یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا

بالاخره گالیله چی رو کشف کرد


بالاخره گالیله چی رو کشف کرد

برای یادگرفتن هرچیزی یا این که بدانیم چه کسی بوده اول باید بتوانیم اسمش را درست تلفظ کنیم برای تلفظ درست اسم جناب آقای گالیلئو گالیلئی هم به تمریناتی نیاز داریم

حتماً این نکته را قبول دارید که برای انجام هر کاری مقدمه ای لازم است و برای یادگرفتن هرچیزی حداقلش این است که بتوانی اسم آن را درست و کامل تلفظ کنی.

به نظر من اگر اسم چیزی را نتوانی درست تلفظ کنی فهمیدن این که آن چه چیزی است اصلاً فایده ای ندارد چون هیچ موقع نمی توانی به کسی بفهمانی که این چیزهایی که یادگرفتی در مورد چه چیزی است. برای مثال این مطلب درباره گالیلئو گالیلئی است. همان طور که گفتم برای یادگرفتن هرچیزی یا این که بدانیم چه کسی بوده اول باید بتوانیم اسمش را درست تلفظ کنیم. برای تلفظ درست اسم جناب آقای گالیلئو گالیلئی هم به تمریناتی نیاز داریم.

▪ تمرین اول : مثل ماهی که دهنش را باز و بسته می کند چند بار دهان مبارک را باز و بسته کنید. بعد از این کار دو طرف دهان مبارک را به سمت داخل بکشید و کمی سر را جلو بیاورید. البته نه خیلی زیاد.

▪ تمرین دوم: بعد به همان صورت که دو طرف لبها به سمت داخل صورت کشیده شده آنها را به سمت جلو بکشید.

بعد از این که چند بار این حرکت را انجام دادید (البته دور از چشم اطرافیان که خدای نکرده نگویند بنده خدا با خودش حرف می زند و به اصطلاح خودمان خل شده است) ادامه مطلب را بخوانید.

خوب این آقای گالیلئو گالیلئی (چون خواندن اسمش سخت بود و اطرافیانش ترسیدند مردم با این حرکاتی که از خودشان درمی آورند از اصل مطلب دور شوند و نتوانند به مطالعات خود ادامه بدهند، در یک جلسه کاملاً خصوصی تصمیم گرفتند برای این که همه را راحت کنند به این آقای محترم «گالیله» بگویند. خودمونیم راحت شدم. نوشتن اسمش هم سخت بود چه برسد به خوندنش.) گالیله در سال ۱۵۶۴ در «پیزا» که شهری است در ایتالیا و به واسطه برج کجش شهرت جهانی دارد، به دنیا آمد. گالیله تا ۱۹ سالگی اصلاً به فکر کشف کردن چیزی نبود چه رسد به کشف چیزهایی درباره فضا و ستاره ها و این جور چیزها، تا این که روزی در مراسم مذهبی کلیسا، چل چراغی که بالای سرش نوسان می کرد توجهش را جلب کرد. گالیله به این حرکت خیلی توجه کرد و دید که هرقدر هم که دامنه نوسان کوتاهتر می شود، زمان نوسان ثابت می ماند. این مسئله برای گالیله خیلی جالب بود و شروع به انجام آزمایش هایی دراین باره کرد. به این ترتیب که وزنه هایی را به یک طناب بست و از بلندی آویزان کرد و آنها را به این طرف و آن طرف به حرکت درآورد. در زمان گالیله هنوز ساعت های دقیق با عقربه ثانیه شمار نبود و گالیله برای اندازه گیری زمان حرکت وزنه های آویزان و در حال نوسان، از ضربه های نبض خودش استفاده می کرد. (حالا هی بهانه بیارید که امکاناتتان برای کشف کم است وگرنه تا حالا کلی چیزهای عجیب و غریب کشف می کردیم.) خلاصه به این صورت بودکه جناب آقای گالیله قانون آونگ را کشف کرد که امروزه از این قانون برای اندازه گیری حرکت ستاره ها و مهار روند کار ساعتها استفاده می شود. اما این جناب آقای کاشف ما بیکار ننشست و باز دنبال این بود که چیزهای دیگری را هم کشف کند. به خاطر این هر چیزی را که می دید و یا هر چیزی را که می شنید از کنارش راحت نمی گذشت تا این که شنید در سوئیس یک عینک ساز چند عدسی را با هم ترکیب کرده است و موفق شده با آن اجسام را از دور مشاهده کند. در همین زمان هم گالیله موفق به ساختن دوربین مشابهی شده بود.

