سوغات سفر عنان به تهران چیست

هر چند دیگر نماینده سازمان ملل در پیگیری امور سوریه نیست, اما برای بهبود شرایط منطقه و فراهم کردن شرایط برای ایفای نقش بیشتر ایران, راهی تهران شده است

هر چند دیگر نماینده سازمان ملل در پیگیری امور سوریه نیست، اما برای بهبود شرایط منطقه و فراهم کردن شرایط برای ایفای نقش بیشتر ایران، راهی تهران شده است.

کوفی عنان همان سیاستمدار هفتاد و شش ساله غنایی است که هفتمین دبیرکل سازمان ملل متحد بود و در سال ۲۰۰۱ برنده جایزه صلح نوبل شد.

سیاستمداری که گویا دوستی دیرینه ای هم با وزیر امور خارجه کشورمان دارد، زیرا ظریف در خاطرات خود می گوید: «با آقای کوفی عنان روابط بسیار نزدیکی داشتیم... حتی آقای کوفی عنان در چند مهمانی خصوصی، مانند مهمانی خداحافظی بنده از معاونت نمایندگی نیز حضور داشتند.»

با چنین پیشینه ای، حالا عجیب نیست که ظریف و عنان هر دو سوار بر یک هواپیما راهی تهران شوند تا مذاکراتی را پیش ببرند که مسلما نتایجش می تواند بر برخی تحولات منطقه و جهان، تاثیر داشته باشد.

کوفی عنان البته در سفر به ایران تنها نیست. مارتی آهتی ساری رئیس جمهور پیشین فنلاند و برنده جایزه صلح نوبل، دزموند توتو اسقف اعظم بازنشسته کیپ تاون و برنده جایزه صلح نوبل و ارنستو زدیلو رئیس جمهور پیشین مکزیک نیز همراه او در تهران هستند؛ آن هم در قالب گروهی که «متنفذین» نام گرفته و هفت سال قبل نلسون ماندلا آن را تشکیل داده است تا از تجربه جمعی و نفوذ خود برای گسترش صلح، عدالت و حقوق بشر در سراسر جهان بهره بگیرند.

سفر سه روزه این گروه به کشورمان که بنا بر اعلام مهمانان، با هدف تبادل نظر درباره روش های مسالمت آمیز رفع کشمکش و اختلاف های فرقه ای در منطقه انجام پذیرفته، سه روز پس از آن صورت می گیرد که حسن روحانی در داووس، بر راهبرد تازه سیاست خارجی کشورمان برای مقابله با افراط گرایی در منطقه تاکید کرد و حالا شاید این سفر به آن معنا باشد که جهان، پیام صلح دوستی مردم ایران را دریافته است.

اعضای هیات متنفذین دیروز با حضور در حرم امام خمینی(ره) به مقام شامخ بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ادای احترام کرده و پس از آن دفتر یادبود حرم مطهر امام راحل را امضا کردند و چنان که گفته شده، دیدار با برخی مقامات کشورمان، از دیگر برنامه های این گروه چهار نفره در تهران است.

با وجود آن که روشن نیست در این دیدارها چه پیام هایی ردوبدل خواهد شد، اما از یاد نباید برد که کوفی عنان پیش از این و در اوج مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو برای دستیابی توافق هسته ای، ناگهان وارد هتل اینترکانتینانتال شد و بدون آن که خبری درباره دلیل حضورش در فرآیند مذاکرات اعلام شود، وعده ناهاری را با دیپلمات ها صرف کرد.

کوفی عنان که تجربه سال ها حضور در سازمان ملل متحد را داشته، اکنون در شرایطی وارد تهران شده که مقامات کشورمان بیش از هر زمان دیگری نسبت به مواضع دبیرکل کنونی این سازمان بدبین بوده و رفتار بان کی مون در قبال دعوت از کشورمان برای حضور در گفت وگوهای ژنو۲ و سپس بازپس گیری این دعوت تحت فشارهای بیرونی را نپسندیدند بنابراین شاید بتوان پیش بینی کرد در شرایطی که سازمان ملل تحت نفوذ قدرت های بزرگی چون ایالات متحده، کارکرد خود را برای برقراری صلح از دست داده است، برخی چهره های بانفوذ که هرچند جایگاه رسمی و دولتی ندارند، اما در مقام عضویت در جامعه مدنی جهانی می توانند به نزدیکی کشورها به یکدیگر کمک کنند، می خواهند خلأ به وجود آمده برای برقراری صلح را جبران کنند.

با این همه هنوز باید منتظر ماند و دید که دستاوردهای پیدا و پنهان سفر سه روزه متنفذین به تهران چیست و آیا این سفر را باید در ادامه گفت وگوهای صلح سوریه معنا کرد یا مقدمه ای برای دستیابی به توافقی نهایی در موضوع پرونده هسته ای.

مصطفی انتظاری هروی