امام (ره) و حکومت اسلامی

عنایت امام خمینی(ره)‌ به عترت علیهم‌السلام را می‌توان در قالب مقوله تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار داد. یکی از مدل‌های تحلیل گفتمان، مدل تحلیل گفتمانی خانم سارامیلز است که ایشان …

عنایت امام خمینی(ره)‌ به عترت علیهم‌السلام را می‌توان در قالب مقوله تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار داد. یکی از مدل‌های تحلیل گفتمان، مدل تحلیل گفتمانی خانم سارامیلز است که ایشان گفتمان مورد نظر خود را به یک مثلث تشبیه می‌کند و ۳ ضلع آن را با نام‌های ۱ ـ وجه ادراکی ۲ ـ وجه تحریکی و ۳ ـ وجه علایق عملی، معرفی می‌دارد. از نظر میلز در وجه ادراکی گفتمان، کوشش می‌شود تا امر سیاسی از دیدگاه صاحب گفتمان مورد بررسی قرار گیرد؛ در وجه تحریکی انگیزه‌های مبادرت به عمل سیاسی صاحب گفتمان ملحوظ نظر قرار می‌گیرد و در وجه علایق عملی نحوه حضور در عرصه سیاسی تجویز می‌شود.

اما در گفتمان انقلاب اسلامی و در وجه ادراکی آن امام کوشید تا اولا امر سیاسی را یک امر مقدس معرفی کند و برخلاف تصور رایج در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شمسی که سیاست را تشنگی به قدرت معرفی می‌کرد؛ آن را یک پدیده کاملا اسلامی معرفی کند و با اشاره به سلسله العباد که در دعای جامعه کبیره آمده است، سیاست را تطهیر و عترت(ع)‌ را از الگوهای سیاسی معرفی کرد.

ایشان هدف زندگی سیاسی را تحقق حکومت اسلامی معرفی کردند و مدل آن را در حیات سیاسی نبی اعظم(ص)‌ و امام علی(ع)‌ یعنی حکومت اسلامی نبوی و علوی معرفی کردند؛ لذا حکومت اسلامی مورد نظر امام(ره)‌ در قالب ولایت فقیه، حکومتی صد درصد اسلامی با محتوای اسلامی، مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی است و در این نظام حاکمانی چون پیامبر(ص)‌ و امام علی(ع)‌، مظاهر علم و عدالت معرفی شده‌اند و بر این اساس حکومت ولایت فقیه ایشان چنان که خودشان تصریح فرمودند: استمرار حرکت انبیاء‌ و مبتنی بر قانون الهی است.

اما در باب وجه تحریکی، امام خمینی(ره)‌ برای به حرکت درآوردن ملت بایستی انگیزه‌های مبارزه را برای ایشان ترسیم می‌کرد و در این راستا است که «تلاش برای ظهور حضرت حجت(عج)‌ » را سرلوحه کار خود قرار داد و در شرایط دهه‌های ۴۰ و ۵۰ که تفکر انحرافی اصرار بر انفعال داشت؛ استدلال می‌کرد که امام زمان(عج)‌ خواهند آمد تا زمین را از ناپاکی، ظلم و فساد برهانند و چگونه است که ما بایستی دست روی دست بگذاریم تا منکرات اشاعه یابند تا امام زمان(عج)‌ بیایند؟ و لذا با نامیدن ولی‌ عصر به عنوان «بقیه‌الله» بر انتظار مثبت که انتظاری معطوف به عمل و گریز از انفعال بود؛ تاکید می‌ورزند و در مقابل انتظار رایج منفی را رد می‌نمودند.

و بالاخره در وجه علایق عملی که بر نحوه حضور در عرصه سیاسی تاکید دارد ایشان با اسوه قرار دادن امام حسین(ع)‌ و نهضت عاشورا کوشیدند تا تفسیر کلام معروف «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» را در درون ایران عملیاتی کنند و با تذکر مکرر این کلام، به احیاء اهداف و انگیزه‌های امام حسین(ع)‌ مبادرت می‌فرمودند و حتی گریه بر امام حسین(ع)‌ را گریه‌ای سیاسی معرفی می‌کردند و نقش آن را در احیاگری و اصلاح‌طلبی دینی تبیین می‌نمودند.