كه این تقابل دائمی است و تنها شكل تهدید است كه احتمال دارد با توجه به شرایط مختلف منطقه‏ای و بین‏المللی دگرگون شود. و بسته به تحول شرایط سیاسی، اقتصادی بین‏المللی، منطقه‏ای و داخلی در هر یك از دو كشور، تهدیدها ممكن است وجوه مختلفی پیدا كند. براساس این نگرش جنگ بین ایران و اسرائیل، جنگ دو آرمانگرایی تاریخی متعارض است و جنگی است بر سر بودن و نبودن یكی از طرفین و آمال و گرایشهای بنیادین هر دو سوی تعارض (بیشتر اسرائیل)، تاكنون به خوبی شناسانده شده است»(۵) براساس این دیدگاه اسرائیل وجود خود را با عدم جمهوری اسلامی ایران تعریف می‏كند و ج. ۱. ایران نیز موجودیت خود را با عدم اسرائیل. بر این اساس می‏توان نتیجه گرفت كه اسرائیل اصلی‏ترین دشمن انقلاب‏اسلامی و نظام جمهوری اسلامی است. این دیدگاه نزاع دو كشور را نزاعی ماسوی و ایدئولوژیك قلمداد می‏كند. بر این اساس دشمنی اسرائیل «به تمامیت نظام جمهوری‏اسلامی و ماهیت داعیه‏های آن بازمی‏گردد (۶) این دیدگاه تا حد زیادی بر نگرشهای ایدئولوژیك راست افراطی در محافل صهیونیستی متكی است. برخی گروه‏های راست افراطی به رهبری برخی از خاخام‏های نژادپرست یهودی و با اتكا بر سنت فكری صهیونیسم، همواره تحقق سرزمین موعود یهود را در سر می‏پرورانند. راست‏گرایان افراطی هر گونه مانع سیاسی و فكری برای تحقق این هدف را به دشمن ذاتی اسرائیل قلمداد می‏كنند و به همین دلیل هم بر غیرممكن بودن صلح با اعراب و دیگر كشورهای اسلامی تاكید می‏دارند. از نظر راست افراطی امنیت اسرائیل با صلح به خطر می‏افتد و در بلندمدت به نفع اعراب و فلسطینیان تمام می‏شود. به هر حال براساس نگرش ایدئولوژیك، تهدیدهای اسرائیل بر ضد امنیت ملی جمهوری‏اسلامی ایران، از نزاع دو آرمانگرایی متعارض نشات می‏گیرد كه اگر گمان كنیم كه پدید آوردن نسلها و تسلسل تحولات، فلسفه آغازین تحولی را كه ماندگار و نهادینه شده است، به زوال خواهد برد، اشتباه كرده‏ایم؛(۷) برعكس اسرائیل در پی نابودی محتوای درونی انقلاب اسلامی و دوام تاریخی آن می‏باشد این بزرگ‏ترین هدفی است كه صهیونیسم از دشمنی با ایران تعقیب می‏كنند.

۲. نگرش سیاسی

برخی، تهدیدهای اسرائیل را از منظر سیاسی مورد بحث قرار می‏دهند. «محمد كاظم سجادپور» درباره استراتژی امنیتی اسرائیل نسبت به ایران، دو طرز تفكر كاملاً متضاد را معرفی می‏نماید كه براساس تفكر اول؛ افرادی چون «بن‏گوریون» طرفدار آن بوده‏اند، اسرائیل باید با ایران پیوندهای استراتژیك برقرار كند، اما طرز فكر دوم كه افرادی چون نتانیاهو از آن حمایت می‏كنند، برداشتی متضاد نسبت به نسل گذشته درباره ایران دارند و خواهان مبارزه با جمهوری اسلامی ایران، تا حد اجرایی سناریوی عراق و تكرار آن در مورد ایران هستند، این برداشت همچنان در حال تقویت شدن است (۸) در این نسل طیفهای گوناگونی جای دارند كه شاید بتوان گفت وجه مشترك آنها، داشتن گرایش ستیزه‏جویانه نسبت به ج. ۱. ایران می‏باشد.

---