موسیقی درمانی در درمان پارینسون و آلزایمر

روان درمانگرهای ما با سلیقه بیماران آشنا هستند و می دانند چه چیزی به دردشان می خورد موسیقیهای سبك قدیمی, معمولا ً محبوبیت بیشتری دارند موسیقی سبك, كمتر بیماران را دچار اضطراب و خشم می كند بعضی از بیماران سالخورده, به سرودهای مذهبی واكنش خوبی نشان می دهند

موسیقی‌درمانی برای درمان انواع بیماریها مورد استفاده قرار می‌گیرد. دامنه كاربردی این روش، فقط به بیماریهایی كه به نوعی به كاهش یا فقدان حافظه ارتباط می‌كنند، محدود نیست؛ بلكه افرادی هم كه از اختلالات حركتی، مخصوصا‌ً پاركینسون رنج می‌برند، از موسیقی‌درمانی بهره خواهند برد.

تحقیقاتی كه در بیمارستان بث آبراهام(Beth Abraham) انجام شده‌اند نشان می‌دهند كه بیماران قبلا‌ً به پاركینسون، برای سازماندهی و اجرای حركاتی كه در اثر بیماری از دست داده‌اند، با استفاده از موسیقی درمانی، به نیروی جدیدی دست می‌یابند. البته همه ملودیها قادر نیستند چنین تأثیری را بر بیمار پاركینسونی بگذارند.

موسیقی باید در هر بیماری حركت ویژه‌ای، از جمله راه رفتن را تحریك كند و بدیهی است كه در بیماران مختلف با توجه به روحیه و شخصیت او، باید از ملودی خاصی استفاده كرد. برای بیماری كه قرار است از نظر جسمی حركت كند، ریتم باید انگیزشی و ملودی برای او آشنا باشد تا بتواند خارج از جلسه موسیقی‌درمانی نیز از آن استفاده كند.

مایكل تانت (Michael Thaunt) مدیر پروژه دانشگاهی ایالتی كلرادو، در بولتن گردهمایی كوچك كاخ سفید درباره كهنسالی و موسیقی‌درمانی (سال ۱۹۹۴) می‌گوید: «نتایج این كنفرانس بر بازسازی سیستم عصبی تأثیر خواهد گذاشت زیرا این نتایج نشان می‌دهند كه عناصر ویژه‌ای از موسیقی، تأثیر خاصی روی سیستمهای حركتی بدن دارند. بیماری كه دچار پاركینسون بود، پس از سه هفته موسیقی‌درمانی، توانست قدمهای بلندتری بردارد و تعادل بدنش تا ۲۵ درصد بالا رفت. این بررسیها نشان می‌دهند كه ریتم شنیداری می‌تواند بر سیستمهای حركتی بدن تأثیر زیادی بگذارد و در حركات بدن بیمار، تعادل ایجاد كند.»

در مورد بیمارانی كه دچار آلزایمر هستند، باید نكات ایمنی فراوانی را رعایت كرد، زیرا برخی از انواع موسیقی در آنها ایجاد اضطراب و عكس‌‌العمل شدید می‌كند. به دو نمونه از این بیماران اشاره می‌كنیم:

۱) روانشناسی می‌گفت كه در واحد مراقبت از بیماران آلزایمری، موسیقی‌ای كه با نی انبانه نواخته می‌شود، حداقل نتایج موفقیت‌آمیز را به همراه دارد. در این نوع جلسات قرار نیست حافظه افراد را به آنها برگردانند، زیرا شنونده هیچ ارتباطی با موسیقی برقرار نمی‌كند و بنابراین نمی‌تواند به حافظه درازمدت خود دست پیدا كند، بلكه در این جلسات سعی می‌شود كیفیت زندگی بیمار را بالا ببرند. ولی هنگام نواختن نی انبانه فقط خشم و عصبانیت آنها زیاد شد. موفق‌ترین جلسات آنهایی بودند كه برای بیماران موسیقی كلاسیك یا سرودهای مذهبی پخش شدند.

۲) در جلسات بیماران آلزایمری باید پیوسته آمادگی داشته باشیم كه بیمار خاطرات مثبت یا منفی خود را به یاد بیاورد. بث آبراهام از زنی تعریف می‌كند كه وقتی برایش موسیقی والس پخش كردند، گریه كرد. بث تا آن روز نمی‌دانست كه زن در اردوگاه اسرای جنگی بوده و موقعی كه او را شكنجه می‌دادند، برایش موسیقی والس پخش می‌كردند.

یكی از مؤسساتی كه به طور مستمر و پیگیر در زمینه تأثیر موسیقی‌درمانی بر حافظه و بیماری آلزایمر تحقیق می‌كند، مؤسسه‌ ملی موسیقی‌درمانی است كه انواع بروشورها و تحقیقات را برای علاقه‌مندان سراسر جهان ارسال می‌كند.

بهترین موسیقی برای درمان بیماران كدام است؟ رزمری باك‌كر (Rosemary Bakker) می‌گوید:

«من به تجربه دریافته‌ام موسیقی‌ای كه بیمار در سالهای نخستین زندگی به آن خو كرده، بهترین اثر درمانی را روی او دارد. به این ترتیب، انسان متوجه می‌شود كه هر فردی واقعا‌ً از چه چیزی لذت می‌برد. روان‌درمانگرهای ما با سلیقه بیماران آشنا هستند و می‌دانند چه چیزی به دردشان می‌خورد. موسیقیهای سبك قدیمی، معمولا‌ً محبوبیت بیشتری دارند. موسیقی سبك، كمتر بیماران را دچار اضطراب و خشم می‌كند. بعضی از بیماران سالخورده، به سرودهای مذهبی واكنش خوبی نشان می‌دهند.

در مورد این بیماران، بدترین انتخاب، موسیقیهای راك، جاز، پولكا و موسیقیهای رزمی میهنی است (مخصوصا‌ً مارشهای نظامی). اگر می‌خواهید بیمار آلزایمری حسابی جوش بیاورد، برایش از این نوع موسیقیها پخش كنید!»

پروین قائمی