POS به زبان ساده ردیابهای کوچک

برچسب روی کالا دیگر بارکد Barcode نیست بلکه از نوع RFID است و خودش با فرستان علائم رادیویی کلیه اطلاعات جاری خود از قبیل تعداد, قیمت, وزن, را به کامپیوترهای موجود در درهای خروجی مخابره می کند

تصور کنید که وارد یک فروشگاه زنجیره ای شده اید و اقلام مورد نیاز خود را داخل چرخ دستی قرار داده اید. صندوق دار باید با استفاده از بار کد تک تک اقلام داخل سبد را برداشته و اطلاعات آن را توسط بارکد خوان یکی یکی وارد کامپیوتر کند تا فاکتور کالاهای انتخابی شما صادر شود. بسیاری از اوقات به دلیل آنکه تعداد کالاهای خریداری شده از طرف مشتری بسیار زیاد هستند؛ صف های طولانی ای در قسمت صندوق فروشگاه های زنجیره ای تشکیل می شود.

تازه، گاهی اوقات هم مخدوش شدن علائم بار کد، از خواندن اطلاعات جلوگیری می کند، که این خود موجب مشکلات بیشتری می شود.

با فناوری جدید RFID تمام این مراحل شکل دیگری پیدا می کند: شما سبد کالای خود را برمی دارید و بدون اینکه مجبور به ایستادن در صفهای طولانی شوید و یا حتی بدون اینکه مجبور باشید کالاهای خریداری شده را به صندوقدار یا نگهبان نشان دهید، از در خارج می شوید.

برچسب روی کالا دیگر بارکد (Barcode) نیست بلکه از نوع RFID است و خودش با فرستان علائم رادیویی کلیه اطلاعات جاری خود از قبیل تعداد، قیمت، وزن، ... را به کامپیوترهای موجود در درهای خروجی مخابره می کند.

کمی رویایی به نظر می رسد نه؟ بگذارید بیشتر توضیح بدهیم.

● سیستم های تشخیص اطلاعات

اصولاً به هر سیستمی که قادر به خواندن و تشخیص اطلاعات افراد یا کالاها باشد سیستم شناسایی گفته می شود.

به طور کلی شناسایی خودکار و نگهداری داده ها روشی است که طی آن تجهیزات سخت افزاری یا نرم افزاری قادر به خواندن و تشخیص داده ها بدون کمک گرفتن از یک فرد هستند.

بارکدها، کدهای دو بعدی، سیستم های انگشت نگاری، سیستم شناسایی با استفاده از فرکانس رادیویی، سیستم شناسایی با استفاده از قرنیه چشم و صدا و ... از جمله این راهکارها هستند. یکی از جدید ترین مباحث مورد توجه محققان برای شناسایی افراد یا کالاها استفاده از سیستم شناسایی با استفاده از فرکانس رادیویی یا RFID است.

RFID که مخفف سه واژه Radio Frequency Identification است؛ امروزه توسط فروشگاه های زنجیره ای بزرگی چون "وال مارت" و "مک دونالد" و نیز سازمان های مهمی چون "وزارت دفاع ایالت متحده آمریکا" استفاده شده است.

● RFID چیست ؟

تصور کنید که یک شیشه مربا دارای یک برچسب (لیبل) است که در درون آن ریز تراشه ای بسیار کوچک (به اندازه یک سر سوزن) و یک آنتن فرستنده و گیرنده کار گذاشته شده است و برای گریز از گزند رطوبت و آسیب های متداول از لفاف پلاستیکی در ساخت آن استفاده شده است. این همه چیزی است که ساختمان یک برچسب RFID را تشکیل می دهد.

از سوی دیگر همه ما می دانیم که امواج رادیویی از بیشتر مواد غیر فلزی عبور می کنند. حالا با داشتن یک آنتن ارسال امواج رادیوی (همانند رادارها) و ارسال امواج از آن در محیط (از ۳۰ سانتی متر تا ۶ متر و بالاتر) هرگونه کالا (و حتی کارت شناسایی افراد) که دارای برچسب RFID باشد فعال شده و ریزتراشه موجود در آن اطلاعاتی که پیشتر در آن قرارداده شده را به صورت امواج رادیویی از خود باز پس می دهند؛ رادار یا آنتن مرکزی اطلاعات را دریافت و با کمک رایانه آن را به کاربر نمایش می دهد.