هرچند این دستگاه قدرت زیادی نداشت ، اما مطلب مهم این بودکه اصل موضوع اختراع شده بود و ساخت دوربین قوی تر، فقط کار فنی بود. بعد از این کشف که کس دیگری زحمت آن را کشیده بود و گالیله تکمیلش کرده بودخیلی به آسمان و ستاره ها علاقه مند شد و برخلاف بقیه که می خواستند با این دوربین، مسافت های دور را در اطراف خود و روی زمین ببینند، گالیله فوراً دوربین را به طرف آسمان چرخاند و مناظری دید که با هیچ چشمی قادر به تماشای آن نبود. گالیله اولین چیزی که با این دوربین در آسمان دید، ماه بود. اما دید که ماه برخلاف گفته ارسطو که آن را کره ای و صاف و صیقلی می دانست، پوشیده از کوه ها و دره هایی است که نور خورشید برجستگی های آن را مشخص می کند. به علاوه گالیله اولین کسی بودکه دید چهار قمر کوچک به دور سیاره مشتری در حرکت است و بالاخره باز این آقای گالیله اولین کسی بود که لکه های خورشید را دید.

گالیله تمام مشاهدات خود را در جزوه ای به نام «قاصد آسمان» منتشر کرد که موجب تحسین خیلی ها شد ولی مثل هرکاری که فقط تحسین را به دنبال نداشت موجی از اعتراض را هم برای گالیله در پی داشت. جمعی از مردم به گالیله اعتراض کردند و از او پرسیدندکه چرا تعداد سیارات را هفت نمی داند، حال آنکه تعداد فلزات هفت تا است و شمعدان معبد هفت شاخه دارد! گالیله در جواب به این اعتراض ها باکمال آرامش فقط به آنها می گفت که می توانید با چشم خودتان در دوربین نگاه کنید. از کارهای مهم دیگر گالیله این بود که مشاهدات خودش را در مورد آسمان و فضا بیشتر کرد و فرضیه «کوپرنیک» را که می گفت زمین و سیاره ها به دور خورشید می چرخند تأیید کرد.

به این صورت بود که گالیله ثابت کرد که زمین و سیارات به دور خورشید می چرخند و از دیدگاه کوپرنیک که یک پزشک و دانشمند لهستانی بود، به طور آشکار حمایت کرد. این مسئله آقای گالیله را در مقابل کلیسا قرار داد و موجب شد گالیله در کلیسا محاکمه شود. تنها راه آزادی گالیله این بودکه از عقاید خودش دست بردارد.

گالیله مجبور شد به ظاهر دست از عقاید درست خودش بردارد. او گفت اشتباه کرده است درحالی که می دانست زمین همچنان دور خورشید می چرخد. باهمه این مخالفت ها، عقاید گالیله ثابت شد و در حال حاضر از گالیله با نام کسی یاد می شود که ثابت کرد زمین و سیارات به دور خورشید می چرخند. (این هم نتیجه سعی و تلاش). جالب است که بدانید به مناسبت نخستین رصد گالیله در ۴۰۰سال قبل، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد(یونسکو) سال میلادی آینده را سال نجوم نامگذاری کرده است.

سازمان یونسکو با نامگذاری سال ۲۰۰۹ به عنوان سال نجوم، طرح های زیادی برای گسترش نجوم در سراسر جهان به اجرا خواهد گذاشت که از آن جمله می توان به برگزاری کارگاه های آموزشی نجوم در کشورهای مختلف جهان با همکاری نهادهای آموزشی این کشورها اشاره کرد. تاکنون ۹۹ کشور جهان حمایت خود را از اجرای این طرح ها اعلام کرده اند. البته این نکته را یادآور می شویم که از قدیم، رصدخانه های زیادی در کشور ما وجود داشته اند، از جمله رصدخانه هایی که خواجه نصیر طوسی بنا نهاد. دراین باره می توانید تحقیق کنید. حالا اگه گفتید گالیله چه چیزهایی رو کشف کرد.

زهره نصرتی فر