یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
جشن یلدا یا بزرگداشت تولد خورشید در روسیه
بهتر دیدم كه به زنجیره دوستی دو ملت ایران و روس حلقه ای دیگر بیفزایم كه خود در پیوند با جشنی زیبا است. جشنی زیبا برای ایرانیان و برخی از ملت های منطقه، به ویژه برای روس ها. این جشن، جشن شب یلدا است. جشن كاملا زنده ای كه همه مسیحیان جهان آن را با نام جشن تولد مسیح (ع) برگزار می كنند. با احتیاط چنین می پنداریم، كه شب یلدا، شب تولد میترا با روز تولد حضرت مسیح همزمان است!
دی در اوستا و نوشته های پهلوی از بن مصدری «دا_» (داتن، دادن و آفریدن) است. داتار یا دادار (آفریننده) هم از همین ریشه است. واژه دی را بیرونی در فهرست ماه های خوارزمی به صورت «دذو» آورده است. گردیزی می نویسد:
«این ماه دی به نزدیك مغان، ماه خدای است و این روز را سخت مبارك دارند...».
پیداست كه منظور گردیزی از مغان، پیروان زرتشت است. اگر منظور او واقعا مغان میترایی باشد، گزارش ابن ندیم در الفهرست نیز شایان توجه است: «این گروه معتقد به غسل تعمید و قربانی كردن و هدیه دادن بوده و عیدهایی دارند. در صومعه های خود گاو و گوسفند و خوك قربانی می كنند...». در زمان بیرونی به دی ماه «خورماه» (خورشید ماه) نیز می گفتند، كه نخستین روز آن خرم روز نام داشت و پر آیین ترین ماه ایرانی بود. با توجه به این كه خرم روز، نخستین روز دی ماه، بلندترین شب سال را پشت سر دارد، پیوند این ماه با خورشید، بر پایه درستی استوار است. در این ماه خورشید از نو زاده می شود. شاید ایرانیان از زمانی كه با گردش خورشیدی سال آشنا شدند، خرم روز دی ماه را هم یكی از روزهای خورشید نامیده باشند. از این روز است كه خورشید دوباره پا به رشد می گذارد و زندگی روستاییان وابسته به طبیعت، به نوعی نو می شود. توجه به اندوخته های كشاورزان و روستاییان، برای زمستان سختی كه در پیش روی دارند و برای ماه هایی كه دیگر هیچ كس توان ستاندن چیزی از طبیعت را ندارد، شاید بتواند سبب خوردن آجیل و تنقلات در شب یلدا را روشن بكند. سنجد، بادام، گردو، مغز هسته زردآلو، میوه های خشك (خشكبار) و در خانواده های تنگدست، دست كم بریانی گندم (گندم بو داده، گندم برشته)، عدس پخته و باقلای پخته از تنقلات شب یلدا است. داستانی كه بیرونی درباره جشن یلدا و آیین خرم روز می آورد، هر آبشخوری هم كه داشته باشد، جالب توجه است: در این روز پادشاه از تخت به زیر می آمده و با دهقانان و برزگران هم نشینی كرده و با آنها غذا می خورده است. به خرم روز، نود روز نیز می گفته اند، چون از این روز درست ۹۰ روز به عید نوروز می ماند.
تولد میترا (مهر) و دیگان
در منابع ایرانی پیش از اسلام، خبری از تولد میترا نیست و در منابع دوره اسلامی حتی از نام میترا نشانی نمی یابیم. فقط این را از منابع یونانی می دانیم كه ایرانیان روز تولد خود را جشن می گرفتند. اینك باید در چگونگی گزیدن حدود ۲۵ دسامبر برای تولد میترا از سوی رومیان در جستجوی پیوندی با زادگاه اسطوره ای میترا باشیم.
شاید با یك بررسی عمیق و همه جانبه بتوان به قلمرو روز تولد میترا در روز ۲۵ دسامبر (چهارم دی ماه) و سپس گزیدن این روز برای تولد حضرت مسیح (ع) نزدیك شد. در این جا تنها نگاهی خواهیم داشت به چند رویداد تاریخی: پس از رخنه میترا در سال ۶۶ میلادی به رم، دیری نگذشت، كه مهرپرستی به صورت تنها دین رسمی امپراتوری روم درآمد و در سده سوم میلادی در سراسر امپراتوری روم به اوج شكوفایی خود رسید. در سال ۲۷۴ میلادی امپراتور روم آورلیان (۲۱۴ _ ۲۷۵ میلادی)، یك سال پیش از كشته شدنش، برای اعتلای هر چه بیشتر مهرپرستی، در مارسفلد رم، همان جایی كه امروز میدان سیلوستر مقدس قرار دارد، معبد بزرگی برای خدای خورشید (میترا) بپا كرد. از این تاریخ، هر سال، روز ۲۵ دسامبر تولد میترا در این معبد دولتی جشن گرفته می شد. نیروی درونی و سحر آمیز روز ۲۵ دسامبر، در نخستین روزهای دی (شاید نخستین روز!) میترا را از درون قطعه سنگی می زاید. جالب توجه است كه در مهر یشت، میترا آراسته به زیورهای زرین، از فراز كوهی زیبا سر برآورد و از آنجاست كه آن مهر بسیار توانا، بر همه خانمان های آریایی (ایرانی) می نگرد. هشت تن از یاران او بر فراز كوه های، همچون دیدبانان مهر بر بالای برج ها نشسته اند. و آفریدگار، آرامگاه او را بر فراز كوه بلند و درخشان و دارای رشته های بسیار، در كوه البرز برپا كرد. آن جا كه نه شب است و نه تاریكی. پیداست كه پیوند میترا با سنگ و كوه، همراه مهاجران مهرپرست از ایران به روم رفته است. میترا، ایزد خورشید (نور و آتش)، نیز مانند آتش از سنگ زاده می شود. اینك می بینم خدای خورشید ایرانیان و خدای خورشید رومیان، با هزاران كیلومتر فاصله، با هم همگونند. میترا هزاران كیلومتر دورتر از زادگاهش ایران، در هماوردی تاریخی، تولدش را با مسیح (ع) همزمان می كند! باید كه در پی نشانه های دیگری از جشن خورشید (خور روز) باشیم كه هنوز در تاریكی اند!
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران مجلس شورای اسلامی دولت حجاب مجلس دولت سیزدهم گشت ارشاد جمهوری اسلامی ایران رئیسی امام خمینی رئیس جمهور جنگ
هواشناسی سیل تهران پلیس قتل شهرداری تهران کنکور وزارت بهداشت فضای مجازی سلامت سازمان هواشناسی آتش سوزی
خودرو قیمت دلار قیمت خودرو بازار خودرو قیمت طلا بانک مرکزی سایپا مسکن تورم ایران خودرو قیمت بازار مسکن
زنان سریال سریال حشاشین سینمای ایران تلویزیون سینما موسیقی سریال پایتخت قرآن کریم ترانه علیدوستی مهران مدیری کتاب
اینترنت کنکور ۱۴۰۳ خورشید
اسرائیل رژیم صهیونیستی جنگ غزه غزه فلسطین آمریکا روسیه چین حماس اوکراین ترکیه ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس استقلال بازی جام حذفی فوتسال آلومینیوم اراک تراکتور تیم ملی فوتسال ایران باشگاه پرسپولیس سپاهان لیورپول
تبلیغات فناوری اپل هوش مصنوعی گوگل سامسونگ ناسا بنیاد ملی نخبگان آیفون
دندانپزشکی سازمان غذا و دارو کاهش وزن مالاریا