گونه ای از ریزتراشه ها (بدون باتری) جریان برق مورد نیاز برای فعال سازی خود را از همین امواج انتشار یافته در محیط کسب می نمایند. طول موج مورد استفاده در این فناوری مانند استفاده از ایستگاه های مختلف در یک رادیوی خانگی است. کالاهای که در فواصل نزدیک مورد ردیابی و شناسایی قرار می گیرند (مانند یک جعبه میوه) از طول موج های کوتاهتر FM استفاده می کنند که دارای نرخ ارزان تری است و برای ردیابی و شناسایی کالاهای حجیم (مانند یک کانتینر کالا) که در محدوده وسیع تری در حال حرکت هستند از برچسب هایی با طول موج بالاتر استفاده می کنند که نرخ این برچسب ها نیز بیشتر است

● برچسب های RFID یا بارکد، کدامیک؟

واقعیت آن است که هرکدام از این فن آوری ها ویژگی خود را داشته و از توانمندی و کارکرد های متفاوتی برخوردارند.

بارکد ها ارزان تر هستند و چنانچه مخدوش یا پاره شود دیگر به کار نمی آید. از همه مهم تر همواره باید در گستره دید مستقیم دستگاه های بارکدخوان بوده تا از اطلاعات آن به توان استفاده نمود. به بیان دیگر کنترل کالا کاملاً محسوس است. درحالی که برچسب های RFID نیازی به دیدن مستقیم و در راستای دستگاه خوانشگر نداشته (کنترل نامحسوس) و کافی است در محدوده آنتن قرار گیرد.

همچنین مقدار اطلاعاتی که بر روی یک برچسب بارکد وجود دارد تنها به نوع کالا، سازنده آن ختم می شود، در حالی که بسته به نوع ریزپردازنده برچسب های RFID اطلاعات از ۹۶ بیت تا دو کیلوبایت را درخود جای می دهند، که اندازه بسیار مناسبی برای ثبت و بازخوانی اطلاعات است.

همچنین از دو گونه ریزپردازنده "تنها خوانشیRead Only " و "خوانش/نگارش دوباره (Read/Rewrite) نیز می توان استفاده نمود. و اطلاعاتی تازه ای را به مجموعه اطلاعات هریک از آنان افزود.

اکنون به دلیل قیمت نسبتاً زیاد برچسب های RFID، هنوز از آن برای هرنوع کالایی استفاده نمی شود و تا سال های آینده جایگزین کامل برچسب های بارکد نخواهد شد. اما نتایج حاصل از استفاده از آن در سرعت، دقت عمل و استفاده ارزان تر از زمان (به عنوان کالا/هزینه) برهیچ کس پوشیده نیست.

● تجهیزات مورد نیاز

بطور کلی فن آوری RFID از تجهیزات ذیل جهت پیاده سازی بهیه خود کمک می گیرد:

۱) انواع برچسب Tag

۲) انواع خواننده بر چسب Reader

۳) انواع نویسنده اطلاعات Printer

۴) آنتن- تقویت کننده سیگنال

۵) نرم افزار مدیریت اطلاعات

۶) بانک اطلاعاتی، ساختار شبکه اطلاعاتی

● TAG چیست؟

همانطور که گفته شد Tagها وسیله شناسایی متصل شده به کالا، شئ یا فردی هستند که ما می خواهیم آنرا ردیابی کنیم.

اما اینکه هر یک از کالاها دارای اشکال و ظواهر گوناگون و نیز دارای محیطهای فیزیکی گوناگونی است، این ضرورت را ایجاب میکند تا Tag ها را با توجه به ویژگیهای فیزیکی (ظاهری شان) دسته بندی کنیم.

به طور کلی بعضی از ویژگیهای ظاهری Tagها به صورت زیر است:

الف) تگ هایی که دارای کفه پلاستیکی از جنس PVC هستند و معمولاً در وسط آنها یک سوراخ دیده می شود که بسیار با دوام بوده و میتوان از آنها بارها و بارها استفاده کرد.

ب) تگ هایی که شبیه کارت های اعتباری هستند ومعمولاً به آنها کارتهای هوشمند بدون تمـاس (Contact less Smart Cards) گفته می شود.

ج) تگ هایی که بصورت لایه های کاغذی بر روی برچسب ساخته می شوند که به آنها برچسب های هوشمند (Smart Labels) گفته می شود.

د) تگ هایی که در محیط های قابل فرسایش (مثلاً آب یا مایع) به خوبی کار می کنند. اینگونه Tag ها در کپسول های شیشه ای قرار دارند.

ه) تگ های کوچک که در داخل اشیاء عمومی مثل لباس، ساعت، دستبند و .... کارگذاشته می شود و اغلب ممکن است به شکل یک کلیه یا دسته کلید به نظر برسند.

در ایران هم چند شرکت به طور جدی روی این فناوری کار می‎کنند که یکی از آنها آواژنگ سیستم است، این شرکت ضمن معرفی محصولات و تجهیزات براساس نوع تولیدات یا خدمات با ارائه مشاوره های فنی مورد نیاز مشتریان چنین محصولاتی آنها را به استفاده از این فناوری نوین تشویق می کند.