شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
در هم تنیدگی سینما و ادبیات
پایه برجسته هر فیلم مربوط به قصه ای است که روایت می کند. از این رو برخی فیلم ها از داستان های ادبی بهره می برند.در واقع رمان، شبیه ترین نوع ادبی به فیلم است و بیشترِ اقتباس های سینمایی، برمبنایِ رمان ها صورت می گیرد. می توان اقتباس سینمایی را به نوعی ترجمه متن مکتوب به متن تصویری دانست که طی آن، فیلم ساز می کوشد با امکانات گوناگون سینما، معادل هایی تصویری برای نشانه های زبانی ایجاد کند.
در برخی جشنواره های مطرح سینمایی از فیلمنامه های اقتباسی نیز تقدیر می شود، این مساله گویای اهمیت این گونه سینمایی است.
اقتباس های سینمایی از آثار ادبی شامل اقتباس آزاد( برداشت آزاد)، اقتباس وفادار به متن و اقتباس لفظ به لفظ است. در اقتباس آزاد نویسنده فیلمنامه اقتباسی یـک ایـده، موقعیت یا یک شخصیت را از منبع ادبی گرفته و آن را به گونه ای مستقل و در روایتی بدیع همراه با فضا، مکان، زمـان و شخصیت های جدید و در کشاکش روابطی تازه می پروراند.
در اقتباس وفادار به متن، نویسنده فیلمنامه اقتباسی تلاش می کند با حفظ روح اثر اصلی، تا حد ممکن، منبع ادبی را در قالب سینما بازآفرینی کند. اقتباس های لفظ به لفظ نیز بیشـتر منحصـر بـه اقتبـاس از نمایشـنامه هـا و داسـتان هـای کوتـاه هسـتند که سازندگان آنها، تمایل شدیدی به حفـظ همـه کلیـات و جزئیـات اثـر ادبـی در فـیلم خـود دارنـد.
نکته مهم در اقتباس ادبی از آثار خارجی این است که اگر نتوان آن ها را به درستی ایرانیزه کرد، نباید انتظار موفقیتی از چنین فیلم هایی داشت. زیرا تا زمانی که زبانِ اثر پرداخت مناسبی نشود امکان همذات پنداری مخاطبان امری بعید می نماید.
آثار ادبی ، مبتنی بر زمینه و بافت اجتماعی هستند و بر این اساس به ویژه اقتباس نعل به نعل یا لفظ به لفظ از آثار خارجی نمی تواند در اعتلای سینمای نقش سازنده ای را ایفا کند. بر این اساس تفاوت های فرهنگی در سبک زندگی و جهان زیست باید در اقتباس ها مورد توجه قرار گیرد. در نظر گرفتن روح زمانه و ذائقه تماشاگران در استقبال از اقتباس های سینمایی نقش برجسته ای دارد. تجربه ثابت کرده که فیلم هایی از آثار خوب ادبی اقتباس شده اند اما نتوانسته اند مخاطبان را جذب کنند.
اقتباس ادبی در سینمای ایران را می توان در برهه های مختلف مشاهده کرد. بخشی از این اقتباس برگرفته از آثار نویسندگان ایرانی و دسته ای دیگر رمان های خارجی است. هر چند گونه اقتباسی در سینمای ایران را می توان در دوره های مختلف مشاهده کرد اما کمتر آثاری را می توان به عنوان آثاری موفق در این زمینه برشمرد.
در میان نویسندگان ایرانی می توان به «هوشنگ مرادی کرمانی» اشاره کرد که بیشتر کتاب هایش تبدیل به فیلم شده اند. آثار این نویسنده توانمند، تاثیر بسیار چشمگیری بر سینمای ایران گذاشته و کمتر نویسنده ایرانی را می توان سراغ گرفت که تا این اندازه در رسانه های تصویری و مخاطبان آن مطرح شود.
تاکنون آثار مختلفی در قالب فیلم و سریال از کتاب های مرادی کرمانی وام گرفته اند. برای نمونه می توان به قصه های مجید (14 داستان)، 11 فیلم تلویزیونی و سه فیلم سینمایی به کارگردان «کیومرث پوراحمد»، خمره فیلمی به کارگردانی «ابراهیم فروزش»، چکمه فیلمی به کارگردانی «محمدعلی طالبی»، مهمان مامان فیلمی به کارگردانی «داریوش مهرجویی» و مثل ماه شب چهارده در قالب سریال تلویزیونی و یک فیلم سینمایی به کارگردانی «محمد علی طالبی» اشاره کرد.
در میان کارگردانان ایرانی نیز می توان از «داریوش مهرجویی» نام برد که نزدیک به نیمی از فیلم های خود را بر اساس اقتباس از آثار ادبی ساخته است. در این زمینه فیلمنامه های فیلم های «گاو» متاثر از کتاب «عزاداران بیل، ساعدی»، «آقای هالو» متاثر از کتاب «آقای هالو،علی نصیریان»، «دایره مینا» متاثر از کتاب «غلامحسین ساعدی»، «درخت گلابی» متاثر از داستان «درخت گلابی» اثر «گلی ترقی» و میهمان مامان متاثر از داستان «مهمان مامان» از «هوشنگ مرادی کرمانی» نوشته شده اند. همچنین چند فیلم وی اقتباس آزادی از آثار خارجی هستند از جمله فیلم های «بانو» متاثر از کتاب «ویریدیانا نوشته «بونوئل»، «سارا» متاثر از کتاب «خانه عروسک» اثر ایبسن و فیلم «پری» نیز متاثر از «فرانی و زویی، سالینجر» ساخته شده اند.
البته از نویسندگان و کارگردانان دیگری نیز می توان نام برد که با تک آثاری اقتباسی توانسته اند موفق باشند اما این امر چندان فراگیر نبوده است. بنابر این سینمای ایران برای استفاده بهتر از اقتباس ادبی هنوز راه درازی را پیش رو دارد و نیازمند تجربه های بیشتر است.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دولت سیستان و بلوچستان حسین امیرعبداللهیان مجلس شورای اسلامی شورای نگهبان افغانستان انتخابات حسن روحانی حجاب دولت سیزدهم امیرعبداللهیان مجلس
سیل ایران هواشناسی تهران شهرداری تهران سازمان هواشناسی باران آتش سوزی یسنا فضای مجازی هلال احمر قوه قضاییه
خودرو قیمت خودرو قیمت دلار مسکن بانک مرکزی قیمت طلا تورم دلار ارز بازار خودرو حقوق بازنشستگان ایران خودرو
صدا و سیما مسعود اسکویی سوئد مهران غفوریان بی بی سی موسیقی تلویزیون ساواک صداوسیما سریال سینمای ایران تبلیغات
رژیم صهیونیستی فلسطین جنگ غزه حماس روسیه آمریکا ترکیه اوکراین انگلیس نوار غزه ایالات متحده آمریکا اتحادیه اروپا
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان لیگ برتر باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال علی خطیر بازی جواد نکونام تراکتور لیگ قهرمانان اروپا
اینستاگرام آیفون اپل ناسا صاعقه موبایل گوگل تلفن همراه
استرس کبد چرب فشار خون گرما