بازی برد ـ برد مشتری و کتابفروشی

ایده های خلاقانه فروش و جذب مشتری در گفت وگو با یک کتابفروش موفق

این روزها همه کتابفروشی‌ها از کساد بودن بازار گله دارند، اما در این بین هستند کتابفروشی‌هایی که اوضاع و احوالشان کمی بهتر از بقیه هم صنف‌هایشان است و به قول معروف دست‌کم افرادی برای دیدن فضا و عنوان کتاب‌ها سکوت مغازه آنها را می‌شکنند.

یکی از این کتابفروشی ها که موفق شده با عملی کردن ایده های نو تا حدی موفق تر از بقیه کتابفروشی ها باشد، کتابفروشی افق در خیابان انقلاب است.

در این گفت وگو هلیا هنرمند ، یکی از مسئولان این کتابفروشی از ایده ها و برنامه هایشان حرف می زند.

▪ چه کار کردید که توانستید این رونق نسبی را در کتابفروشی ایجاد کنید؟

در کتاب افق سعی کردیم یکسری کارها و برنامه های فرهنگی اجرا کنیم که همه در مراسم ما شرکت کنند. تلاش کرده ایم فضایی به وجود بیاوریم که علاقه مندان دور هم جمع شده و با هم تبادل نظر کنند؛ یعنی آدم هایی که با هم همکار هستند، اما زیاد یکدیگر را نمی بینند نظرهای هم را بشنوند. علاوه بر این سعی شده این ماجرا به نفع مردم باشد و تنها سود کتابفروشی مطرح نباشد. برای نمونه می توانم به تخفیف هایی که به مناسبت های خاص در نظر می گیریم اشاره کنم. البته مشترک هایمان بیشتر از این تخفیف ها بهرمنده می شوند؛ ولی برای همه اقشار هم تحفیف هایی داریم. علاوه بر این راهکاری را در نظر گرفته ایم تا اطلاعات جدید در حوزه کتاب به دست مخاطبان برسد، یعنی از طریق پیامک و ایمیل سعی کردیم فضای اطلاع رسانی را دائم و به روز نگه داریم. علاوه بر این موارد ما سال گذشته گردهمایی پاییزی و زمستانی داشتیم. در واقع بیشتر از خرید کتاب از سوی مردم، این برای ما مهم است که آنها وارد کتابفروشی شوند.

▪ این ایده ها چقدر در بالا بردن درآمد کتابفروشی تاثیر داشته است؟

اکنون فضا، فضای رکود است، درآمد ما هم مانند دیگر کتابفروشی های خیابان انقلاب بالا و پایین دارد. زمانی که دانشگاه ها باز است اوضاع فروش بهتر است، ما جدا از کتابفروشی های دیگر نیستیم، اما منکر این هم نیستیم که اتفاقاتی که در کتابفروشی افق می افتد مشتری های بیشتری برای کتابفروشی آورده، اما در اصل این ملاک نیست و نمی شود آن را سنجید. من واقعا شرایط بقیه کتابفروشی ها را نمی دانم، ممکن است ما بهتر باشیم. هر چند این طرح ها برای ما هزینه بر بوده؛ اما تیم افق کلا این طرح ها را به این دلیل عملی کرده که مردم از آن استفاده کنند.

▪ این ادعا شعار نیست؟

البته نمی گوییم برایمان سود اقتصادی ندارد یا ادعا نمی کنیم که پول نمی خواهیم، ولی سعی شده است شرایطی ایجاد شود که برای هر دو گروه مفید باشد؛ زیرا ما هم نشر هستیم، هزینه های خاص خود را داریم و می خواهیم روی پا بمانیم.

▪ چه افرادی در شکل گیری این ایده ها نقش دارند؟

ما یک تیم حرفه ای که بیشترشان استاد دانشگاه هستند، داریم. هر هفته دوشنبه ها جلسه داریم و سعی می کنیم ایده هایی را که مطرح می شود از همه جهت بررسی کنیم. در واقع ما ایده های خام را اجرا نمی کنیم.

▪ کتابفروشی چه مواقعی به مشتری ها تخفیف می دهد؟

به مناسبت های مختلف، برای نمونه برای آثار ارنست همینگوی ما از تاریخ تولد تا وفات او که در تقویم میلادی یک بازه ۱۹ روزه است ۱۰ درصد تخفیف در نظر گرفتیم؛ یعنی کتاب های این نویسنده را در کتابفروشی گذاشته و برای خریداران آن تخفیف در نظر گرفتیم. در موارد دیگر هم علاوه بر تخفیف، در تولد یا درگذشت نویسندگان مشهور، کتاب هایشان را معرفی می کنیم و بیوگرافی آنها را در اختیار مشتری ها می گذاریم.

▪ کمی هم از طرح خرید و فروش کتاب های دست دوم در کتابفروشی بگویید.

این طرح هم به ذهنمان رسید؛ چون اگر دوباره بخواهیم کتاب ها را تجدید نشر کنیم هزینه بر بوده و برای محیط زیست هم مفید نیست. علاوه براین همیشه افرادی هستند که می خواهند دستی به کتابخانه شان کشیده و کتاب های جدیدی به آن اضافه کرده یا تعدادی از کتاب هایشان را کنار بگذارند، در این بین شاید افرادی دوست نداشته باشند، کتاب های اضافه خود را اهدا کنند. ما برای آنها که کتاب های نشر افق را دارند، برنامه ای گذاشتیم تا بتواند کتاب های دست دوم خود را با یک سوم قیمت به ما فروخته و در ازای آن پول، کتاب یا محصولات دیگری بگیرند. علاوه بر این ما این کتاب ها را دوباره به افرادی که بخواهند می فروشیم.

▪ طرح دیگری هم به نام مراسم روز امضا دارید؟

ما برای اولین بار در کشور این کار را انجام دادیم که با مراسم رونمایی کتاب متفاوت است. در رونمایی معمولا دو منتقد حرف می زنند و مراسم تمام می شود، ولی در روز امضا شخصی که کتاب را خریده، کتاب را به کتابفروشی می آورد تا نویسنده یا مترجم آن را امضا کرده و علاوه بر آن اگر درباره کتاب پرسش هایی دارد، به شکل رو در رو با صاحب اثر در میان می گذارد.

گلنوش ملایری