فیلسوف خسته

هرچند كه ریچارد رورتی, پیتر پن نوشتار, انسانی ماجراجو و علاقه مند بود اما ظاهرا موجودی بدون اعتماد به نفس و خسته به نظر می رسید

هرچند كه ریچارد رورتی، پیتر پن نوشتار، انسانی ماجراجو و علاقه‌مند بود اما ظاهرا موجودی بدون اعتماد به نفس و خسته به نظر می‌رسید.

واقعیت این است كه او متفكری صادق و عمیق بود كه شخصیتی بی‌نظیر در فلسفه برای خودش خلق كرده بود.

او گونه‌ای از فلسفه را به دنیای انگلیسی‌زبان فلسفه ارائه داد كه در ابتدا عجیب و غریب به نظر می‌رسید اما این متفاوت بودن شروعی خوب برای طراحی شخصیت فلسفی‌اش بود.

كتاب «گردش زبانی» رورتی كه در سال ۱۹۶۷ منتشر شد. تحلیل استادانه و دقیقی از تاریخ و همچنین آینده پیش روی سنت تحلیلی در فلسفه بود. در حالی كه رورتی خود یكی از فیلسوفان تحلیلی ذهن محسوب می‌شد با جداسازی خودش از این گروه، دیدگاه منتقدانه دقیقی در فلسفه تحلیلی پیدا كرده بود.

او در كتاب «فلسفه و آینه طبیعت» در تلاش برای واژگون‌سازی و براندازی فلسفه از درون برآمده است و نشان می‌دهد كه بحث‌ها و تحلیل‌های سلرز، كواین و دیویدسن فرضیات فلسفه تحلیلی را زیرسوال می‌برند و با برگشت به پراگماتیست همكاران خود را بی‌مسوولیت معرفی می‌كند و معتقد است كه متفكران با توجه‌كردن به مباحث مطمئن اما مد روز كه اكثرا توسط پست‌مدرنیست‌ها مطرح شده‌اند، حقیقت و منطق را فراموش كرده‌اند.

هرچند كه رورتی از طرف فیلسوفان پست‌مدرن مورد حمله قرار گرفته و اغلب نظریاتش توسط این فیلسوفان به اشتباه تعبیر شده‌اند اما همه بر آزاد فكری او در گفت‌وگوها معترفند.

اولین ملاقات من با رورتی در لبنان ۱۹۷۰ زمانی كه از من برای گفت‌وگویی در پرینكتون دعوت كرده بود صورت پذیرفت. بعد از گفت‌وگو در مهمانی‌ای كه در خانه‌اش ترتیب داده بود، شركت كردم و این مهمانی آغازی بر روابط دوستانه‌تر ما شد. بعد از آن بارها بر كتاب‌ها، آثار و افكار من نقدهایی نوشت و به همین جهت مرا مدیون خود كرد.

در یك ناهار سه ساعته در یكی از رستوران‌های بوئنوس‌آیرس ما به بحث در مورد اینكه فلسفه چیست، چه چیزی می‌تواند باشد، چه چیزی باید باشد و چه چیزی نباید باشد، پرداختیم. باید بگویم آن ناهار سه ساعته تاثیر بسیار خوبی بر روند پیشرفت من داشت. در آن بحث من معتقد بودم كه تحلیل علمی دانشمندان تاثیر بسیار مهمی بر فلسفه دارد و او می‌گفت كه هیچ اهمیتی برای نظر دانشمندان در مورد كارهایش قائل نیست.

او عاشق شعر بود و به من می‌گفت در جوانی پدرش سردبیر یك مجله شعر بوده و به همین جهت او نیز بارها خواسته شعرهایی بگوید اما موفق نشده است.

كواین ادامه‌دهنده فلسفه را علم می‌دانست اما رورتی این نقش را برای هنر قائل بود. البته من فكر می‌كنم هر دو درست می‌گفتند.